مطالعه هیستوپاتولوژیکی ضایعات قلبی و پیاز آئورتی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در سیستم‌های پرورشی مختلف

الموضوعات :

پیام عرب زاده ¹ (دانش‌آموخته دکترای تخصصی بیماری‌های آبزیان، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران)
بهیار جلالی ² (گروه بیماری‌های آبزیان، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران)
داریوش مهاجری ³ (گروه پاتوبیولو‍‍ژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
ایرج سهرابی حقدوست ⁴ (گروه پاتولوژی، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 25 السبت , رجب, 1430 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , محرم, 1431 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , ذو الحجة, 1430

الکلمات المفتاحية: هیستوپاتولوژی, قزل‌آلای رنگین‌کمان, ضایعات قلبی و پیاز آئورتی,

ملخص المقالة :

چکیده ضایعات قلبی و عروقی یکی از مهم ترین عوامل بروز تلفات در سیستم های مختلف پرورشی ماهیان قزل آلای رنگین کمان به شمار می رود. هدف از این مطالعه، مقایسه میزان و شدت بروز ضایعات پاتولوژیک قلب و پیاز آئورتی ماهیان قزل آلای رنگین کمان در سیستم های پرورشی گسترده، نیمه متراکم و متراکم بود. بدین منظور تعداد 10 نمونه ماهی قزل آلای رنگین کمان از 7 گروه وزنی (کمتر از 90 گرم، 90 تا 300 گرم، 300 تا 500 گرم، 500 تا 1000 گرم، 1 تا 3 کیلوگرم، 3 تا 5 کیلوگرم و بالاتر از 5 کیلوگرم) و در کل 210 نمونه از سه مزرعه واقع در منطقه هراز و اسپیران در اطراف شهر تبریز به صورت تصادفی صید و نسبت به تهیه نمونه از قلب و پیاز آئورتی آنها اقدام شد. در تحقیقات میدانی سن، جنس، میزان تلفات، تراکم ذخیره سازی، نوع غذا و فاکتورهای فیزیکی-شیمیایی آب نیز مورد توجه قرار گرفت. از نمونه های اخذ شده مقاطع آسیب شناسی با رنگ آمیزی معمول هماتوکسیلین- ائوزین تهیه گردید. از لحاظ آسیب شناسی بافتی 47 ماهی نر و 73 ماهی ماده دچار ضایعات قلبی عروقی بودند که 29 مورد متعلق به سیستم پرورشی گسترده، 41 مورد متعلق به سیستم پرورشی نیمه متراکم و 50 مورد متعلق به سیستم پرورشی متراکم بود. ادم و پرخونی در لایه اسفنجی عضلات دهلیز و بطن، تغییرات ملایم تا شدید دژنراتیو تارهای عضلانی، تغییرات آماسی ملایم تا شدید، آسیب جزئی تا شدید دیواره عروق، تشکیل ترومبوز، نکروز و فیبروز عمده ترین تغییرات پاتولوژیکِ قابل مشاهده بودند. در هر سه سیستم پرورشی گسترده، نیمه متراکم و متراکم با افزایش سن ماهیان بر میزان شدت ضایعات نیز افزوده می شد. میزان بروز ضایعات و شدت آنها از وزن 500 گرم به بعد (دوران بلوغ) کاملاً معنی دار بود (05/0>p). بروز این تغییرات در سیستم پرورشی مدار بسته در مقایسه با دو سیستم دیگر در حد بالایی معنی دار بود (05/0>p). بین جنس نر و ماده نیز از لحاظ تغییرات فوق اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0>p).

المصادر:

1. آذری تاکامی، ق. (1364): اصول تکثیر و پرورش ماهی، انتشارات روابط عمومی وزارت کشاورزی، صفحات: 94-41.


2. آذری تاکامی، ق. (1376): مدیریت بهداشتی و روش­های پیشگیری و درمان بیماری ماهی، انتشارات پریور، صفحات: 16-13.


3.  تاکاشیما، اف. (1378): اطلس بافت­شناسی ماهی اشکال طبیعی و آسیب­شناسی، ترجمه: پوستی، ا. و صدیق مروستی، ع.ح. انتشارات دانشگاه تهران، صفحات: 119-111.


4. جلالی، ب. (1386): بیماری­های محیطی و تغذیه­ای ماهیان، انتشارات پرتو واقعه، صفحات: 116-78.


5. دروموند سدویک، ا. (1383): راهنمای پرورش و تکثیر ماهی قزل­آلا، ترجمه: عبدا... مشائی، م. چاپ سوم، انتشارات دیاسر، صفحات: 38-27.


6. روبرتس، آر.ژ. (1386): آسیب شناسی ماهی، ترجمه: پیغان، ر. و مهجور، ا. انتشارات دانشگاه شهید چمران،  صفحات: 1-152-151 و 202-197.


7. سلطانی، م. (1380): بیماری­های آزاد ماهیان، انتشارات دانشگاه تهران، صفحه: 27.


8. صادقی، ن. (1380): پرورش قزل­آلای رنگین کمان، انتشارات نقش مهر، صفحات: 97-54.


9. عبدلی، آ. (1378): ماهیان داخلی آب­های ایران، انتشارات موزه طبیعت حیات وحش ایران، صفحه: 272.


10. فراهانی، ر. (1380): پرورش ماهی در سیستم مدار بسته، انتشارات نقش مهر، صفحات: 2-1 و 38-34.


11. کانتین، ج. و جان میلر، ل. (1378): کالبد شناسی مقایسه‌ای مهره‌داران، ترجمه صدرزاده طباطبائی، م.ح. انتشارات دانشگاه تهران، صفحات: 540-499.


12. مخیر، ب. (1374): بیماری­های ماهیان پرورشی، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات: 20-19.


13. Kart, A., Cigremis, Y., Karaman, M. and Ozen, H. (2009): Caffeic acid henethyl ester (CAPE) ameliorates cisplatin_induced hepatotoxicity in rabbit. Experimental and Toxicologic Pathology, 10:1016-1066.


14. Brono, D.W. and Poppe, T.T. (1996): A Color Atlas of Salmonid Diseases. Academic Press. Harcourt Brace Company publishers, London, pp: 194.


15. Cynthia, M. and Kahn, B.A. (2005): The Merck Veterinary Manual. MERCK & CO., INC. Publication. pp: 1480.


16. Farrell, A.P., Saunders, R.L., Freeman, H.C. and Mommsen, T.P. (1986): Arteriosclerosis in Atlantic salmon. Effects of dietary cholesterol and maturation. Arteriosclerosis, 6: 453-461.


17. Farrel, A.P. (2002): Coronary arteriosclerosis in salmon: growing old or growing fast? Comparative Biochemistry and Physiology Part A, 132: 723-735.


18. Farrell, A.P., Johansen, J.A. and Saunders, R.L.  (1990): Coronary lesions in Pacific salmonids. J. Fish Dis., 13: 97-100.


19. Ferguson, H.W., Poppe, T. and Speare, D.J. (1990): Cardiomyopathy in farmed Norwegian salmon. Dis. Aquat. Org., 8: 225-231.


20. Fox, D.L. and Dicorleto, P.E. (1988): Fish endothelial cell production of platelets derived growth factor like protein. Science, 241: 453-456.


21. Housea, W. (1979): Production of coronary arteriosclerosis with sex hormones and human chorionic gonadotropin (HCG) in juvenile steelhead and rainbow trout, Salmo gairdnerii. Atherosclerosis, 34 (3): 197-206.


22. Mazon, A.F. (2002): Hematological and physiological changes induced by short-term exposure to copper in the fresh water fish, pp: 524-625.


23. Moore, J. (1976): Number, location and severity of coronary arterial changes in steelhead trout (Salmo gairdnerii). Atherosclerosis, 24(3): 381-386.


24. Muller, R. (1983): Coronary arteriosclerosis and thyroid hyperplasia in spawning Coho salmon (Oncorhynchus kisutch) from LakeOntario. Acta. Zoot. Pathol. Antverp., 77: 3-12.


25. Muñoz_Chápulia, R. (1991): Coronary myointimal lesions in the dogfish shark Scyliorhinus canicula. Journal of Comparative Pathology, 105(4): 387-395.


26. Reddy, P.K. and Leatherland, J.F. (1998): Stress Physiology. In: Fish Diseases. Volume III, Noninfectious Disorders. C.A.B. International, Oxon, pp: 279-302.


27. Robrtson, O.B.C. and Miller, B.F. (1961): Degeneration changed in cardiovascular system of the spawning pacific salomon (Onchorhyncus tshawytscha). Circulation Research, 9: 829-834.


28. Santosh, K. (1996): Anatomy and Physiology of Fishes, Saunders, London, pp: 74-79.


29. Sniesko, F.S. and Axelrod, H.R. (1976): Diseases of Fish. Book 5. Environmental stress and fish diseases. T.F.H. Publication. U.S.A., pp: 192.


30. Saunders, R.L., Farrell, A.P. and Knox, D.E. (1992): Progression of coronary arterial lesions in Atlantic salmon (Salmo salar) as a function of growth rate. Can. J. Fish. Aquat. Sci., 49: 878-884.