مبانی فقهی حقوقی بیمه اموال توقیفی
الموضوعات :علی جعفرزاده شاهی 1 , غفور خوئینی 2 , جمشید یحیی پور 3
1 - دانشکده حقوق دانشگاه خوارزمی گروه حقوق خصوصی
2 - دانشگاه خوارزمی
3 - استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه علامه محدث نوری
الکلمات المفتاحية: بیمه, عدالت اقتصادی, حقوق جمعی, توقیف اموال, حقوق فردی,
ملخص المقالة :
توقیف اموال یکی از نهادهایی است که مقنن در راستای حفظ حقوق محکوم له و یا مدعی و به منظور تضمین حقوق اشخاص وضع کرده و مبنای آن عموماً در جهت حفظ حقوق فردی است. لکن اجرای این مقررات می تواند جنبه های اجتماعی و اقتصادی جامعه را تضعیف کند. این درحالی است که قوانین، امروزه باید جامع باشد و علاوه بر حفظ حقوق فردی، حقوق جمعی را نیز مطمح نظر قرار دهد. در این راستا ضمن ارائه تعریفی جدید از توقیف اموال و بررسی مبانی الگوساز اجتماعی و اقتصادی، به نقد مبانی موجودی که فلسفه ی وضع مقررات موجود توقیف اموال است پرداخته و با ارائه ی تئوری جدید بیمه اموال توقیفی در این خصوص، در راستای اجتماعی سازی حقوق و حفظ حقوق فردی و حقوق جمعی اقدام کرده و مبانی فقهی و حقوقی بیمه اموال توقیفی را بر اساس بنای عقلا، قاعده لاضرر و شمول عمومات و اطلاقات ادله بررسی شده است.
1- آخوند خراسانی، محمدکاظم، (1415)، کفایة الاصول، مؤسسه النشر الاسلامی، قم، چاپ سوم.
2- آشتیانی، محمدحسن، (1403)، بحر الفوائد فی شرح الفرائد، کتابخانه آیة اله مرعشی، قم، چاپ اول.
3- آقالوی، بهاره ،(1390)، عدالت اقتصادی در دیدگاههای متفاوت، عدالت اقتصادی، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، تهران، اول.
4- ابن اثیر، مجد الدین ،(1367)، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم.
5- احمد بن محمد(مقدس اردبیلی)، (بیتا)، زبدة البیان، المکتبة الحعفریة لاحیاء آثار الجعفریة، تهران، چاپ اول.
6- اصفهانی غروی، محمدحسین، (1429)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایة، مؤسسه آل البیت لاحیا التراث، بیروت.
7- انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین ،(1414)، رسائل فقیه، مجمع الفکر الاسلامی، قم، چاپ اول.
8- اوترویل، ژان فرانسوا،(1381)، مبانی نظری و عملی بیمه، ترجمه عبدالناصر همتی و علی دهقانی، بیمه مرکزی ایران، تهران، چاپ اول.
9- ایزدی فرد، علی اکبر و حسن نژاد، مجتبی، (1395)، فقه الکترونیک در الگوی ایرانی اسلامیپیشرفت، تهران، انتشارات الگوی پیشرفت، چاپ اول.
10- ایروانی نجفی، میرزاعلی، (1384)، حاشیة المکاسب، کیا، تهران، چاپ اول.
11- ایزدی فرد، علی اکبر، رجبی، فرشید، جهانی، علی اکبر، (1397)، بررسی فقهی حقوقی بیمه خسارت ناشی از تورم منفی، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، پانزدهم، پنجاه و چهارم.
12- ایزدپناه، مسیح و هوشنگی، محمد، (بی تا)، اصول و کلیت بیمه، مرکز آموزش و توسعه بیمه ایران، تهران، چاپ اول.
13- جعفری لنگرودی، محمد جعفر ،(1391)، ترمینولژی حقوق، گنج دانش، تهران، چاپ بیست و سوم.
14- جمالی زاده احمد، (1379)، اصل آزادی قراردادها و دلیل فقهی آن، مجله علوم اسلامیدانشگاه سیستان و بلوچستان ویژهانامه الهیات و معارف اسلامی.
15- حائری طباطبائی، سید علی بن محمد ،(1418)، ریاض المسائل، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، اول، جلد چهاردهم.
16- حر عاملی، محمد بن حسن ،(1409)، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، اول، جلد بیست و هفتم.
17- حسینی حائری، سید کاظم، (1430)، مباحث الاصول تقریر الابحاث الشهید السید محمد باقر صدر، دارالبشیر، قم، چاپ اول.
18- حکیمیتهرانی، محمد مهدی, (1390)، بررسی شرایط،احکام و آثار توقیف اموال غیر منقول، معرفت حقوق، چاپ اول.
19- خویی، ابوالقاسم، (1393)، مصباح الفقاهه فی المعاملات المکاسب المحرمه، تصحیح محمد علی توحیدی، مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، قم، جاپ دوم.
20- رحمتی فر، سمانه، شهابی، مهدی، گرجی ازندریانی، علی اکبر، (1395)، اساسیشدن حقوق به مثابه بدیل مشروطهگرایی در دوران جهانیشدن، مطالعات حقوق دانشگاه شیراز، هشتم، چاپ چهارم.
21- شهابی، مهدی، نیکویی، مرضیه، (1391)، حقوق متافیزیکی تأملی بر نقش ارزش در ایجاد قاعده ی حقوقی"، مطالعات حقوق دانشگاه شیراز، چهارم، اول.
22- صانعی دره بیدی، منوچهر ،(1377)، فلسفه اخلاق و مبانی رفتار، سروش، تهران، اول.
23- طاهری، حبیب اله ،(1418)، حقوق مدنی، دفتر انتشارات اسلامیوابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم، دوم.
24- طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، (1362)، کانون انتشارات محمدی، تهران، چاپ سوم.
25- طباطبائی یزدی، سید محمد کاظم، (1419)، عروة الوثقی، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ اول.
26- عاملی، سید جعفر مرتضی، (1369)، بازار در سایه ی حکومت اسلامی، حسینی، سیدمحمدرضا، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول.
27- عمید، حسن ،(1357)، فرهنگ فارسی عمید، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ سیزدهم.
28- غروی نائینی، میرزا محمد حسین ،(1373)، منیۀ الطالب فی حاشیۀ المکاسب، المکتبه المحمدیه، تهران، چاپ اول.
29- غروی نائینی، میرزا محمد حسین، (1401)، فوائد الاصول، انتشارات نشر اسلامی، قم، چاپ دوم.
30- قمی، ابوالقاسم، (1371)، جامع الشتات، با تصحیح رضوی، مرتضی، کیهان، تهران.
31- کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، تصحیح علی اکبر غفاری، (1405)، الکافی، دار الاضواء، بیروت.
32- کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، تصحیح علی اکبر غفاری ،(1405)، الکافی، دار الاضواء، بیروت.
33- محقق داماد، سید مصطفی، (1406)، قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، تهران، دوازدهم، جلد اول.
34- محقق داماد، سید مصطفی، جعفری خسروآبادی، نصراله، (1389)، بررسی قاعده مقابله با خسارت بر اساس فقه اسلامیو حقوق موضوعه ایران، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوم، چاپ چهل و سوم.
35- مطهری، مرتضی ،(1403)، بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، انتشارات حکمت، تهران، چاپ اول.
36- مظفر، محمد رضا ،(1403)، اصول فقه، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ چهارم.
37- مکارم شیرازی، ناصر ،(1427)، استفتائات جدید، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع)، چاپ اول.
38- موسوی بجنوردی، سید محمد ،(1385)، مجموعه مقالات فقهی_حقوقی، فلسفی و اجتماعی،نشر عروج، تهران، چاپ چهارم.
39- موسوی بجنوردی، سید محمد، سمیعی زفرقندی، زهرا، (1390)، تحلیل ماهیت و انواع قرارداد بیمه عمر با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)، متین، چاپ سیزدهم.
40- موسوی خمینی، سید روح اله، (1392)، تحریر الوسیله، انتشارات مؤسسه نشر آثار امام، تهران، چاپ اول.
41- نظرپور، محمد نقی ،(1387)، بازار در حکومت امام علی (ع)، دانشنامه امام علی (ع)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ی اسلامی، قم، چاپ چهارم.
42- یزدی، محمدکاظم، (1390)، سؤال و جواب، با اهتمام محقق داماد، مصطفی، گردآورنده استادی، رضا، محققین وحدتی شبیری، حسن و مدنی بجستانی، محمود، مرکز نشر علوم اسلامی، تهران، جلد دوم.
43- یوسفی، احمد علی ،(1381)، ربا و تورم:بررسی تطبیقی جبران کاهش ارزش پول و ربا، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، تهران، چاپ اول.
44-Aristote, A. (1972). Éthique à nicomaque, Traduction Par Tricot.J. Paris: Librairie Philosophique j. Vrin.
45- Ashwerth, A. (1991). Principles of criminal law. Oxford: Clarendon.
46- Bate, P. J. (1992). Mitigation of damages. British Westinghouse Electric and Manufacturing Co. V. Underground Rys, 3, 13-23.
47- Cooper, S.K. (1993). Corrective justice, Substantive equality and tort Law. Captus University.
48- Gary, C.B. (1999). The philosophy of law. New York: Garland .
49- Honnold, J.O. (1999). Uniform law for International Sales under the 1980 United Nations Convention aan den Rijn. Netherlands: Kluwer Law International.
50- Ivamy, E.R.H. (1993). General principles of insurance law. London: Butter Worths.
51- Mackenrich, E. (2003). Cantracte law. London: Palgrave Macmillan.
52- Vasak, A.K. (1991). The sustained efforts to give force of law to the universal declaration of human rights. Unesco Courier .
53- Wright, R.W. (1995). Right, justice and tort law. Collection of Essayes In Philosophical Foundations of Tort Law , 1, 22-32
_||_Aghalovi, B. (2011). Economic justice in different viewpoints. Tehran: Islamic Council of the Parliament.
Akhond Khorasani, M. K. (1994). Sufficient principles. Qom: .Islamic Publication Institute. Ashtiani, M. H. (1982). Sea of Benefits in Explaining Benefits. Qom: Ayatollah Marashi Library.
Ameli, S. (1991). Market under the shade of Islamic rule. Qom: Islamic Publication Office.
Amid, H. (1978). Amid Persian dictionary. Tehran: Amir Kabir Publication.
EsfahaniGharvi, M. H. (2008). High knowledge in explaining Sufficiency. Beirut: Al-e-BeitAnsari Dezfouli. M. (1993). Jurisprudent dissertations. Qom: Islamic Thought Society.
GharviNaeeni, M. (1980). Benefits Principles. Qom: Islamic Publication.
GharviNaeeni. M. (1994). Students' thoughts in borders of acquisitions. Tehran: Al-Maktabe Al-Mohamaadieh.
HaeryTabatabaee, S.A. (1997). Riyadh Matters. Qom: Al-e-Beit Institute.
Hor-e-Ameli, M. (1988). Shia Resources. Qom: Al-e-Beit Institute.
Hosseini Haery, S. (2008). Topics of research reports of Martyr Seyed Mohammad Baqer Sadr. Qom: Daral-Bashir.
Iravani Najafi, M. (2005). Borders of Acquisitions. Tehran: Kia.
Izadifar. A. & Hassan Nezhad, M. (2018). Electronic jurisprudence in Iranian-Islamic development model. Tehran: Olgooye Pishraft Publication.
JafariLangroodi, M. (2012). Law terminology. Tehran: GangeDanesh.
Khoei, A. (2014). Jurisprudence guidelines about forbidden gain transactions. Qom: Tebian Cultural and Informatics Institute.
MakaremShirazi, N. (2006). New Fatwa. Qom: Imam Ali Ebn-e-Abotaleb School Publication.
Mosavi Khomeini, R. (2013). Commentaries on the liberation of the intercession. Tehran: Imam Work Publication Institute.
MosaviBoujnordi, M. (2006).Collection of jurisprudence articles- Legal. Philosophycal. and Social. Tehran: Orooj Publication.
Motahari. M. (1982). Brief study of Islamic economy. Tehran: Hekmat Publication.
Mozaffar. M. R. (1982). Jurisprudence principles. Beirut: Press Encyclopedia.
Nazarpour, M. (2008). Marketplace in Imam Ali's government. Imam Ali Encyclopedia. Qom: Islamic Thought and Culture Research Center.
Saneie Dareh Bidi, M. (1998). Ethic philosophy and conduct principles. Tehran: Soroush.
Taheri, H. (1997). Civil law. Qom: Islamic Publication Office affiliated with Teachers' Society of Seminary.
Yazdi. M. (2011). Questions and answers. Tehran: Islamic Knowledge Publication.
Yousefi. A. (2002). Lucre and inflation: Comparative study of compensating money depreciation and lucre. Tehran: Cultural Institute of Contemporary Knowledge and Thoughts.