خصلت ایدئولوژیک تصاویر محمدرضا ترکی و محمدمهدی سیار در غزلیات
الموضوعات :
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
الکلمات المفتاحية: سبک, ایدئولوژی, تصویر, غزل فارسی, محمدرضا ترکی, محمدمهدی سیار.,
ملخص المقالة :
سبک، صدای ذهن نویسنده است و آنچه بر قلم جاری میشود نمود عینی این ذهن است و هماهنگی بین ذهنیت و روساخت شعر، اصلی گریزناپذیر. شعر، خودآگاه و ناخودآگاه عرصۀ هماهنگی‌ها و تناسب‌هاست. ماهیت هنر با اصل هماهنگی گره خورده است و هنر به مثابۀ یک کل، زیبایی و تأثیرش را از هماهنگی اجزایش میگیرد. بنابراین در هنر شعر میتوان هماهنگی‌ها را در سطوح متفاوت جست. شعر، ساختاری است که فرم و محتوا هماهنگ با هم در خلق تأثیر و زیبایی عمل میکنند. هماهنگی بین زبان و محتوا، موسیقی و محتوا، تصویر و محتوا و دیگر عناصر روساختی و ژرف‌ساختی، عنصری بنیادین در تأثیربخشی شعر است. یکی از هنریترین هماهنگی‌ها در شعر در عرصۀ هماهنگی ذهنیت و تصویر اتفاق میافتد؛ به این شکل که تصویر، آیینۀ جهانبینی و ذهنیت شاعر و گرایش ایدئولوژیک خاص او میشود. این هماهنگی بخصوص در اشعار شاعران اندیشهمدار و ایدئولوژیک، بیشتر مشهود است. شعر پایداری نیز نمونههای بیبدیلی از این هماهنگی را عرضه کرده است. پژوهش حاضر، این هماهنگی را در شعر محمدرضا ترکی و محمد مهدی سیار مورد کاوش قرارداده و با روشی توصیفی-تحلیلی، در آشکار کردن تجلیهای این هماهنگی، کوشیده است. نتیجۀ پژوهش، نشان از خلق تناسبهای هنری در زمینۀ تصویر و ایدئولوژی در شعر این دو شاعر پایداری دارد.
احمدی، بابک (1380). حقیقت و زیبایی. تهران: مرکز.
انصاری، خواجه عبدالله (1387). رسائل جامع خواجه عبدالله انصاری هروی. تهران: خیام.
بسیسو، عبدالرحمن (1999). قصیده القناع فی الشعر العربی المعاصر. بیروت: الموسسه العربیه للدراسات و النشر.
ترکی، محمدرضا (1388). هنوز اول عشق است. تهران: تکا.
ترکی، محمدرضا (1389). خاکستر آیینه. تهران: انجمن شاعران ایران.
ترکی، محمدرضا (1391). بغض در نواحی لبخند. تهران: هنر رسانه.
ترکی، محمدرضا (1397). سالهای بیترانگی. تهران: شهرستان ادب.
رزمجو، حسین (1372). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: آستان قدس رضوی.
سپهری، سهراب (1378). هشت کتاب. تهران: طهوری.
سعدی، مصلح بن عبدالله (1385). غزلهای سعدی. به تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: سخن.
درگاهی، محمود (1377). نقد شعر در ایران. تهران: امیرکبیر.
سیار، محمد مهدی (1388). بیخوابی عمیق. تهران: سوره مهر.
سیار، محمد مهدی (1391). حق السکوت. تهران: فصل پنجم.
سیار، محمد مهدی (1393). رودخوانی. تهران: شهرستان ادب.
سید حسینی، رضا (1376). مکتبهای ادبی. تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380). ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت). تهران: سخن.
شميسا، سيروس. (1372). بيان. تهران: فردوس.
عبداللهی، منیژه (1381). فرهنگنامۀ جانوران در ادب پارسی. ج. 1. تهران: پژوهنده.
مجلسی، محمدباقر (1404). بحارالانوار. ج. 5. بیروت: الوفا.
فتوحی، محمود (1390). سبکشناسی (نظریهها، رویکردها و روشها). تهران: سخن.
فرخزاد، فروغ (1379). دیوان اشعار. تهران: پل.
قرآن مجيد.
کلینی، محمد بن یعقوب (1387). الکافی. تهران: دارالکتبالاسلامیه.
یوشیج، نيما (1371). مجموعه کامل اشعار. تدوین سیروس طاهباز. تهران: نگاه.
