استفاضه؛ مبنای اماره تحقیق محلی
الموضوعات : فقه و مبانی حقوق اسلامیشادی حسنی 1 , منصور امیرزاده جیرکلی 2 , جواد محمد علیزاده 3
1 - دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه
2 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد تربت حیدریه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تربت حیدریه ، ایران
3 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد نوشهر ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نوشهر ، ایران
الکلمات المفتاحية: اماره, تحقیق محلی, استفاضه, شیاع,
ملخص المقالة :
تحقیق محلی با این عنوان که هر شاهد اطلاع خود را به دادرس میگوید و از مجموع گفتهها چنین استنباط میشود که تبانی بر دروغگویی نکردهاند ، تفسیر میگردد . اما اماره تحقیق محلی با این مضمون در فقه ، با عنوان استفاضه (وگاهی نیز مترادف آن شیاع) به کار برده میشود . لذا این ضرورت پیش میآید که به بیان رابطه بین اماره تحقیق محلی و استفاضه و همچنین ادّله حجیّت این دو در حقوق و فقه بپردازیم . حجیّت اماره تحقیق محلی را با استفاده از اصل 167 قانون اساسی و ماده 1258 و 1324 قانون مدنی در حقوق میتوان اثبات نمود . در فقه نیز برای حجیّت استفاضه مواردی همچون روایات ، سیره عقلا ، عسر ناشی از اقامه بینه و .... بیان گردیده است . در رابطه با اینکه بین تحقیق محلی و استفاضه چه تناسبی وجود دارد ؛ نظرات مختلفی همچون : استفاضه به عنوان دلیل مستقل ، استفاضه به عنوان مویّد شهادت و استفاضه به عنوان نتیجه تحقیق محلی ، بیان گردیده است ؛ اما محقق بیان میدارد که استفاضه در واقع همان مبنای فقهی تحقیق محلی میباشد چرا که در تمامی موارد همچون معنا و مفهوم ، محدوده ، ادّله اثبات و... مشابه یکدیگر میباشند و این نشان دهنده این است که تحقیق محلی دارای مبانی فقهی محکم و مستدل میباشد .
_||_