بررسی جامعهشناختی رمان زنان بدون مردان شهرنوش پارسیپور
الموضوعات :جمشید یداللهی آهنگر 1 , صمد صباغ 2
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز - ایران.
2 - استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران (نویسنده مسئول).
الکلمات المفتاحية: فمینیسم, از خود بیگانگی, ساختار معنادار, زیبایی‌شناختی و هویت اجتماعی,
ملخص المقالة :
جامعه شناسی ادبیات، از شیوه های جدید و کار آمد مطالعه و بررسی آثار ادبی مانند یک پدیده اجتماعی می باشد. تحقیق حاضر به روش تحلیل محتوا و جامعه آماری این پژوهش رمان زنان بدون مردان شهرنوش پارسی پور است. نقد و بررسی و تحلیل این رمان با توجه به ساختار تاریخی، سیاسی و اجتماعی ایراندر دهه 1330هدف این رساله بوده است. در اینتحقیق سعی شده است با استفاده از روش ساختارگرایی تکوینی گلدمن و نظریهجامعه شناسی کنش های ارتباطیهابرماسبا این اثر ادبی به مکاشفه بپردازیم. رمان (در 15 بخش و 5 شخصیت زن و نمادهای مورد استفاده در متن) مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی بر اساس روش گلدمن رمان در دو مرحله ی دریافت و تشریح ، بررسی شده و از روش کنش ارتباطی هابرماس به عنوان مکمل استفاده شد و در این پژوهش نتیجه گرفتیم که ساختار زیبایی شناختی رمان و ساختار عینی جامعه در برهه مورد نظر ما دارای رابطه متقابل هستند و می توان برای آن ها هم ارزی ساختاری را در نظر گرفت. 15 بخش کتاب در جهت ارائه تفکر فمینیستی بوده و بازتاب ایدئولوژی و نگرش نویسنده الگو گرفته از افکار فمینیستی می باشد . در بررسیاین اثر دیدگاه زنانه نمود یافته است و زنان از خود بیگانه و درسیطره مردان و اسیر آنان بوده و از خود اراده ای ندارند. او به دنبال تحول نقش و افکار زنانه بوده و تنها راه رسیدن به هویت مستقل زنانه را شرکت در فعالیت های اجتماعی و ایفای نقش های متفاوت با آزادی کامل و بدون قید و شرط ، همپای مردان می داند .
آریانپور، ا؛ و دیگری. (1354). جامعهشناسی هنر. (اجمالی از تحقیق درباره جامعهشناسی هنر). تهران: دانشکدههای هنرهای زیبا.
آوینی، م. از شهرنوش پارسیپور تا مایکل جکسون. سایت http://www.aviny.com 20/10/93.
ارشاد، ف. (1391). کندوکاوی در جامعهشناسی ادبیات. تهران: نشر آگه.
اسحاقی، ح. (1373). فمنیسم، توطئه غرب علیه زنان. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانیدانشگاه تربیت معلم. شمارهدی و بهمن، صص 79 - 69.
اسکارپیت، ر. (1374). جامعهشناسیادبیات. ترجمه: م، کتبی. تهران: نشر سمت.
ایوتادیه، ژ. (1377). جامعهشناختیادبیاتوبنیانگذاران آن. گزیده و ترجمه: م، پوینده. تهران: نشر چشمه. چاپ اول.
ببی، ا. (1381). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه: ر، فاضل. تهران: انتشارات سمت.
بیرو، آ. (1380). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه: ب، ساروخانی. تهران: انتشارات کیهان. چاپ چهارم.
پارسیپور، ش. (1368). زنان بدون مردان. http://clq.iranjournals.ir10/8/93 .
پوینده، م. (1392). درآمدی برجامعهشناسیادبیات. تهران: نشر ابتکار.
ترابی، ع. (1376). جامعهشناسی ادبیات فارسی. تبریز: انتشارات فروغ آزادی.
توسلی، غ. (1374). نظریههای جامعهشناسی. تهران: نشر سمت. چاپ پنجم.
جلاییپور، ح. (1392). جامعهشناسی ایران (جامعه کژمدرن). تهران: نشرعلم. چاپ اول.
خدابخشی، ن؛ و دیگران. (1388). تحلیل چند سطحی سرمایه اجتماعی و شکلگیری فضای تنظیمی کنش. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر. سال سوم، پیش شماره 4.
خسروی شکیب، م. (1381). بررسی اندیشه فمینیسم در آثار شهرنوش پارسیپور و مارگریت دوراس. مطالعاتادبیاتتطبیقی. دوره چهارم، شماره پانزده، صص 95 -81.
راودراد، ا. (1390). نظریههای جامعهشناسی هنر و ادبیات. تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.
رضاقلی، ع. (1371). جامعهشناسی خودکامگی، (تحلیل جامعهشناختی ضحاک ماردوش). تهران: نشر نی.
رفیعپور، ف. (1381). کندوکاوو پنداشتهها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
رنجبر عمرانی، ح. (1385). سازمان زنان ایران. تهران: انتشارات موسسه تاریخ معاصر ایران.
روح الامینی، م. (1379). نمودهای فرهنگی و اجتماعی. تهران: انتشارات آگاه.
ریتزر، ج. (1374). نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر. ترجمه: م، ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
رید، ی. (1380). آزادی زنان. ترجمه: ف، مقصودی. تهران: نشر گل آذین.
زاهدی، ف؛ و دیگران. (1391). بررسی نقشهای جنسگرایانه در دو نمایشنامه خواب در فنجان خالی و شکلک اثر نغمه ثمینی. مجله جامعهشناسی هنر و ادبیات. سال4، شماره 2، صص 96 -81.
زیما، پ. (1377). روشهایتجربیو دیالکتیکیدرجامعهشناسیادبیاتدرآمدیبرجامعهشناسیادبیات. ترجمه: م، پوینده. تهران: انتشارات نقش جهان.
سارتر، ژ. (1363). ادبیاتچیست. ترجمه: ا، نجفی و دیگری. تهران: چاپ رشدیه.
ساروخانی، ب. (1386). روشهایتحقیقدرعلوماجتماعی. تهران: نشر پژوشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شفیعی، م. (1384). نظریه کنشارتباطی. فصلنامه دانش سیاسی. دوره اول، شماره دوم.
شمیسا، س. (1382). نگاهی به سپهری. تهران: انتشارات صدای معاصر.
شیخاوندی، د. (1385). بازتاب هویتهای جنسیتی در کتابهای تعلیمات اجتماعی آموزش ابتدایی و دوره راهنمای. فصلنامه تعلیم و تربیت. شماره87.
ضیاء الدینی، ع. (1389). جامعهشناسی نیما. تهران: انتشارات نگاه.
عمید، ح. (1371). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات سپهر. چاپ دوم.
عنبرسوز، م. (1390). زن در ایران باستان. تهران: انتشارت روشنگران و مطالعات زنان.
غلام، م. (1383). جامعهشناسی رمان معاصر فارسی. مجلهدانشکدهادبیاتوعلومانسانیدانشگاه تربیتمعلمتهران. شماره 45 و 46، صص 188-140.
قبادی سامیان، پ. (1391). بررسی جامهشناختی رمان مهره ماراثر محمود اعتمادزاده (بهآذین). پایاننامه کارشناسیارشد ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.
کاپرا، ف. (1386). پیوندهایپنهان. ترجمه: م، حریری اکبری. تهران: نشر نی.
کریپندورف، ک. (1388). تحلیلمحتوا، مبانیروششناسی. ترجمه: ه، نایبی. تهران: نشر نی.
کمالی فرد، ش. (1387) .بررسیجامعهشناختیرمانجزیرهسرگردانی .پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
کوثری، م. (1379). تاملاتی در جامعهشناسی ادبیات. تهران: انتشارات مرکز.
کوزر، ل؛ و دیگری. (1385). نظریههای بنیادین جامعهشناسی. ترجمه: ف، ارشاد. تهران: نشر نی.
کوئن، ب. (1378). مبانی جامعهشناسی. ترجمه و اقتباس: غ، توسلی و دیگری. تهران: انتشارات سمت.
کیوی، ر؛ و دیگری. (1387). روش تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه: ع، نیکگوهر. تهران: نشر توتیا. چاپ سوم.
گلدمن، ل. (1381). جامعه، فرهنگ، ادبیات. ترجمه: م، پوینده. تهران: نشر چشمه، چاپ سوم.
گلدمن، ل؛ و دیگری. (1377). درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات. ترجمه: م، پوینده. تهران: نشر چشمه.
لچت، ج. (1392). پنجاه متفکر بزرگ معاصر (از ساختارگرایی تا پسامدرنیته). ترجمه: م، حکیمی. تهران: انتشارات خجسته. چاپ چهارم.
لوکاچ، ج. (1377). دربارهرمان،درآمدیبرجامعهشناسیادبیات. ترجمه: م، پوینده. تهران: انتشارات نقش جهان.
محمدی، ب. (1390). درآمدیبرروشتحقیقکیفی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
معین، م. (1382). فرهنگ فارسی معین. جلد چهارم. تهران: چاپ آزاده.
مهرجویی، د. (1385). هربرتمارکوزه، بعدزیباشناختی. تهران: انتشارات هرمس.
میرعابدینی، ح. (1369). صد سال داستاننویسی در ایران. تهران: نشر تندر. چاپ دوم.
نامور، ب؛ و دیگری. (1388). نقد تکوینی در هنر و ادبیات. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
نظری شیخ احمد، ع. (1390). بررسی جامعهشناختی رمان تاریخی اشک سبلان. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
وولف، و. (1388). اتاقیازآنخود. ترجمه: ص، نوربخش. تهران: چاب گلشن.
ویلفر، گ؛ و دیگران. (1380). مبانینقدادبی. ترجمه: ف، طاهری. تهران: نشر نیلوفر.
هاو، ا. (1387). یورگن هابرماس. ترجمه: ج، محمدی. تهران: نشر گام نو.
همایونپور، ک. (1383). تحلیل جامعهشناختی آثار سینمایی بهرام بیضایی. نشریه هنرهای زیبا. شماره 19، صص 94-85.
همایون کاتوزیان، م. (1393). اقتصاد سیاسی ایران (از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی). ترجمه: م، نفیسی و دیگری. تهران: نشر مرکز. چاپ بیستم.
همایون کاتوزیان، م. (1392). ایرانیان دوران باستان تا دوره معاصر. ترجمه: ح، شهیدی. تهران: نشر مرکز. چاپ سوم.
یاوری، ح. (1388). داستان فارسی و سرگذشت مدرنیته در ایران (گفتارهایی در نقد ادبی). تهران: انتشارات سخن.
یعقوبی، ع. (1393). نظریه مردانگی (با تاکید بر رویکردهای جامعهشناختی). تهران: نشر پژواک.
یکتا، ا. (1384). ازل تا ابد (درونکاوی رمان سمفونی مردگان). تهران: نشر شمشاد.
