پاسخ مورفولوژیکی و بیوشیمیایی اکوتیپ‌های مختلف نعناع سبز (Mentha spicata L.) به سطوح مختلف رطوبت خاک

الموضوعات :

قادر رستمی ¹ , محمد مقدم ² , لیلا سمیعی ³

1 - گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2 - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدف مشهد، ایران.
3 - گروه پژوهشی گیاهان زینتی، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

تاريخ الإرسال : 07 الأربعاء , صفر, 1445 تاريخ التأكيد : 09 الجمعة , ذو القعدة, 1445 تاريخ الإصدار : 25 الجمعة , ربيع الثاني, 1447

الکلمات المفتاحية: اکوتیپ, پرولین, تنش خشکی, رنگیزه‌های فتوسنتزی, رشد, قند محلول,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی ارزیابی تحمل به خشکی در اکوتیپ‌های مختلف نعناع سبز، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتور اول شامل تنش خشکی در دو سطح رطوبت خاک شامل 70 (تنش متوسط) و 50 (تنش شدید) درصد ظرفیت زراعی و فاکتور دوم شامل 33 اکوتیپ نعناع سبز که از مناطق مختلف ایران جمع آوری شده بودند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، طول و عرض ‌برگ، وزن خشک ‌برگ و ساقه، رنگیزه‌های فتوسنتری (کلروفیلa، b، کلروفیل‌ کل و کارتنوئید)، محتوای قند محلول و پرولین بود. نتایح حاصل از داده‌ها نشان داد که صفات رویشی در همه اکوتیپ‌ها از قبیل ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، طول و عرض برگ، وزن خشک برگ و ساقه در تنش شدید خشکی (50 درصد ظرفیت زراعی) کاهش معنی‌داری نسبت به تیمار تنش ملایم (70 درصد ظرفیت زراعی) داشته است. همچنین اثر متقابل داده‌ها نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش محتوای قند محلول، پرولین و کارتنوئید، کاهش محتوای کلروفیل a، bو کلروفیل کل گردید. بالاترین مقاومت به تنش شدید در 13 اکوتیپ‌ که شامل اکوتیپ ساری، مشهد، بندرعباس، بوانات، علی آباد کتول، سمنان، نی ریز، بیرجند، تایباد، هرمزگان، مشگین شهر، بافت کرمان و بوشهر مشاهده شد. به عنوان یک نتیجه‌گیری کلی به نظر می‌رسد که بتوان از این اکوتیپ‌ها به عنوان منابع حاوی ژنهای متحمل به خشکی برای اصلاح ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا در مناطق خشک استفاده کرد.