تأملی بر تأثیر اماره ید در جرم پولشویی

الموضوعات :

حسین تاج آبادی ¹ , محمد صادق آزادفر ² , علی بنایی ³

1 - دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر،تهران، ایران
2 - دانشجوی دکتری،گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
3 - گروه الهیات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 17 الأحد , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 22 الخميس , محرم, 1442 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ربيع الثاني, 1442

الکلمات المفتاحية: حکم ثانوی, حکم حکومتی, پولشویی, اماره ید, اخلال در نظام اقتصادی,

ملخص المقالة :

پدیده پولشویی در عصر حاضر به یکی از معضلات اقتصاد جهانی تبدیل شده است. از این رو، کشورها و مجامع بین المللی به طور جدی قصد دارند با این پدیده و آثار و تبعات مخرب آن مقابله نمایند. جمهوری اسلامی ایران هماندد سایر کشورها برای مقابله با جرم پولشویی در سال 1386 به تصویب قانون مبارزه با پولشویی در دوازده ماده مبادرت ورزید. علاوه بر معضلات و آثار مخربی که این پدیده بر اقتصاد کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران دارد، وجود ماده ی 1 قانون مبارزه با پولشویی (اماره ید) سبب بروز مشکلات عدیده ای شده است که از جمله آنها به فرجام نرسیدن پرونده‌های مفتوحه و صدور رأی برائت می باشد. بر همین مبنا پژوهش حاضر با تمسک به ادلهسنتی قاعده ید و نیز فقه حکومتی؛ موضوع تأثیر اماره ید در جرم پولشویی و درستی یا نادرستی حذف آن را از قانون مزبور مورد مداقه قرار می‌دهد و سپس اشعار می‌دارد که حذف اماره ید در جرم پولشویی خلاف موازین و مقررات شرعی و قانونی می‌باشد

المصادر:

1. ابن منظور جمال الدین محمد بن مکرم(1414)،‌ لسان العرب‌،  دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ سوم‌ ، بیروت- لبنان‌.


2. اسماعیل بن عباد(1414) ،‌ المحیط فی اللغة‌ ،عالم الکتاب‌ ،چاپ اول‌، بیروت- لبنان‌.


3. امام خمینی سیدروح الله (1415)، البیع، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.


4. ---------------- ، (1403) تحریر الوسیله، نشر اعتماد، تهران.


5. بحرالعلوم سید محمد (1403)، بلغه الفقهیه، مکتبه الصادق، تهران. 


6. بهرام زاده حسین علی و شریعتی حسین(1383) ، روشهای مبارزه با پولشویی، مجله تدبیر، شماره 149.


7. جوهرى اسماعیل بن حماد‌(1410) ، الصحاح- تاج اللغة و صحاح العربیة‌ ،  دار العلم للملایین،‌ چاپ اول‌، بیروت- لبنان‌.


8. حسینی روحانی سید محمد(1413)، منتقی الاصول، نشر امیر، چاپ اول، قم.


9. حسینی مراغی عبدالفتاح (1418)، عناوین الاصول و قوانین الفصول، دار الکتب الاسلامیه، قم.


10. حیدری علی مراد(1382)، تطهیر پول در اسناد بین‌المللی و حقوق جزای ایران، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد گرایش جزا و جرم شناسی، مجتمع آموزشی عالی قم.


11. خسروی عبدالحمید(1392)، پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن، مجموعه مقالات جرایم علیه امنیت، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی .


12. دانایی محمد حسین (1383)، نهضت جهانی دولت ها علیه پولشویی، مجله بانک و اقتصاد، شماره 50.


13. رحمانی محمد، حکم حکومتی در فقه علوی، مجله فقه اهل بیت، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام‌،ج 28، قم.


14. شمس الدین، محمدمهدی(1412)، نظام الحکم و الادارة فی الاسلام، دارالثقافة للطباعة و النشر، قم .


15. شیوا رضا (1386)، اثرات منفی پدیده پولشویی بر توسعه اقتصادی، مجله دانش و توسعه، شماره 21.


16. صدر محمد باقر(1403)، الفتاوى الواضحه، ، دارالتعارف للمطبوعات،بیروت.


17. ------------(1429)، الإسلام یقود الحیاه، موسوعة الشهید الصدر، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیة للشهید صدر،قم.


18. طاهری حبیب الله(1418)، حقوق مدنی،دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم، ج1، قم.


19. طباطبایی محمد حسین(1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامی، قم. 


20. طباطبایی یزدی سید محمد کاظم (1417)، العروه الوثقی، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت لبنان. 


21. طباطبایی، سیدعلی بن محمدعلی (1412 ق)، ریاض المسائل، مؤسسة انتشارات اسلامی، قم.


22. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1407)، الخلاف، مصحح: علی خراسانی و دیگران، قم: انتشارات جامعه مدرسین.


23. ------------------- ،(1387)، المبسوط فی فقه الامامیة، مصحح: سیدمحمدتقی کشفی، تهران: مکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریة.


24. عاملی محمد بن حسن(1409)، وسایل الشیعه، موسسه آل البیت، قم. 


25. علیدوست ابوالقاسم(1393)، فقه و مصلحت، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.


26. فراهیدى خلیل بن احمد(1410)،‌ کتاب العین، نشر هجرت، چاپ دوم،‌ قم- ایران‌.


27. کاتوزیان ناصر(1388)، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، چاپ بیست و سوم، نشر میزان، تهران.


28. کاشف الغطاء جعفر(1422)،کشف الغطاء عن مبهمات شریعة الغراء، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم.


29. محقق داماد سید مصطفی (1406)، قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، ج1، تهران.


30. محمّد بن حسن الحرّ العاملى(1391)،  وسائل الشیعة، دار احیاء التراث العربى، بیروت، چاپ چهارم.


31. مشکینی اردبیلی علی(1374)، اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها، نشرالهادی، قم .


32. مکارم شیرازی ناصر(1425)، تعزیر و گستره آن؛ انتشارات مدرسة إمام علی بن أبی طالب ^{(علیه السلام)}‌، چاپ اول، قم .


33.  -------------،(1427) دائرة المعارف فقه مقارن، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب ^{(علیه السلام)}، قم - ایران، اول.


34. -------------، (1380)، بحوث فقهیه هامه، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب ^{(علیه السلام)}، قم – ایران.


35. ------------،(1428) أنوار الاصول، مدرسة الامام علی بن ابی طالب ، قم .


36. ملک افضلی محسن(1389)، آثار قاعده حفظ نظام، مجله حکومت اسلامی، شماره 4.


37. منتظری، حسینعلی(1369)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه و تقریر محمود صلواتی، نشر تفکر، قم.


38.  ------------ ،(1386) حکومت دینی و حقوق انسان، انتشارات دفتر آیة الله منتظری، قم.


39. مومن قمی محمد، مجله فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت ^{(علیهم السلام)}‌، ج‌56، قم، بی تا.


40. مهریزی مهریزی(1376)، فقه حکومتی، فصلنامه نقد و نظر، سال سوم، شماره چهارم.


41. نبی زاده محمود(1386)، مقوله ای در بن بست : مبارزه با پولشویی در ایران،مجله بانک و اقتصاد ،شماره 85.


42. نجفی محمد علی(1401)، الرساله فی الولایات،انتشارت جامعه مدرسین، قم.


43. نجفی، محمد حسن(1404)، جواهرالکلام، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 40، ص 100.


44. نراقی احمد بن  محمد مهدی(1415)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، موسسه آل بیت ^{(علیه السلام)}، چاپ اول، قم .


45. ------------، (1417)، عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم‌، چاپ اول، قم.


46. نراقی محمد بن احمد(1422)، مشارق الاحکام، کنگره نراقیین ملا مهدی و ملا احمد، چاپ دوم، قم.


47. نوری میرزا حسین(1408)، مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل، موسسه آل بیت ^{(علیه السلام)}، بیروت- لبنان.

 

منابع به زبان لاتین:

48. David Romer,(2011), Social infrastructure, McGraw-Hill publisher.

49.Keh, D.I. (1966). ‘Economic Reform and Criminal Finance’. Transnational Organized Crime, V 2, No 1.

50.Morais, H.V. (2002). ‘The War Against Money Laundering, Terrorism, and the Financing of Terrorism’. Lawasia Journal .

51.Smith.W, (2011), Economic Democracy, the political Struggle of the twenty, Insitute for Economic Democracy press.

Alidoost, A. (2014). Jurisprudence and expediency. Tehran: Institute of Islamic Culture and Thought.

Ameli, M. (198). Shiite means. Qom: Al-Bayt Institute.

Ameli, M. (2012). Wasa'il al-Shi'ah. Beirut: Dar al-Ahya al-Tarath al-Arabi.

Bahr al-Uloom,  M. (1983). Journal of jurisprudence: Tehran: Maktab al-Sadiq,

Bahramzadeh, H. A. & Shariati, H. (2004).Anti-money laundering methods, Tadbir Magazine, 149, 22-30.

Farahidi, Kh. (1980). ‌ Kitab al-Ain. Qom: Hijrat Publication.

Heidari A. M. (2003). Money laundering in international documents and criminal law of Iran. Qom: Education Complex.

Hosseini,  M. (1992). Muntaqi al-Osul. Qom: Amir.

Hosseini, A. (1997). Titles of principles and laws of chapters. Qom: Islamic Books House.

Ibn Manzoor J. (1993). ‌ Language of the Arabic. Beirut: Dar Al-Fikr Publication.

Imam Khomeini, R. (1983). Tahrir A l-Wasila. Tehran: Etemad Publishing.

Imam Khomeini, R. (1994). Al-Bay. Tehran: Institute for Organizing and Publishing the Works of Imam Khomeini.

Ismail, I. (1993).The environment in language. Beirut: World of Books.

Johari, I. (1989). Al-Sahah - the crown of the language and the Arabic language. Beirut – Lebanon: Dar Al-Alam for the Muslims.

Kashif al, G. (2001). Kashif al-Ghatta' on the ambiguities of Sharia al-Ghara. Qom: Islamic Propaganda Office Publication.

Katozian Nasser. (2009). Civil law in the current legal order. Tehran: Mizan Publication.

Khosravi, A. (2013). Money laundering and strategies: Collection of articles on crimes against security. Tehran: Institute of Islamic Culture and Thought.

Makarem Shirazi, N. (2001). Research in Hama jurisprudence.  Qom: Imam Ali Ibn Abi Talib School Publication.

Makarem Shirazi, N. (2004). Ta'zir and its scope.  Qom:  Publication of Imam Ali Ibn Abi Talib School.

Makarem Shirazi, N. (2006). Encyclopedia of contemporary jurisprudence. Qom: Imam Ali Ibn Abi Talib  School Publication.

Makarem Shirazi, N. (2007). Anwar al-Osul. Qom: Imam Ali Ibn Abi Talib School.

Malek Afzali, M. (2010). The effects of the rule of maintaining order. Tehran: Islamic Government.

Meshkini, A.  (1995). Terms of principles and the greatest research. Qom: Nashr al-Hadi.

Montazeri, H. A. (1990). The jurisprudential foundations of the Islamic government. Qom: Tafkar Publication.

Montazeri, H. A. (2007). Religious government and human rights.  Qom: Ayatollah Montazeri Office Publication.

Morais, H.V. (2002). The war against money laundering, terrorism, and the financing of terrorism. London: Lawasia.

Najafi, M. A. (1981). Letter in the provinces. Qom: Society of Teachers.

Najafi, M. H. (1984). Jawahar al-Kalam.  Beirut: Dar Al-Ahya Al-Tarath Al-Arabi.

Naraqi, M. A. (2001). Mashreq al-Ahkam. Qom: Congress of Naraqi Mullah Mahdi and Mullah Ahmad.

Naraqi, A. (1996).  Awaid al-Ayam fi Bayan Qawa'd al-Ahkam.  Qom: Publications of the Office of Islamic Propaganda.

Nouri, M. H. (19878). Mustadrak al-Wasa'il wa Mustanbat al-Masa'il. Beirut:Al-Bayt Institute.

Romer, D. (2011). Social infrastructure.  London: McGraw-Hill.

Sadr, M. B.  (2008). Islam contract. Qom: Encyclopedia of Martyr Sadr.

Sadr, M. B. (1983). Fatwa. Beirut: Press House.

Shams al-Din, M. (1991). The system of rule and administration in Islam. Qom: Dar al-Thaqafah.

Smith.W. (2011). Economic democracy: the political struggle of the twenty.  London: Institute for Economic Democracy Press.

Tabatabai, M. H. (1995). Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran. Qom: Islamic Publications Office.

Tabatabai, M. K. (1996). Al-Urwa Al-Wathqi. Beirut: Scientific Institute.

Tusi, A. (1986). Al-Khalaf. Qom: Publications of the Society of Teachers.