ارائه مدل روابط سیستمی عوامل مؤثر بر ارتقای اثربخشی منابع انسانی در دانشگاه با رویکرد دیماتل فازی از منظر جامعه‌شناسی سازمان‌ها

الموضوعات :

مهرداد غفاری زنوزی ¹ (گروه مدیریت، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.)
سراج‌الدین محبی ² (استادیارگروه مدیریت (نویسنده مسئول)، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.)
کرم‌اله دانشفرد ³ (استاد گروه مدیریت،واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 02 الثلاثاء , صفر, 1441 تاريخ التأكيد : 03 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: دانشگاه آزاد اسلامی, دیماتل فازی, ارتقای اثربخشی اعضای هیئت علمی دانشگاهی,

ملخص المقالة :

در دنیای رقابتی امروز، یکی از رموز کلیدی موفقیت سازمان ها در بررسی و ارزیابی به موقع و صحیح اثربخشی سرمایه های انسانی شان نهفته است. الگوسازی در راستای ارتقای اثربخشی می تواند در دیالکتیکی تنگاتنگ با مقوله‌هایی هم چون ارتقای بهره‌وری، کیفیت زندگی کاری و ایجاد رضایت در کارکنان، ارتقای فعالیت‌های ارزش آفرین، دانش و مهارت شغلی و ارتقای نگرش ها و رفتار کارکنان نهفته باشد. در این تحقیق، عوامل مؤثر بر ارتقای اثربخشی منابع انسانی در دانشگاه با رویکرد سیستمی ساختاری- تفسیری بررسی و مدل‌سازی شده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت و نحوه جمع آوری داده‌ها، پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری، کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاهی واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی مستقر دراستان آذربایجان شرقی بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها دو نوع پرسشنامه محقق ساخته است که اولی در راستای شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای اثربخشی منابع انسانی در دانشگاه و بر مبنای طیف 5 گزینه‌ا‌ی لیکرتتهیه و تنظیم گردید. پرسشنامه نوع دوم نیز بر مبنای انجام مقایسه زوجی مورد نیاز برای رویکرد سیستمی دیماتل فازی تهیه و تنظیم گردید. اعتبار پرسشنامه ها با رویکرد محتوایی و پایایی براساس رویکردهای سازگاری درونی و آزمون مجدد بررسی شده است. پس ازگردآوری پرسشنامه نوع اول، پاسخ‌ها وارد نرم‌افزار آماری SPSS شده و تحت آزمون‌های آماری تی تک نمونه ای قرار گردید. یافته‌های تحقیق، در مرحله اول 5 عامل اصلی را به عنوان عوامل مؤثر بر ارتقای اثربخشی منابع انسانی در دانشگاه از منظر اعضای هیئت علمی در جامعه تحت مطالعه شناسایی کرده است. در گام دوم پرسشنامه نوع دوم برمبنای مقایسه زوجی مرتبط با 5 عامل موثر تشکیل و توزیع گردید. یافته‌های مرتبط با رویکرد سیستمی دیماتل نشان داد که ارائه آموزش های هدف مند و بهره گیری از راهبردها و رویه های مناسب مدیریت دانشی به عنوان دو عامل با برآیند اثرگذاری و اثرپذیری بالا در سیستم‌ تحت مطالعه است. هم چنین بهره‌گیری از راهبردها و رویه های مناسب مدیریت دانشی به عنوان عاملی که دارای برآیند بالاتری از منظره اثرگذاری بر سایر عامل های سیستم بوده است شناسایی شد. به علاوه دو عامل توسعه شایستگی های منابع انسانی و زمینه سازی برای بروز و ظهور خلاقیت و نوآوری در سازمان به عنوان دو عامل با برآیند اثرپذیری از سایر عامل ها شناسایی شده است.

المصادر:

باقری، مسلم؛ عباسی، عباس؛ و خدائی، هانیه. (1397). طراحی مدل سنجش اثربخشی دانشگاه‌های سازمانی دولتی (مورد مطالعه: مرکز علمی‌کاربردی کارخانه‌های مخابراتی ایران)، مطالعات مدیریت دولتی ایران. 1 (2)، صص 112-95.

پورجاوید، سهیلا؛ و علی بیگی، امیرحسین. (1391). اثربخشی تدریس اعضای هیئت‌علمی: مطالعة پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، نامه آموزش عالی. 5 (20)، صص  80-61.

حاتمی، حسین. (1388). ارزیابی و سنجش اثربخشی آموزش­های ضمن خدمت دفتر مطالعات نیروی انسانی در ارتقای عملکرد مدیران، هیات علمی و کارکنان واحدهای دانشگاهی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. پاییز، دوره 2، شماره 5، صص 100-77.

حسین‌پور، داود؛ قربانی پاجی، عقیل. (1396). تأثیر راهبردهای توسعه منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی با نقش میانجی اعتماد متقابل و رضایت شغلی کارکنان در سازمان ورزش و جوانان استان مازندران، پژوهش­های مدیریت راهبردی. 23 (65)، صص 75-45.

خدیوی، اسدالله؛ و الهوردی­خان وزیری، آیدا. (1394). طراحی و تدوین الگویی برای ارزشیابی اثربخشی و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه های آزاد اسلامی استان آذربایجان­شرقی، مدیریت بهره‌وری. 9 (34)، صص 174-161.

سیدجوادین، سیدرضا؛ و فراحی، محمدمهدی. (1387). مدیریت منابع انسانی، نگرش­های کارکنان و توسعه مدیریت دانش در سازمان، فصلنامه علوم مدیریت ایران. بهار، دوره 3، شماره 9، صص 72-43.

عبدی، حمید؛ نصر، احمدرضا؛ میرشاه جعفری، سیدابراهیم؛ و ربیعی، مهدی. (1390). رابطه دانش فراشناختی و میزان اثربخشی تدریس اعضای هیات علمی دانشگاه­های دولتی، اندیشه­های نوین تربیتی. تابستان، دوره 7، شماره 2، صص 106-84.

Agrawal, A. (2017). HRM Effectiveness through E-HRM. Paper presented at the National Conference on, Contemporary Issues in Management & Entrepreneurship, 04th March, Jointly organized by The Confederation of Indian Industry (CII).

Caligiuri, P. (2014). Many moving parts: Factors influencing the effectiveness of HRM practices designed to improve knowledge transfer within MNCs, Journal of International Business Studies. 45 (1), P.p: 63-72.

Collings, D. G., Wood, G. T., & Szamosi, L. T. (2018). Human resource management: A critical approach Human Resource Management. P.p: 1-23, Routledge.

Olson, E. M., Slater, S. F., Hult, G. T. M., & Olson, K., M. (2018). The application of human resource management policies within the marketing organization: The impact on business and marketing strategy implementation, Industrial Marketing Management. 69, P.p: 62-73, doi:https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2018.01.029.

Pifer, M. J., Baker, V. L., & Lunsford, L., G. (2019). Culture, colleagues, and leadership: The academic department as a location of faculty experiences in liberal arts colleges, The Review of Higher Education. 42 (2), P.p: 537-564.

Rimi, N. N., Yusliza, M. Y., Walters, T., & Basher Rubel, M. R. (2017). The role of devolution in HR‐line manager collaboration and HRM effectiveness relationship: A study of private commercial banks in Bangladesh, Global Business and Organizational Excellence. 36 (4), P.p: 43-51.

Sulochana, K., & Sajeewanie, T. (2017). The Impact of HRIS on HRM Effectiveness: A Study in Large Scale Group of Company in Sri Lanka, Human Resource Management Journal. 3 (1).