اثر منابع مختلف کود های زیستی و شیمیایی نیتروژن و فسفر بر ویژگی‌های مرفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم Triticum aestivum L (رقم مروارید)

الموضوعات :

هادی جهانشاهی ¹ , حسین عجم نوروزی ² , محمدرضا داداشی ³ , محمدعلی رضایی ⁴ , هدیه مصنعی ⁵

1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
2 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
3 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
4 - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
5 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

تاريخ الإرسال : 26 الثلاثاء , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 09 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1442 تاريخ الإصدار : 05 الخميس , شوال, 1446

الکلمات المفتاحية: عملکرد, ازتوباکتر, نیتروژن, فسفر, آزوسپیریلیوم,

ملخص المقالة :

مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی باعث تخریب اکوسیستم‌های کشاورزی شده است. یکـی از برنامـه هـای کشاورزی پایدار کاهش مصرف کودهای شیمیایی و افزایش کارایی آن‌ها می‌باشـد.در ایـن راسـتا آزمایشـی بـه منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف منابع تامین کننده نیتروژن و فسفر بر برخی خصوصیات مرفولوژیک و عملکردی گندم رقم مروارید اجرا شد.آزمایش مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالـب طـرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان نوکنده و گرگان در استان گلستان به مرحله اجـر ا در آمـد. فاکتورهای آزمایش شامل منابع تامین کننده نیتروژن در چهار سطح ازتوباکتر (12 گرم بر 100 کیلوگرم بذر)، آزوسپیریلیوم (12 گرم بر 100 کیلوگرم بذر)، اوره (200 کیلوگرم در هکتار) و ترکیب مساوی از سه منبع و منابع تامین کننده فسفر در سطح سه سطح سوپرفسفات تریپل (100 کیلوگرم در هکتار)، فسفات بارور2 (12 گرم بر 100 کیلوگرم بذر ) و ترکیب مساوی دو منبع به همراه شاهد بود. صفات مروفولوژیکی و عملکردی از قبیل ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارایی مصرف نیتروژن، پروتئین گلدهی، رسیدگی و دانه و رنگدانه‌های کلروفیل اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف منابع تامین کننده نیتروژن وفسفر بر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. بیشترین میزان ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد سنبله، طول سنبله، عمکلرد بیولوژیک و عملکرد دانه در تیمار ترکیب مساوی سه منبع تامین کننده نیتروژن (33 درصد ازتوباکتر+ 33 درصد آزوسپیریلیوم+ 33 درصد اوره) و بیشتر میزان کارایی مصرف نیتروژن در تیمار تلقیح بذر با کود زیستی ازتوباکتر مشاهده شد. کاربرد کودهای زیستی مناسب، می‌تواند در افزایش عملکرد، بهبود ویژگی‌های رشدی گیاه گندم و کاهش کود شیمایی مؤثر باشد.