تحلیل فرصت‌ها و چالش‌های محله‌های نوبنیاد شهری در ارتباط با هسته‌ی اصلی شهر (مطالعه موردی: محله‌ی سیمرغ شهر خورزوق)

الموضوعات :

مهدی خدائی ¹ , احمد خادم الحسینی ² , صفر قائد رحمتی ³

1 - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 25 الأحد , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 01 الأحد , محرم, 1446 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: محله, محله نوبنیاد, محله سیمرغ, خورزق.,

ملخص المقالة :

در دهه‌ی اخیر رشد شتابان جمعیت شهری رشد کالبدی شهرها را به همراه داشته است. این رشد خود را در قالب شکل‌گیری محله‌های نوبنیاد به نمایش در آورده است. ایجاد محله‌های جدید در کنار هسته‌ی اصلی شهر نه تنها از نظر کالبدی دارای تفاوت می‌باشد بلکه تفاوت‌هایی را در زمینه‌های رفتاری، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، نیاز ساکنان و ....به همراه دارد که باعث ایجاد فرصت‌ها و چالش‌های گوناگون شده است. لذا شناسایی این چالش‌ها و فرصت‌ها به منظور ارائه‌ی الگوی مناسب برنامه‌ریزی شهری در محله‌های نوبنیاد در ارتباط با هسته‌ی اصلی شهر ضروری می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و شناسایی این فرصت‌ها و چالش‌ها در محله نوبنیاد سیمرغ است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شهروندان 18 تا 65 ساله ساکن بخشهای مختلف شهر خورزوق و محله سیمرغ می‌باشد. نمونه آماری مطابق با فرمول کوکران برای قلمرو تحقیق برابر با 392 نفر در نظر گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش توصیفی و همچنین آنالیز واریانس استفاده شد که منتج به استخراج فرصت‌ها و چالشهای این محله گردید. از جمله این فرصت‌ها می‌توان به فرصت جدب سرمایه و برندسازی در زمینه‌ی صنایع دستی، افزایش نیروی کار به منظور فعالیت در صنایع و کارگاههای تولیدی شهر، افزایش کیفیت و سطح مطالبات مردم از مسولین و به دنبال آن بهبود وضعیت محله‌ها اشاره کرد. همچنین افزایش نامتوازن تراکم و نسبت سنی جمعیت در محله‌ها، اختلاط فرهنگی به علت مهاجرپذیر بودن، افزایش تقاضای تغییر کاربری زمین و ایجاد مشکل در روند هزینه کرد شهرداری‌ها از جمله چالش‌های این محله‌ها می‌باشد.

المصادر:

محمدزاده، سودابه؛ عینی‌فر، علیرضا؛ ماجدی، حمید (1402). تحلیل عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت محیط مجتمع‌های مسکونی (مطالعه موردی: مجموعه وحدت بتن شهر صدرا). هویت شهر. 17 (1)، 36-21.
سالاری‌پور‌، علی اکبر؛ حسن‌زاده باغی، بنیامین؛ نظری، سحر (1401). سنجش میزان تحقق مؤلفه‌های رویکرد انسانگرا در محلات قدیم و جدید شهری (مطالعه موردی: محله‌های ناسار و ارم شهر سمنان). هویت شهر.16 (2)، 47-60.
حیدری، لیلا؛ آذر، علی (1398). بررسی جایگاه الگوهای نوین برنامه‌ریزی شهری در محلات جدید شهری: محله یاغچیان تبریز، فصلنامه علمی پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی. 3 (43)، 355-372.
قربانی، رسول؛ محمودزاده، حسن؛ نظری، معصومه (1401). سنجش کیفیت محیط شهری در محلات نوبنیاد با تأکید بر رضایتمندی ساکنان (مطالعه موردی: محله میرآباد غربی و کوی فرهنگیان). نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی. 28 (87)، 400-371.
حاتمی گلزاری، الهام؛ سلطانی، علیرضا (1400). تحلیلی بر مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ حس تعلق مکانی در محلات نوبنیاد شهری (مطالعه موردی: محله‌ی یاغچیان تبریز). جغرافیا و توسعه فضای شهری. 8 (1)، 55-37.
عنانهاد، محمود؛ غلامعلی زاده، حمزه؛ اسدی ملک جهان، فرزانه (1398). سنجش حس تعلق به مکان وحفظ هویت واحدهای مسکونی در محله شهری، مطالعه موردی: محله قدیمی ساغریسازان رشت. پژوهش‌های بوم شناسی شهری، 10(19)، 73-88.
نظری، معصومه؛ قربانی، رسول؛ محمودزاده، حسن (1402). ارزیابی و تحلیل مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت محیطی محلات شهری نوبنیاد (نمونۀ موردی: محله‌های منظریه و برم‌پهنۀ شهرکرد). جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 13 (47)، 30-1.
Pham, H. M.; Yamaguchi, Y. & Bui, T. Q. (2011). A case study on the relation between city planning and urban growth using remote sensing and spatial metrics. Landscape and Urban Planning. 100 (3), 223-230.‏
Cheng, X.; Zhong, W. & Li, D. (2021). Urban neighborhood self-governance and community attachment: Evidence from southwest China. Cities. 112, 103128.‏
Chen, H. et al (2022). Key indicators of high-quality urbanization affecting eco-environmental quality in emerging urban agglomerations: Accounting for the importance variation and spatiotemporal heterogeneity. Journal of Cleaner Production. 376, 134087.
Rahman, M. H.; Islam, M. H. & Neema, M. N. (2022). GIS-based compactness measurement of urban form at neighborhood scale: The case of Dhaka, Bangladesh. Journal of Urban Management. 11 (1), 6-22.‏
Weber, C. (2001). Remote sensing data used for urban agglomeration delimitation. Remote sensing and urban analysis. 155-167.‏
Abubakar, I. R. & Doan, P. L. (2017). Building new capital cities in Africa: Lessons for new satellite towns in developing countries. African Studies. 76 (4), 546-565.‏
Lee, Y. S., & Shin, H. (2012). Negotiating the polycentric city-region: Developmental state politics of new town development in the Seoul capital region. Urban Studies. 49 (6), 1333-1355.‏
Zhuang, L., Ye, C. & Hu, S. (2019). Spatial production and spatial dialectic: Evidence from the New Urban Districts in China. Journal of Geographical Sciences. 29 (12), 1981-1998.
Patricios, N. N. (2002). Urban design principles of the original neighbourhood concepts. Urban morphology. 6 (1), 21-36.‏
Pozoukidou, G., & Chatziyiannaki, Z. (2021). 15-Minute City: Decomposing the new urban planning eutopia. Sustainability. 13 (2), 928.‏
Duany, A., & Plater-Zyberk, E. (2008). The traditional neighborhood and urban sprawl. New Urbanism and Beyond: Designing Cities for the Future. New York: Rizolli. 64-66.‏
Cohen, N. (2017). Moving Places: Relations, Return and Belonging. Emotion, Space and Society. 25, 1-2.