اثر تلقیح دوگانه برادیریزوبیوم و گونههای میکوریزا بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد دانه سویا (Glycine max L.) تحت تنش خشکی
الموضوعات :محمدعلی زیرک قوتوربلاغ 1 , شهرام مهری 2 , حسین سلیمان زاده 3 , محمدحسین انصاری 4
1 - دانشجوی دکتری آگروتکنولوژی، گروه کشاورزی، واحد پارسآباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارسآبادمغان، ایران.
2 - گروه کشاورزی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارسآبادمغان، ایران.
3 - گروه کشاورزی، واحد پارسآباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارسآبادمغان، ایران.
4 - گروه زراعت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
الکلمات المفتاحية: " تنش خشکی", سویا", " ریزوبیوم, "عملکرد روغن و دانه", " میکوریزا,
ملخص المقالة :
خشکسالی در حال تبدیل شدن به یک تهدید بزرگ برای تولید محصولات زراعی در جهان است. حبوبات به تنش خشکی حساس بوده و آثار منفی آن در عملکرد، پروتئین و روغن دانه نمایان میشود. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (60، 100 و 140 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل تلقیح تلفیقی باکتری همزیست سویا و گونههای قارچ میکوریزا در هشت سطح (Bradyrhizobium japonicum، Funneliformis mosseae، Rhizophagus irregularis، Glomus fasciculatum، B. japonicum + F. mosseae، B. japonicum + R. irregularis، و B. japonicum + G. fasciculatum به همراه یک تیمار شاهد)، میباشد. نتایج نشان داد که افزایش شدت تنش خشکی در هر دو سال وزن خشک بوته، تعداد غلاف، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و روغن را در همه تیمارها کاهش داد اما این کاهش در برخی از تیمارها، بهویژه در تیمارهای تلقیح دوگانه B. japonicum + R. irregularis و B. japonicum + G. fasciculatum کمتر بود، اما برعکس، در همه تیمارها افزایش غلظت کلروفیل a، پرولین، مالوندیآلدئید (MDA) و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز (SOD) تحت تنش خشکی (100 و 140 میلیمتر) در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال (I60)، مشاهده شد. البته غلظت آهن و فسفر دانه تحت تاثیر برهمکنش تنش خشکی و میکروارگانیسمها قرار نگرفت و نیز بیشترین مقدار فسفر دانه در سطح 100 درصد تحلیه رطوبتی مشاهده شد. در بین تیمارها نیز، تیمارهای تلقیح دوگانه B. japonicum + R. irregularis و B. japonicum + G. fasciculatum نسبت به دیگر تیمارها، بر بهبود تحمل گیاه سویا به خشکی، اثر بیشتری داشتند. بر اساس نتایج به دست آمده میتوان تلقیح توام گیاه سویا با باکتری ریزوبیومی و گونه R. irregularis میکوریزا، را برای بهبود تحمل گیاه در برابر تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه و روغن، پیشنهاد داد.
_||_