ارزیابی تأثیر پرایمینگ بذر با استیل سالسیلیک اسید (ASA) بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgaer L.) در سطوح مختلف شوری
الموضوعات :
مهدی عقیقی شاهوردی
1
(
دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
)
حشمت امیدی
2
(
استادیار، گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران
)
سعید راستی
3
(
دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
)
الکلمات المفتاحية: تنش شوری, سالسیلیک اسید, درصد جوانه‌زنی, سرعت جوانه‌زنی, رازیانه, شاخص بنیه بذر,
ملخص المقالة :
پرایمینگ بذر به‌عنوان یک راهکار جهت افزایش استقرار گیاهچه به ویژه در شرایط نامطلوب مطرح است. به منظور بررسی عکس‌العمل بذرهای پرایم شده گیاه دارویی رازیانه نسبت به شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. بذرها در این آزمایش در سه سطح صفر، 3/0 و 6/0 میلی‌مولار اسید سالسیلیک پرایم شدند و سپس با آب تهیه شده از چاه‌های مختلف، چهار سطح شوری صفر، 5/2، 5 و 5/7 دسی‌زیمنس بر متر آماده گردید و مورد آزمایش قرار گرفتند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، سالسیلیک اسید و تنش شوری و برهمکنش این دو عامل تأثیر معنی‌داری (P<0.01) بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر نشان دادند. به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که شوری می‌تواند بر شاخص‌های جوانه‌زنی رازیانه اثر بگذارند. به عبارت دیگر غلظت بالای شوری آب توانسته محیطی نامناسب را برای جوانه‌زنی بذور فراهم آورد به‌طوری‌که با افزایش شوری صفات جوانه‌زنی کاهش نشان دادند. کاهش درصد و سرعت جوانه‌زنی بذور در محیط شور اغلب می‌تواند ناشی از کاهش جذب آب و افزایش سمیت ویژه آنها در اطراف پوسته بذور به علت غلظت بالای نمک باشد. شوری با کاهش قابلیت دسترسی به آب یا تداخل با برخی موازنه مواد تنظیم کننده رشد از جوانه‌زنی بذرها جلوگیری می‌کند. اگرچه غلظت‌های بالای اکسین مانع جوانه‌زنی می‌شود، اما غلظت‌های پایین معمولاً محرک است. براساس نتایج حاصل از تحقیق حاضر، به نظر می‌رسد افزایش اکسین در نتیجه تأثیر سالسیلیک اسید در حدی است که افزایش جوانه‌زنی را در پی دارد.
