قابلیّتهای زّمین گردشگری (ژئوتوریسم) چّشمه های آّبگرم وّ مّعدنی اّیران
الموضوعات :سیدمحمد میرحسینی 1 , زهرا عابدپور 2 , فاضل شاکری 3
1 - گروه زمینشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر عباس، ایران
2 - گروه زمینشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، ایران
3 - کارشناس پژوهشی جهاد دانشگاهی هرمزگان، ایران
الکلمات المفتاحية: ایران, زمین گردشگری, چشمه های آبگرم, گردشگری درمانی,
ملخص المقالة :
چشمههای آبگرم و معدنی از جمله زیباترین جاذبههای زمین گردشگری در سراسر دنیامیباشند که سهم زیادی در صنعت گردشگری برخی کشورها دارند. در کشور ایران بیش از062 چشمه آبگرم شناسایی شده است و به نظر میرسد چشمههای شناسایی نشده دیگرینیز وجود داشته باشند. جنبههای مختلف این چشمهها از قبیل مظهر چشمهها، حوضچهها وآبراههها، رسوبها با ترکیب شیمیایی و رنگ متفاوت، پوششهای جلبکی متنوع، برخی بناهایتاریخی مرتبط با چشمهها و مناظر طبیعی اطراف آنها گردشگران بسیاری را به خود جلبمینماید. جنبه گردشگری مهمتر چشمههای آبگرم، استفاده از آنها در مسایل درمانی میباشدکه سابقه بسیار طولانی در ایران و جهان دارد. کاربریهای درمانی چشمههای آبگرم ارتباطزیادی با ویژگیهای ژئوشیمیایی آب آنها دارد و از این نظر چشمههای آبگرم ایران دارایتنوع ژئوشیمیایی قابل توجهی میباشند. با وجود پتانسیلهای بالای گردشگری این چشمهها،معرفی بین المللی و داخلی خوبی در رابطه با آنها انجام نشده و امکانات بهداشتی و رفاهیموجود در محل برخی از چشمهها مناسب نیست. شناسایی و مطالعه علمی چنین چشمههایی درکنار فراهم نمودن امکانات رفاهی میتواند ایران را به عنوان یکی از قطبهای گردشگریطبیعی و درمانی دنیا مطرح نماید.
1- اسدپور، غ.، میرحسینی، س. م. (1389): نگاهی به ویژگیهای ژئوشیمیایی چشمه آبگرم سرگز بندرعباس، مجموعه مقالات نخستین همایش زمین شناسی فلات قاره ایران زمین، کرمان، دانشگاه ازاد اسلامی واحد زرند، 22 صفحه.
2- ابن فقیه، ا. م. (1967): مختصر البلدان، نشر لیدن، بریل.
3- ابودلف، م. (1342): سفرنامه، به کوشش ولادیمیر مینورسکی، ترجمهی ابوالفضل طباطبایی.
4- الگود، س. (1356): تاریخ پزشکی ایران، ترجمه باهر فرقانی، انتشارات امیرکبیر، تهران.
5- امری کاظمی، ع. (1381): آغازی بر ژئوتوریسم ایران، مجموعه مقالات بیست و یکمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
6- بیابان گرد، ح.، مرادیان، ع.، بوالی، ی. (1388): بررسی هیدروژئوشیمی چشمههای معدنی آتشفشان تفتان و ارتباط آنها با تودههای سنگی سخت منطقه، فصلنامه علوم زمین، پاییز 1388؛ شماره 73 صص 99-108.
7- رحیمپور، ع. (1385): ژئوتوریسم، دو ماهنامه بینالمللی میراث فرهنگی، گردشگری و هتل داری، شماره 33.
8- زنده دل، ح. (1384): راهنمای آبدرمانی و چشمههای معدنی ایران. نشر ایرانگردان.
9- جنیدی، م. ج. (1348): چشمههای معدنی ایران، انتشارات دانشگاه تبریز.
10- جنیدی، م. ج.، خدابنده، م. و شریعت، م. (1343): چشمههای معدنی آب گرم لاریجان، ماهنامه داروپزشکی، شماره 20.
11- جنیدی، م. ج.، خدابنده، م. و شریعت، م. (1346): آبهای معدنی استان آذربایجان غربی-خوی و ماکو، مجله طب عمومی، شماره 2.
12- خوش رفتار، ر. (1388): گردشگری زمین شناسی در استان زنجان، فصلنامه علوم زمین، شماره 88، صص 102-97.
13- سدیدالسلطنه کبابی، م. (1363): بندرعباس و خلیج فارس، به کوشش علی ستایش، تهران، دنیای کتاب.
14- سروشیان، ج. (1335): فرهنگ بهدینان، به کوشش منوچهر ستوده، نشر فرهنگ ایران زمین، تهران.
15- شیندلر، ه. (1356): سه سفرنامه، به کوشش قدرت‌ا... روشنی، انتشارات توس، تهران، صص211-145.
16- طوسی، م. (1345): عجایب المخلوقات، به کوشش منوچهر ستوده، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
17- غفوری، م.، (1382): شناخت آب معدنی و چشمههای معدنی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
18- غفوری، م.، شریعت، م. (1385): بررسی آبهای معدنی سرعین اردبیل، انتشارات دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی.
19- فیضی، و.، مرتضوی، ح. (1382): استفاده درمانی از آب معدنی چشمهها و دریاها برای بیماریهای عمومی و پوستی (پالنئوتراپی)، فصلنامه پایش، شماره 3، صص 230-225.
20- مقدسی، م. (1361): احسن التقاسیم، ترجمة علی نقی منزوی، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
21- مستوفی، ح. (1915م). نزهه‌القلوب، به کوشش گای لسترنج، لندن.
22- ماسه، ه. (1355): معتقدات و آداب ایران، 1355جلد اول.
23- مهندس، ا. (1344): منابع آبهای ایران از نظر توسعة اقتصادی، تهران.
24- منتظری، ح.، احمد عباسنژاد، ا.، نگارستانی، ع. (1386): بررسی تغییرات غلظت گاز رادون و عوامل هیدرو ژئوشیمیایی به عنوان پیش نشانگر زلزله در چشمهی آبگرم جوشان، استان کرمان، مجموعه مقالات اولین همایش پیش نشانگرهای زلزله.
25- موسوی، م.، اکبری محمودآبادی، ع. (1383): بررسی چشمههای آهک ساز و تراورتنهای منطقه تکاب. فصلنامه زمین شناسی ایران سال اول، شماره 1، 65 صفحه.
26- نکوئی صدری، ب. (1388): مبانی زمینگردشگری: با تاکید بر ایران، تهران انتشارات سمت.
27- نبوی، م. ح. (1384):. گردشگری زمینشناسی، مجموعه مقالات هجدهمین گردهمایی علوم زمین 27-25 بهمن ماه 1384، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 1049-1039 صفحه.
_||_28- American Heritage Dictionary, Fourth Edition, (2000): Definition of Hot Spring.
29- Brahmantyo, B., and T. Bachtiar, (2009): Wisata Bumi Cekungan Bandung, Truedee, Bandung. ("Bandung Basin Geotourism" in Indonesian Language).
30- Hobba, W.A.., Fisher, D. W., Pearson, F. J., Chemerys, J.C., (1979): Hydrology and Geochemistry of Thermal Springs of The Appalachians. United States Government Printing Office, Washington. 42p.
31- Miriam-Webster Online Dictionary Definition of Hot Spring (www.miriam-webster.com)
32- MSN Encarta Definition of Hot Spring. Archived From The Original on (2009): 10-31. http://www.webcitation.org/5kwr3UrtU
33- Random House Unabridged Dictionary, © Random House, Inc. 2006. Definition of hot spring (WWW.Randomhouse.com)
34- Schlimmer, J. L., (1974): Terminologie Medico - Aharmaceutique ET Anthropologique Francaise - Persane, University of Tehran. 112p.
35- Tsaur, S. H., Chiang Lin, Y., Hui Lin, J. 2012. Evaluating ecotourism sustainability from the integrated Perspective of Resource, Community and Tourism. Tourism Management 27, 640 – 653.
