بررسی رخداد توکسمی آبستنی در گوسفندان منطقه صوفیان تبریز
الموضوعات :علی حسن پور 1 , غلامعلی مقدم 2 , بهرام عمواوغلی تبریزی 3 , حمید میرزایی 4 , کریم حاجی پور صوفیانی 5
1 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
2 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
4 - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
5 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
الکلمات المفتاحية: گلوکز, توکسمی آبستنی, میش, بتاهیدروکسی بوتیریک اسید مقدمه,
ملخص المقالة :
این تحقیق به منظور بررسی وضعیت رخداد توکسمی آبستنی در گوسفندان منطقه صوفیان انجام گرفت. در این بررسی از 134 رأس میش آبستن سنگین در دو نوبت قبل و بعد از زایمان بصورت تصادفی خونگیری به عمل آمد و میانگین سرمی گلوکز، بتا هیدروکسی بوتیریک اسید، اوره سرم خون و کلسیم اندازه گیری شد. مقدار متوسط BHBA قبل از زایمان mmol/lit 15/046/0 و بعد از زایمان mmol/lit 11/04/0 بود که اختلاف معنی داری بیـن این دو میـانگین وجـود داشت (05/0>P). اختـلاف میانگین سرمی و انحراف استاندارد گلـوکز قبل از زایمان (mg/dl04/166/51) و بعد از زایمـان (mg/dl 12/1518/62) معنی دار بود (05/0 P<). بین میـانگین BHBA و گـلوکز سـرم قبـل و بعد از زایمــان یک همبستـگی منفـی (59/0-=r و 55/0-=r) با ارتباط معنی دار وجود داشت(01/0 P<). میانگین BUN قبل از زایمان بیشتر از میانگین آن در بعد از زایمان بود ولی اختلاف بین دو میانگین معنی دار نبود. میانگین و انحراف استاندارد کلسیم قبل از زایمـان mg/dl 72/259/12 و بعد از زایمــان mg/dl77/006/10 بود که اختلاف معنی داری در بین این دو میانگین وجود داشت (01/0 P<)، ولی ارتباط معنی داری بین گلوکز و کلسیم سرم وجود نداشت. در این بررسی از گوسفندان در سنین مختلف به صورت تصادفی خونگیری به عمل آمد ولی ارتباطی بین بروز بیماری و سن گوسفندان وجود نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده، گوسفندان آبستن مستعد ابتلا به توکسمی آبستنی تحت بالینی هستند که از نظر اقتصادی هم در میش آبستن و هم در مورد بره های متولد شده از این دام ها حائز اهمیت است و باید اقدامات پیشگیری کننده به عمل آید.
- آبــادیه، ر. (1383): بررسی مقــادیر ســرمی آنزیم هـای کبدی (ALT,AST,GGT,ALP) در گاوهای مبتلا به کتوز تحت بالینی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، پایان نامه شماره 649.
2- حسن پور، ع. (1378): بررسی وضعیت سیمای متابولیکی در گله گاوهای شیری اطراف شهرستان تبریز، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد تبریز ، پایان نامه شماره 259.
3- راسخی، ص. و صابری شکیب، ج. (1377): بیماری های گوسفند، (ترجمه)، تالیف: استرایتون، ا. تهران، انتشارات نور بخش، صفحه: 207-208.
4- سیفی، ح. و رئوفی، ا. (1380): طب داخلی دام های بزرگ، (ترجمه)، تالیف: اسمیت، ب. پ. جلد 2، تهران، انتشارات نوربخش، صفحه: 462-466.
5- شهبازی، پ. و ملک نیا، ن. (1377): بیوشیمی عمومی، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، جلد 2، صفحه: 227-187 ، 465-462 ، 564-552.
6- صوفی سیاوش، ر. (1369): تغذیه دام، (ترجمه)، تالیف: مک دونالد و همکاران. انتشارات عمیدی، صفحه: 15-25، 124-127، 205-230، 273-274.
7- گرجی دوز، م. و فرزانه، ن. (1379): طب داخلی دام های بزرگ، (ترجمه)، تالیف: اسمیت، ب. پ. جلد 3، تهران، انتشارات نوربخش، صفحه: 466-480.
8- مستغنی، خ. (1378): بیماری های متابولیک و تغذیه ای دام، انتشارات دانشگاه شیراز، صفحه: 16-2 ، 62-59.
9- مهانفر، ح. (1383): بررسی فصلی عیار سرمی کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گوسفندان کشتاری کشتارگاه تبریز در سال 82-81، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، پایان نامه شماره 630.
10- نادعلیان، م. (1381): بیماری های دستگاه گوارش نشخوارکنندگان، انتشارات دانشگاه تهران، صفحه: 92-91.
11- نفیسی، س. و مزدک، ر. (1382): فیزیولوژی مقایسه ای دستگاه گوارش، انتشارات جهاد دانشگاهی اورمیه، صفحه: 105- 100، 120-110.
12- Bickhardt, K., Henze, P. and Ganter, A. (1998): Clinical finding and differential diagnosis in ketosis and hypercalcemia in sheep, Dtsch Tieraztl Wochenschr German. 105(11): 413 – 419.
13- Henze, P., Bickhardt, K., Fuhrmann, H. and Sallmann, H. (1998): Spontaneouse pregnancy toxemia in sheep and the role of insulin in the treatment, Zentralblatt-fur Veterinarmedizine Reihe A. 45(5): 255-266.
14- Lacetera, N., Bernabucci, U., Ronchi, B. and Nardone, A. (2001): Effects of subclinical pregnancy toxemia on immune responses in sheep, Veterinary Research Commun. 62(7): 1020-1024.
15- Radostits, O.M., Gay, C.C., Blood, D.C. and Hiachelif, K.W. (2000): Veterinary Medicine. 9th ed. Saunders, Philadelphia, pp: 1452-1462.
16- Ramin, A.G., Asri- Rezaie, S. and Macali, S.A. (2007): Evaluation on serum glucose, BHB, urea and cortisol in pregnant ewes. Medycyna Wet. 63(6): 674-677.
17- Rook, J. (2000): Pregnancy toxemia of ewes, does, and beef cow, Veterinary Clinical North American food Animal Practice. 16(2): 293-317.
18- Schlumbohm, C., and Harmeyer, J. (2003): Hypocalcemia reduces endogenous glucose production in hyperketonemic sheep, Journal of Dairy Science. 86(6): 1953-1962.
19- Schlumbohm, C., and Harmeyer, J. (2004): Hyperketonemia impairs glucose metabolism in pregnant and nonpregnant ewes, Journal of dairy science. 87(2): 350-358.
20- Scott, P., Sargison, N., Penny, C., Pirie, R., and Kelly, J. (1995): Cerebrospinal fluid and plasma glucose concentration of ovine pregnancy toxemia cases, inappetant ewes and normal ewes during late gestation, The British Veterinary Journal. 151(1): 39-44.