نقش فضای مجازی بر وضعیت حوزه عمومی در ایران
الموضوعات : فصلنامه مطالعات سیاسی
سعید بشیری
1
(دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سید مصطفی ابطحی
2
(استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علی مرشدی زاد
3
(دانشیار گروه علوم سیاسی و انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: فضای مجازی, افکار عمومی, جامعه مدنی, حوزه عمومی, سازمان‌های مردم‌نهاد,
ملخص المقالة :
امروزه پدیده انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی و محصول شناخته‌شده آن یعنی فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در حال ایجاد تغییرات بنیادین و وسیعی در ماهیت اشکال و ساختارهای سیاسی اجتماعی در جوامع گوناگون است و این امر ذهن پژوهشگران را درباره چگونگی و پیامدها و تأثیرات این تغییرات مشغول داشته است. فضای مجازی بر تمامی عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع مؤثر بوده و با توجه به ظرفیت‌هایی چون سرعت، فراگیری، دسترسی دائم، تعامل دوسویه و چند سویه، فرا مکانی و فرازمانی توانسته به‌عنوان ابزاری اساسی و مؤثر بر روابط میان شهروندان مطرح شود. پژوهش در پی بررسی نقش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بر ایجاد و تقویت حوزه عمومی در میان ایرانیان است. پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای و در جمع‌آوری اطلاعات از کتب نشریات مقالات و سایت‌های اینترنتی بهره‌گیری شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد فضای مجازی و جدیدترین دستاورد آن یعنی شبکه‌های اجتماعی در جهت‌دهی و تنویر افکار عمومی، افزایش آگاهی بخشی در جامعه، تقویت کارکردهای جامعه مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد نقشی مهم و بنیادین ایفا می‌نماید. نتایج پژوهش حاکی از این نکته است که فضای مجازی در بازتعریف و تقویت حوزه عمومی در میان ایرانیان نقشی مؤثر و مثبت داشته است.
_||_
