پایش تغییرات کاربری اراضی با سنجش از دور و مدل CA مارکوف(مطالعه موردی: شهر اصفهان)

الموضوعات :

محمد ابراهیم عفیفی ¹ , خلیل علی نژاد ² , مرضیه موغلی ³

1 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه ازاد اسلامی واحد لارستان
2 - دانشجوی گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد لارستان
3 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

تاريخ الإرسال : 26 الأحد , محرم, 1445 تاريخ التأكيد : 27 الإثنين , شوال, 1445 تاريخ الإصدار : 03 الأحد , ربيع الثاني, 1446

الکلمات المفتاحية: تغییرات کاربری اراضی, سنجش‌ازدور, مدل CA مارکوف, اصفهان,

ملخص المقالة :

برای استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده از آن امری ضروری است که با ارزیابی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی امکان‌پذیر می‌گردد. هدف این مطالعه، پایش تغییرات کاربری اراضی در سه دهه گذشته با تکنیک سنجش‌ازدور و مدل CA مارکوف در شهر اصفهان بوده است. برای رسیدن به این هدف ابتدا تصحیحات و پردازش‌های لازم بر روی تصاویر ماهواره لندست 2000 و 2010 و 2020 انجام شد. طبقه‌بندی به روش ماشین بردار پشتیبان انجام پذیرفت. با روش CA-Markov تغییرات اراضی سال 2030 پیش‌بینی گردید. نتایج طبقه‌بندی تصویر نشان داد اراضی مسکونی در سال 2000 برابر با 4/16754 هکتار (31%) بوده که با تغییرات کاربری و تبدیل کاربری‌ها جنگل، مرتع، آبی و ... به کاربری مسکونی در سال 2010 به 64/17248 هکتار(32%) رسیده یعنی24/494 هکتار مساحت آن افزایش یافته است. همچنین نتایج طبقه‌بندی نشان می‌دهد رشد و توسعه مناطق مسکونی شهر اصفهان و تبدیل کاربری‌های بایر و زراعت آبی، مرتع، جنگل به مسکونی همواره مثبت بوده است به‌طوری‌که نقشه پیش‌بینی سال 2030 نیز گویای این مطلب است و پیش‌بینی شد مساحت اراضی انسان‌ساخت در سال 2030 به 09/17984 هکتار (35%) برسد. ضریب کاپا در سال‌های 2000، 2010 و 2020 به ترتیب 32/83، 22/85، 71/86 به دست آمد. نتایج حاصل نشان از بالا بودن ضریب کاپا و دقت کلی در تصاویر جدیدتر می‌باشد که علت آن را می‌توان وجود نمونه‌های کنترل زمینی نزدیک‌تر از نظر زمانی به این سال‌ها و قدرت تفکیک بیشتر تصاویر دانست. تکنیک سنجش از دور، ابزاری قدرتمند در ارزیابی تغییرات کاربری هاست.