مقایسه خوشخوراکی پنج‌گونه درختی جنگل‌های خشک زاگرس مرکزی برای گوسفند و بز در شهرستان بویراحمد
الموضوعات :مژده صفایی 1 , وحید کریمیان 2 , سید حمید متین خواه 3 , پژمان طهماسبی 4
1 - دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
2 - باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران
3 - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
4 - استادیار گروه مرتع و آبخیز داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
الکلمات المفتاحية: بویراحمد, زاگرس مرکزی, گونه‌های درختی, خوشخوراکی, آنالیز واریانس دوطرفه,
ملخص المقالة :
جنگل‌های زاگرس از نظر وسعت، پراکنش، تنوع گونه‌ای و فرآورده‌های جنگلی نقش بسیار مهمی در زندگی بخش عظیمی از مردم محلی دارند و در عین‌حال یکی از مهم‌ترین منابع بیولوژیکی و ذخایر ژنتیکی ایران به‌شمار می‌آیند. به‌طوری‌که این منطقه یکی از بزرگترین و مهم‌ترین کانون‌های دامپروری ایران می‌باشد. هدف از این تحقیق تعیین خوشخوراکی گونه های درختی در جنگل های بویراحمد برای گوسفند و بز است. گونه های درختی مورد مطالعه شامل کیکم (Acer monspessulanum L.)، بنه (Pistacia mutica Fisch.& Mey C. A.)، گلابی‌وحشی (Pyrus glabra Boiss.)، پلاخور (Lonicera nummulariifolia Jaub.& Spach.) و بلوط (Quercus brantii Lindl.) می‌باشد. در این بررسی با استفاده از روش کافه‌تریا در قالب طرح فاکتوریل و در سه تکرار از هرگونه‌ی گیاهی برای هر دام در زمان یکسان میزان 5/2 کیلوگرم علوفه برداشت و در ظروف متحدالشکل به طورتصادفی قرار داده شد. از هر گروه دام (گوسفند و بز) تعداد شش راس بصورت جداگانه به مدت دوازده ساعت در محل آزمایش رها کرده تا از ظروف محتوی علوفه تعلیف کنند. دام‌ها از نظر سن، نژاد و وزن شرایط یکسانی داشتند و از مدتی قبل با شرایط محل آزمایش سازگار شدند. پس از مصرف، علوفه داخل ظروف توزین گردید، نتایج آنالیز واریانس دوطرفه و مقایسات میانگین با استفاده از آزمون t-test خوشخوراکی متفاوتی را برای بز و گوسفند نشان داد. به ترتیب گونه‌های کیکم، بنه، گلابی‌وحشی، پلاخور، بلوط برای گوسفند و گونه‌های گلابی‌وحشی، پلاخور، بنه، کیکم، بلوط برای بز خوشخوراک‌تر بودند.
References
1-Abdulrazak S. A., J. Nyangaga& T. Fujihara, 2001. Relative palatability by sheep of Some Browse Species, their In sacco Degradabilityand In vitro Gas Production Characteristic. Asian-Aust. J.Anim.Sci 11:1580-1584.
2-Ahmadi A., A. Sandgol& M. Mohseni, 2008. Investigation of Zandi sheep's diet and grazing behavior. Range journal 2: 232-245.
3-Allan Degen El., A.S. Meccawi& M. Kam, 2010.Cafeteria trials to determine relative preference of six desert trees andshrubs by sheep and goats. Livestock Science 132 : 19–25
4-Arzani, H., 2010. Forage quality.1th. Tehran university publisher, 329pp.
5-Baqestani, N., H. Arzani, 2006. An investigation of range plants, Palatability and goat behavior in Posht kooh rangeland. Iranian J. Natural Res 58:909-919.
6-Baseri, F., M. Zobeiri, 2010. Study of environmental factors of wild pear (Pyrus glabra Boiss.) Msc thesis, 87pp.
7-Dianati Tilaki, GH.A., A.B. Mirjalili, 2008. Investigation on palatability of rangeland plants in Yazd region. Pajouhesh & Sazandegi 76: 69-73.
8-Falah chaiechi, M., 2009. Investigation of Some properties of the Pistacia Mutica tree species in Mah parviz forest. Journal of Biology Science 3: 29-40.
9-Farhikhtegan newspaper. 2007 8: 120-128.
10-Farzane, A., R. Bayani, 2005. Produce digital maps of forest cover 28:1-12.
11-Heady, F., 1964. Palatability of herbage and animal preference. Journal of Range Management 17:76-82.
12-Hendrickson, R., L. Asmussen, 1981. The voluntary intake, digestibility and rotation time day cattle and Sheep of leaf and stem fractions of a Tropical Legume (Lablab purpureus). Australian Journal of Agriculture.24: 875 – 888.
13-Karda, I.W., 2006. Relative palatability by sheep and goat of oven-dried Calliandra، Albizia، Gliricidia and Leucaena leaves. Fakultas Peternakan, Universitas Mataram, Nusatenggara Barat, 125pp.
14-Karimiyan, V., H. Matinkhah, M. Safaei, 2011. Investigation of Indigenous knowledge of nomad people about livestock preference. 5th national conferences of Range and range mamagment 5: 1-12.
15-Karimiyan, V., H. Matinkhah, M. Safaei, 2012. Determining the palatable part of the woody species (leaf, twig and fruit) for grazing by the livestock based on the shepherds and rangers point of view – A case study in Kohkiluye and Boyerahmad The Third symposium on climate change and dendrochronology in natural resources 3:1-13.
16-Lardo, M.A., D.J. Minson, 1973. The voluntary intake digestibility and retention time by sheep of leaf and stem fractions of five grasses Australia. Journal of Agriculture Research 24:875-888.
17-Makhdum, M., 2000. Foundation for land preparation. Tehran university publisher, 279pp.
18-Matinkhah, H., T. shamekhi, J. Khjedin, M. Jafari, 2003. Developing a Method for Diagnosis and Characterization of Traditional Agroforestry Systems in Iran (Case Study: Kohkiloieh and Boyerahmad Province). Natural resourses iranan journal 56: 213-228.
19-Mesdaghi, M., 1995. Range management in Iran. 3th. Astan Qods publisher, 280pp.
20-Mesdaghi, M., 1998. The relative palatability of pasture plants cultivated in areas of steppe and steppe statements. Forest and Range Organ. 20
21-Moghadam, M.R., 1998. Range and Range management. Tehran university publisher, 470pp.
22-Mozafarian, V., 2004. Trees and shrubs of Iran. Farhange Moaser publisher, 991pp.
23-Osakwe, I., 2007. Variation in relative palatability of different forage fed to rabbits. Animal Research International 4: 608 – 610.
24-Provenza, F.D., K.L. Launchbaugh, 1999. Foraging on the edge of chaos. Grazing Behaviour of Livestockand Wildlife 1–12.
25-Rojhan, M., 1989. Remedy by Herbal plant. 2th. Aba publisher, 128pp.
26-Sabeti, H., 1980. Trees and shrubs of Iran. Elm va sanat publisher. 2th. Yazd University, 881pp.
27-Sanon, H., O. Kabore, C. Zoungrana, 2007. Behaviour of goats, sheep and cattle and their selection of browse species on natural pasture in a Sahelian area.Small Ruminant Research 67: 64-74.
28-Weltch, B.L., E.D. Arthur, R.L. Rodriguez, 1987. Variation in utilization of big sagebrush Accessions by wintering sheep Journal of Range Management 40:113-115.
_||_
