ارزیابی اثرات سیاست‌های دولت در توسعه‌ی اقتصادی مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان آستارا)

الموضوعات :

فرشته عبادالهیان ¹ , سیده صدیقه حسنی‌مهر ² , رفعت شهماری اردجانی ³ , حسین اصغری ⁴

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه‌ریزی روستایی، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
4 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الأربعاء , جمادى الثانية, 1444 تاريخ التأكيد : 11 الأربعاء , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 25 السبت , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: توسعه‌ی روستایی, برنامه‌های توسعه, سیاست‌گذاری دولتی, شهرستان آستارا.,

ملخص المقالة :

لازمه‌ی رسیدن به توسعه‌ی ملی، ارتقاء سطح توانمندی‌های جوامع روستایی در بخش اقتصادی است. در این راستا، ارزیابی سیاست‌های موجود در راستای توسعه‌ی اقتصادی جوامع روستایی ضروری تلقی می‌گردد. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر سیاست‌های دولت بر توسعه‌ی اقتصادی روستاهای شهرستان آستارا با تأکید بر برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه نگارش شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان مسائل روستایی استان گیلان و شهرستان آستارا بوده که با استفاده از فرمول کوهن در سطح اطمینان 95 درصد، 70 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. همچنین در راستای تحلیل اطلاعات از آزمون‌های تی تک‌نمونه‌ای و رگرسیون خطی و لگاریتمی در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان اشتغال در طول برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه در روستاهای شهرستان آستارا روند صعودی، هرچند با شیب کند، داشته است. همچنین مراکز تجاری-صنعتی تحت حمایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با رشد 56/26 درصدی طی برنامه‌ی چهارم و رشد قابل ملاحظه‌ی 7/155 درصدی در طی برنامه‌ی پنجم توسعه روبه‌رو بوده است. صنایع غذایی روستایی نیز طی دوره‌ی چهارم توسعه افزایش 5/87 درصدی را داشته است که این مقدار در طول برنامه‌ی پنجم توسعه نیز همچنان روند رو به رشد ولی با شیب کمتر را نشان می‌دهد. از طرفی بررسی 5 سیاست عمده در طول هرکدام از برنامه‌های چهارم و پنجم نشان می‌دهد که تأثیر برنامه‌ی پنجم بر توسعه‌ی اقتصادی روستاهای شهرستان آستارا به مراتب بیشتر بوده است.

المصادر:

ازکیا، مصطفی (1390). جامعه‌شناسی توسعه و توسعه‌نیافتگی روستایی ایران. تهران: انتشارات اطلاعات.
اسدی، زینب؛ پوررمضان، عیسی؛ مولایی هشجین، نصرالله (1395). نقش مشارکت در توسعه‌ی روستایی بخش خشکبیجار شهرستان رشت. اقتصاد فضا و توسعه‌ی روستایی. 5 (1)، 61-82.
بدری، سیدعلی؛ رضوانی، محمدرضا؛ خدادادی، پروین (1398). تحلیل محتوای کیفی سیاست‌های فضایی توسعه‌ی روستایی کشور پس از انقلاب اسلامی. برنامه‌ریزی فضایی. 9 (32)، 1-24.
دانایی‌فرد، حسن (1388). روش‌شناسی تدوین خط‌مشی ملی کارآفرینی کشور. نشریه‌ی توسعه‌ی کارآفرینی. 2 (6)، 125-155.
زاهدی، محمدجواد؛ غفاری، غلامرضا؛ ابراهیمی لویه، عادل (1391). کاستی‌های نظری برنامه‌ریزی توسعه‌ی روستایی در ایران. پژوهش‌های روستایی. 4 (12)، 1-24.
سیدنقوی، میرعلی؛ بابایی، علی (1392). ارزیابی سیاست‌های توسعه‌ی اقتصاد روستایی از دیدگاه منطقه‌ای با نگاهی بر سیاست‌های دولت در ایران. پژوهش‌های روستایی. 4 (3)، 451-479.
شمس‌الدینی، علی؛ جمینی، داود (1395). ارزیابی عملکرد نهادهای متولی در توسعه‌ی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد معادلات ساختاری مورد مطالعه: شهرستان جوانرود. جغرافیا و توسعه. 14 (43)، 35-50.
طالشی، مصطفی؛ شاطریان، محسن؛ گنجی‌پور، محمود (1400). نقش دولت در توانمندسازی جوامع روستایی، مورد مطالعه ناحیه‌ی کاشان در ایران مرکزی. کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی. (9) 2، 203-223.
Abreu, I., Mesias, F.J. & Ramjo, J. (2022). Design and validation of an index to measure development in rural areas through stakeholder participation. Journal of Rural Studies. 95, 232-240.
Aguilar, A.G. (2008). Peri-urbanization, illegal settlements and environmental impact in Mexico City. Cities. 25 (3), 133–145.
Chen, A. & Scott, S. (2014). Rural development strategies and government roles in the development of farmers’ cooperatives in China. Journal of Agriculture, Food Systems, and Community Development. 4 (4), 35–55.
Cheshire, P. (2017). Identifying Principles for Spatial Policy: Levels of Intervention, Last Assessed (8/1/2017). www.apdr.pt/siteRPER/numeros/RPER13/13.4.pdf.
Cirella, G.T. & Tao, L. (2010). The index of sustainable functionality: an application for measuring sustainability. International Journal of Human and Social Sciences. 5, 279-285.
Deng, H. et al (2010). Policy support and emerging farmer professional cooperatives in rural China. China Economic Review. 21 (4), 495–507.
Ferreira, F.A.F. et al (2022). Urban blight remediation strategies subject to seasonal constraints. European Journal of Operational Research. 296 (1), 277-288.
Freshwater, D. (2007, June). Rural Development and the Declining Coherence of Rural Policy: An American and Canadian Perspective. Paper prepared for the conference, Public Policy and Rural Development – An EU/US Comparison, Wye, UK.
Freshwater, D. & Trapasso, R. (2014). The disconnect Between Principles and Practice: Rural Policy Reviews of OECD Countries. Growth and Change. 45 (4), 477–498.
Garnevska, E.; Liu, G. & Shadbolt, N. M. (2011). Factors for successful development of farmer cooperatives in northwest China. International Food and Agribusiness Management Review. 14 (4), 69–84.
Howlett, T. (2011). Designing Public Policy: Principles and instruments. Routledge. First Edition. [N.P]: London and New York.
Hu, S. et al (2022). A framework for assessing sustainable agriculture and rural development: A case study of the Beijing-Tianjin-Hebei region, China. Environmental Impact Assessment Review. 97, 1-14.
Komeily, A. & Srinivasan, R.S. (2015). A need for balanced approach to neighborhood sustainability assessments: a critical review and analysis. Sustainable Cities and Society. 18, 32–43.
Mohammed, H. & Muhammad, Y. (2019). The role of local government in rural development in Nigeria: A study of Lafia local government area of Nasarawa state. African Journal of Social Sciences and Humanities Research. 2 (3), 1-11.
OECD. (2006). The New Rural Paradigm: Policies and Governance. OECD Rural Policy. Reviews. First Edition. Paris: OECD publishing.
Patrick, R. (2002). Developing Sustainability Indicators for Rural Residential Areas: The Public Transit Connection. Simon Fraser University: United State.
Qingjuana, Y.; Beia, L. & Kuia, L. (2011). The rural landscape research in Chengdu’s urban-rural intergration development. Procedia Engineering, 21, 780-788.
Thorn, J.; Thornton, T.F. & Helfgott, A. (2015). Autonomous adaptation to global environmental change in peri-urban settlements: Evidence of a growing culture of innovation and revitalisation in Mathare Valley Slums, Nairobi. Global Environmental Change. 31 (1), 121–131.
Torre, A.; Wallet, F. & Huang, J. (2023). A collaborative and multidisciplinary approach to knowledge-based rural development: 25 years of the PSDR program in France. Journal of Rural Studies. 97, 428-437.
Vargas, S. (2010). Rural development and bioenergy: An alternative approach. In Y. Khwaja (Ed.). The BEFS Analysis for Peru. Supporting the Policy Machinery in Peru. Rome: Food and Agriculture Organisation (FAO).
Woka Ihuah, P.; Ibimina Kakulu, I. & Eaton, D. (2014). A review of Critical Project Management Success Factors (CPMSF) for sustainable social housing in Nigeria. International Journal of Sustainable Built Environment. 3 (1), 62-71.
Yuliastuti, N. & Saraswati, N. (2014). Environmental quality in urban settlement: the role of local community association in east Semarang sub-district. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 135, 31–35.