تحلیل جامعه‌شناختی روند شکل‌گیری و تحول جریان موج نو سینمای ایران (1357– 1348)

الموضوعات :

علی صادقی ¹ , فیروز راد ²

1 - کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه علوم اجتماعی؛ تبریز- ایران.
2 - استادیا‌ر گروه ‌علوم ‌اجتماعی، ‌دانشگاه‌ پیام نور- صندوق ‌پستی 193953697، تهران- ایران.

تاريخ الإرسال : 21 الأحد , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 21 الأحد , رمضان, 1437 تاريخ الإصدار : 29 الخميس , ذو الحجة, 1435

الکلمات المفتاحية: سینمای ایران, موج نو, رویکرد بازتاب و تحلیل نشانه‌شناختی,

ملخص المقالة :

تحقیق حاضر با اتخاذ رویکرد بازتاب درپی این است که مشخص کند بین شرایط و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نیز جریان روشنفکری ایران بعد از اصلاحات ارضی از یک سو و از سویی دیگر فیلم‌های موج نو سینمای ایران چه رابطه‌ای وجود دارد. این تحقیق کیفی با به کارگیری تکنیک تحلیل نشانه شناختی به مطالعه این فیلم ها پرداخته است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌ دهدکه تحولاتی که در عرصه‌های ذکر شده جامعه ایران را تحت تاثیر قرار داده بود به طور مثبت یا منفی در فیلم‌های مورد مطالعه انعکاس داشته است. از جمله این تحولات می توان به موارد زیر اشاره کرد: تغییر ساختار اجتماعی در نتیجه مهاجرت به شهر ها، تغییر نقش اجتماعی زنان و حضور اجتماعی آن ها، تقابل سنت و مدرنیته، تغییر نظام اقتصادی بعد از اصلاحات ارضی، اقتصاد تک محصولی و وابستگی به نفت، رواج مناسبات سرمایه دارانه، رشد مصرف گرایی، فساد و ناکارآمدی حاکم بر حکومت، جو نارضایتی و بی اعتمادی عمومی، بوجود آمدن حرکات چریکی، غرب گرایی یا غربزدگی، ورود عناصر فرهنگی جدید، فقر فرهنگی، نقش اجتماعی مذهب، نفی غرب گرایی، بازگشت به خویشتن، تعریف جدید از دین، نقش اجتماعی روشنفکران، تقدیس مبارزه، انتقاد از روشنفکران به خاطر بی عملی و تسلیم شدگی و ... .

المصادر:

آبراهامیان، ی. (1392). تاریخ ایران مدرن. ترجمه: م، فتاحی. تهران: نشر نی.

بهارلو، ع. (1379). تاریخ تحلیلی صد سال سینمای ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

پوینده، م. (1390). درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات. تهران: نقش جهان مهر.

توکل، م. (1388). جامعه‌شناسی معرفت. تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.

توکل، م. (1388). جامعه‌شناسی معرفت و علم. تهران: انتشارات سمت.

رامین، ع. (1391). مبانی جامعه‌شناسی هنر. تهران: نشر نی.

راودراد، ا. (1392). جامعه‌شناسی سینما و سینمای ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

راودراد، ا. (1390). نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر و ادبیات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

صدر، ح. (1381). تاریخ سیاسی سینمای ایران. تهران: نشر نی.

فرج­پور، ا. (1380). تاریخ تحلیلی سینمای سیاسی در ایران. تهران: نامجو فرد.

کاتوزیان، م. (1392). اقتصاد سیاسی ایران؛ از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی. ترجمه: م، نفیسی و دیگری. تهران: نشر مرکز.

کالکر، ر. (1384). فیلم، فرم و فرهنگ. ترجمه: ب، تبرایی. تهران: انتشارات فارابی.

موناکو، ج. (1385). چگونگی درک فیلم. ترجمه: ح، احمدی لاری. تهران: انتشارات فارابی.

مهرابی، م. (1363). تاریخ سینمای ایران. تهران: انتشارات فیلم.

هواکو، ج. (1361). جامعه‌شناسی سینما. ترجمه: ب، تورانی. تهران: نشر آینه.