مطالعه اثر گلوتامیک اسید بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه استویا (Stevia rebaudiana L. ) در شرایط تنش شوری

الموضوعات :

پرستو مجیدیان ¹ , معصومه سالمی ² , مهیار گرامی ³ , مسعود ازادبخت ⁴

1 - بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران
2 - بخش زیست شناسی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی سنا، ساری، ایران
3 - بخش زیست‌شناسی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی سنا، ساری، ایران،
4 - بخش زیست‌شناسی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی سنا، ساری، ایران،

تاريخ الإرسال : 21 الأحد , رجب, 1444 تاريخ التأكيد : 16 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: استویا, کشت بافت, تنش شوری, گلوتامیک اسید, آنزیم آنتی اکسیدانی,

ملخص المقالة :

امروزه تنش شوری یک از مهمترین چالش های امنیت غذایی در جهان شناخته می‌شود. تنش شوری با تاثیر بر رشد و توسعه گیاه منجر به کاهش رشد و در نهایت مرگ گیاهان می‌شود. از سوی دیگر، گیاه استویا نیز به عنوان یکی از گیاهان داروئی مفید، امروزه با افزایش تقاضا تولید روبه رو شده است. با این حال، از آنجا که گیاه نسبتا حساسی به تنش شوری می‌باشد، استفاده از ترکیباتی نظیر گلوتامیک اسید میتواند به رشد گیاه در شرایط شور کمک به سزایی کند. از این رو هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری و گلوتامیک اسید بر برخی از ویژگی های فیزیولوژیکی گیاه استویا در شرایط درون شیشه ای بود. صفات مختلف فیزیولوژیکی نظیر رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای پرولین، مالون دی آلدئید، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی تحت اثر متقابل دو تیمار تنش شوری و گلوتامیک اسید بررسی شد. بررسی نتایج حاصل از تنش شوری نشان داد که گیاه استویا نسبت به تنش 100 و 200 میلی مولار کاملا حساس بوده و نابود می‌شود. اما اعمال تیمار گلوتامیک اسید از مرگ گیاه جلوگیری کرد و در رشد گیاه نیز تاثیر مثبت و به سزایی داشت. بررسی دقیقتر نتایج نشان داد که تیمار 5/0 میلی گرم بر لیتر گلوتامیک اسید توانست به طور کامل اثر 200 میلی مولار تنش شوری را خنثی کند. بررسی صفات اندازه گیری شده نشان داد که گیاه با استفاده از مکانیسم های نظیر آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و گایاکول پراکسیداز و همچنین پرولین توانست با اثرات تنش شوری به مقابله بپردازد. در نهایت طبق نتایج و داده ها حاصل از این پژوهش، اعمال تیمار 5/0 میلی گرم بر لیتر گلوتامیک اسید توانست تا حد بسیار زیادی اثر تنش شوری را کاهش دهد و به رشد و توسعه گیاهان در این شرایط دشوار کمک کند.