معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ورسان در شهرستان آشتیان (استان مرکزی) ایران

الموضوعات :

معصومه خسروی رینه ¹ (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان)
یونس عصری ² (عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع)
عظیم ابوطالبی ³ (دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم گیاهی واحد بروجرد)

تاريخ الإرسال : 11 الأحد , شعبان, 1430 تاريخ التأكيد : 15 الأربعاء , ذو الحجة, 1430 تاريخ الإصدار : 03 الثلاثاء , رجب, 1431

الکلمات المفتاحية: ایران, شکل زیستی, فلور, آشتیان, کوروتیپ, ورسان,

ملخص المقالة :

منطقه ورسان، با مساحت حدود 990 هکتار در شمال شهرستان آشتیان واقع شده است. ارتفاع منطقه از سطح دریا بین 2042 تا 2314 متر می‌باشد. مقدار بارندگی سالانه منطقه، 11/333 میلی‌متر و متوسط دمای سالانه آن، 5/11 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونه‌های گیاهی و معرفی فلور منطقه، تعیین شکل‌های زیستی گیاهان و پراکنش جغرافیایی آنها می‌باشد. به این منظور نمونه‌های گیاهی منطقه، در سال 1387 جمع‌آوری و با استفاده از فلورهای معتبر شناسایی، شکل‌های زیستی گونه‌ها تعیین و طیف زیستی منطقه ترسیم گردید. بر اساس اطلاعات بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه‌های گیاهی و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 270 گونه در منطقه شناسایی شد که به 37 تیره و 139 جنس تعلق دارند. بیشترین غنای گونه‌ای در تیره‌های Asteraceae (45 گونه)، Papilionaceae (36 گونه)، Poaceae (22 گونه) و Apiaceae (19 گونه) دیده می‌شود. در بین گیاهان منطقه، همی‌کریپتوفیت‌ها با 127 گونه (47 درصد) فراوانترین شکل زیستی منطقه بوده و پراکنش 201 گونه (44/74 درصد) به ناحیه ایران - تورانی منحصر می‌گردد.

المصادر:

ابراهیم پور، ح. (1387) معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه رودخانه سلمان قم پایانامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد

ابوطالبی، ع. (1385) جوامع گیاهی کوه آشتیان و آهو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد.

اداره کل منابع طبیعی استان مرکزی، اداره بهره برداری (85-1384) بازنگری طرح احیاء و بهره برداری ورسان شهرستان آشتیان.

اسدی، م.، معصومی، ع.، خاتم ساز.، م و مظفریان، و. (ویراستاران). (1385-1367) فلور ایران. شماره‌های 52-1، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران.

توکلی، ز.، و مظفریان، و. (1384) بررسی فلور آبخیز سد کبار قم. فصلنامه پژوهش و سازندگی، شماره 17، صفحات 67-57.

حسنوند، ع. (1388) فلور، شکل‌های زیستی و کوروتیپ‌های اشتران کوه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد.

حیدری شریف آبادی، ح. (1379) گیاه، خشکی و خشکسالی. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره انتشار:250، 200 صفحه.

سالنامه هواشناسی سال‌های (2011-1981) سازمان زمین شناسی کشور.

شهرکی، م. پاکروان، م. و عصری، ی. (1387) مطالعه رستنی‌های (فلورستیکی) منطقه عین الکش کرمانشاه. فصلنامه پژوهش‌های علوم گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی گرگان، شماره نهم، صفحات 19-9.

عبدلی، ز (1388) فلور، شکل‌های زیستی و کوروتیپ‌های گیاهی شرق آشتیان (اسد آباد)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور تهران.

عصری، ی و حمزه، ب. (1378) جوامع گیاهی نورالدین‌آباد گرمسار، فصلنامه پژوهش و سازندگی. شماره 44، صفحات100-104.

عصری، ی. (1382) فلور، شکل‌های زیستی و کوروتیپ‌های گیاهی ذخیره‌گاه بیوسفر کویر. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان شماره 4، صفحه 259 تا 274.

قربانلی، م. (1380) نگرشی بر فلور و پوشش گیاهی بیابانهای ایران، تالیف لئونارد، جی. انتشارت موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره انتشار:290، 208صفحه.

قهرمان، ا. (1363) گیاه‌شناسی عمومی (جلد دوم)، انتشارات جهاد دانشگاهی، 790 صفحه.

قهرمان، ا. (1373-1369) کورموفیت‌های ایران (سیستماتیک گیاهی). جلد 4-1. مرکز نشر دانشگاهی.

قهرمان، ا. (1385-1357) فلور رنگی ایران. جلدهای 20-1، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.

کاشی‌پزها، ا.ح. (1381) بررسی خصوصیات اکولوژیکی جوامع گیاهی باغ شاد و تهیه جوامع گیاهی آن به کمک GIS. پایان نامه کارشناسی ارشد منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، 212 صفحه.

محمدی‌نیا، م. (1385) جوامع گیاهی منطقه چپقلی اراک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد

مظفریان، و. (1373) رده‌بندی گیاهی، کتاب دوم: دولپه‌ای‌ها. نشر دانش امروز، 610 صفحه.

معصومی، ع. (1384-1365) گون‌های ایران. جلدهای 5-1، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران.

میرجلیلی، س.ع. (1376) مطالعه فلورستیک و بررسی جوامع گیاهی منطقه هرات و مروست یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم گیاهی، دانشکده علوم دانشگاه تهران، 121صفحه.

نظری، ر. (1385) مطالعه گیاهان اندمیک استان لرستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد.

وکیلی‌ شهر بابکی، م.ع.، عطری، م. و اسدی، م. (1380) معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه میمند شهر بابک (استان کرمان) مجله پژوهش و سازندگی شماره: 52، صفحه81-75.

Archibold, O.W. (1996) Ecology of world vegetation. Chapman & Hall Inc., London 509p.

Davis, P.H. (Ed) (1965-1988) Flora of Turkey and the east Aegean Island, Vol 1-10 pp. 15-531. Edinburgh University Press, Edinburgh.

Raunkiaer, C. (1934) Life forms of plants. Oxford University Press.

Rechinger, K.H. (1963-2005). Flora Iranica, vols: 1-175.Akademische Druk-u Verlagasanstalt, Graz-Austria.

Takhtajan, A. (1986) Floristic Region of the World. University of California Press, California.

Townsend, C.C., Guest, E. and Al-Ravi, A. (1966-1988) Flora of Iraq, vols:1-9. Ministry of Republic of Iraq.

Zohary, M. (1973) Geobotanical Foundations of the Middle East, 2vols. Stuttgart, 739p.

Leonard, J., (1991-1992) Contribution a 1,etude de la flore et de la vegetation des deserts dIran,etude la vegetation analyse phyosociologique et phytochorologique des groupements vegataux, Fasc. 10, 2vols, Meise, 454p