بررسی آلودگی کپور ماهیان رودخانه زرینه‌رود به انگل‌های خارجی در استان آذربایجان‌غربی

الموضوعات :

سهراب رسولی ¹ (دانشیار گروه انگل شناسی، دانشکده دامپزشکی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.)
سجاد پورقاسم ² (دانشجوی گروه دامپزشکی ، دانشکده دامپزشکی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.)

تاريخ الإرسال : 28 الأحد , ذو الحجة, 1436 تاريخ التأكيد : 25 الخميس , رمضان, 1437 تاريخ الإصدار : 17 الجمعة , شوال, 1437

الکلمات المفتاحية: کپور ماهیان, مونوژن, زرینه‌رود, تک‌یاخته, سخت‌پوست,

ملخص المقالة :

در بررسی حاضر آلودگی کپور ماهیان رودخانه زرینه‌رود به انگل‌های خارجی مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان بررسی شده شامل گونه‌های سیاه ماهی، کپور معمولی، کاراس و آمور بودند که طی تابستان 91 الی تابستان 92 برای تشخیص انگل در پوست، باله و آبشش مورد بررسی قرار گرفتند. در طی یک سال تعداد 480 قطعه ماهی به صورت زنده توسط تانکر مخصوص به آزمایشگاه منتقل و پس از بیهوشی به‌وسیله ضربه به سر و تعیین گونه ماهی با استفاده از کلیدهای شناسایی و انجام بیومتری مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی‌های میکروسکوپی به وسیله نمونه‌برداری از پوست، باله‌ها و آبشش ماهیان صورت گرفته و پس از جداسازی، تثبیت و شناسایی انگل‌ها، نمونه‌ها با میکروسکوپ نوری (بزرگنمایی ۴× تا۱۰۰×) مورد جستجو قرار گرفتند و در نهایت برای تحلیل آماری داده‌ها از نرم‌افزاهای Excel,v.2013و SPSS,v.19و برای تعیین ارتباط بین متغییرها از آزمونstudent T-testاستفاده شد. در مجموع تعداد 7 گونه انگلی شامل دو گونه تک یاخته، چهار گونه مونوژن و یک گونه سخت پوست از این ماهیان جدا و شناسایی شدند (شامل گونه‌های داکتیلوژیلوس لنکورانی، داکتیلوژیروس اکستنسوس، داکتیلوژیروس لاملاتوس، کلینوستوموم کمپلاناتوم، ایکتیوفیتریوس مولتی فیلیس و جنس های پارادیپلوزئون، تریکودینا و لرنه آ) که همگی چرخه زندگی مستقیم داشتند. طبق نتایج حاصله 70 درصد ماهیان به انواع انگل‌های مذکور آلوده بودند که ایکتیوفیتریوس مولتی فیلیس با 65 درصد بیشترین و پارادیپلوزئون sp.1با 54/0 درصد کمترین آلودگی را داشت (05/0p<).تحلیل داده‌ها بیانگر وجود تفاوت معنی دار بین فصول مختلف سال بود (05/0p<).همچنین تفاوت معنی داری بین اندام های آلوده وجود داشت و آبشش بالاترین آلودگی را داشت (05/0p<).

المصادر:

• آزادیخواه، د.، معصومیان، م.، نکویی فرد، ع.، میرزایی، ف.،‌ شیری، ص. و جلالی،‌ ب. (1388). بررسی انگل‌های ماهی اسبله دریاچه سد ارس. گزارش اولین رخداد هایپر پارازیت در انگل‌های ایران. مجله علوم دامپزشکی ایران، دوره 2، شماره 2، صفحات: 706-701.


• پازوکی، ج.، معصومیان، م.، یحیی زاده، م.، صدری مهرآباد، غ و جلالی، ب. (1386). بررسی انگل­های مونوژن در ماهیان منابع آب شیرین آذربایجان­غربی. نشریه زراعت (پژوهش و سازندگی)، دوره 1، شماره 77، صفحات: 25-17.


• جلالی ، ب. (۱۳۷۷). انگل‌ها و بیمارهای انگلی ماهیان آب شیرین ایران. چاپ اول، انتشارات شرکت سهامی شیلات، ایران، صفحه: 564.


• رنجبر بهادری، ش.، جعفری چراتی، ع.،  مهدی‌پور، م. و جلالی، ب. (1388). بررسی آلودگی به انگل‌های خارجی و چشم در ماهیان پرورشی گرمابی و سردآبی استان مازندران. مجله دامپزشکی (پژوهش و سازندگی)، دوره 4، شماره 84، صفحات: 22-18.


• روحانی، م. (1374). بررسی آلودگی­های انگلی ماهیان تالاب هامون. مهندسین مشاور آبزی­گستر، تهران، ایران، صفحات: 50-1.


• شریف­پور، ع.، مازندرانی، م. و خوش‌باور رستمی، ح. (1388). بررسی آلودگی‌های انگلی کپور ماهیان پرورشی استان گلستان. مجله بهره‌برداری و پرورش آبزیان، دوره 3، شماره 3، صفحات: 25-15.


• عبدلی، ا. (1378). ماهیان آبهای داخلی ایران. چاپ اول، انتشارات دارالحدیث. موزه طبیعت و حیات وحش، تهران، ایران، صفحه: 378.


• مغینمی، ر. (1374). گزارش نهایی پروژه مطالعه آلودگی انگلی در ماهیان بومی تالاب هورالعظیم دشت آزادگان. موسسه تحقیقات و آموزش شیلات ایران، اهواز، ایران، صفحه: 107.

• · Abdoli, A., Rasooli, P. and Mostafavi, H. (2008). Length–weight relationships of Capoeta capoeta capoeta (Gueldenstaedt, 1772) in the Gorganrud River, south Caspian Basin. Journal of Applied Ichthyology, 24(1): 96-98.


• · Fernando, C.H., Gussev, A.V., Hank and Kakong, S.A. (1972). Methods for study of freshwater fish parasites, University of Waterloo, Biology Series, pp: 79


• · Gussev, A.V. (1983). The Methods of collection and processing of fish parasitic Monogenean Materials, Nauka: Leningrad, USSR, pp: 48.


• · Gusev, A.V. (1985). Class Monogenea, In: O.N. Bauer, (Ed.), Keys to Parasites of the Freshwater Fish Fauna of the USSR, (Parasitic Metazoa), Leningrad Publishing House Nauka, Leningrad, 2: 424 (in Russian).


• · Jalali, B. and Molnar, K. (1990). Occurrence of mongenens of freshwater fishes of Iran: Dactylogyridae from fish of natural waters and description of Dogielius mokhayeri sp.n. Parasitologia Hungarica, 23: 27-32.


• · Lom, J. and Dykova, I. (1992). Protozoan Parasites of fishes. Netherland: Amsterdam, Elsevier Science Publish, pp: 315.


• · Molnar, K. and Jalali, B. (1992). Further monogeneans from Iranian freshwater fishes. Acta Veterinaria Hungarica, 40: 55-61.


• · Molnar, K. and Jalali, B. (1993). Occurrence of monogeneans on common carp of Iran and description of pathogenicity of D.sahuensis Ling, 1965 in infected common carp. Proceeding of the carp Symposium. 6-9 sept. Budapest, Hungary.


• · Pazooki, J., Jalali, B. and Ghobadian, M. (2006). Monogean species from freshwater fishes of Zanjan province, Iran. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 6(1): 103-112.