ارزیابی لاین‌های گندم نان بهاره (Triticum aestivum L) و گروه‌بندی آنها براساس شاخص‌های زراعی (چاپ مجدد)

الموضوعات : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

اعظم دریانی ¹ ( فرهیخته ی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )
علیرضا تاری نژاد ² ( استادیار گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم پایه،دانشگاه تربیت معلم آذربایجان )
سعید اهری زاد ³ ( دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز )
فرهاد فرح وش ⁴ ( استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )
حسن خانزاده ⁵ ( عضو هیات علمی بخش اصلاح بذر، واحد غلات، مرکز تحقیقات کشاورزی مغان (اولتان) )

تاريخ الإرسال : 18 السبت , ربيع الثاني, 1431 تاريخ التأكيد : 16 السبت , شوال, 1431 تاريخ الإصدار : 13 الإثنين , رمضان, 1431

الکلمات المفتاحية: عملکرد, تجزیه کلاستر, گندم نان, تجزیه عاملی,

ملخص المقالة :

به‌منظور گروه‌بندی و دست‌یابی به ژنوتیپ های برتر در 30 لاین گندم بهاره در سال 1388 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل: عملکرد، اجزای عملکرد دانه، شاخص برداشت، طول پدانکل، طول ریشک، تعداد برگ، ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم و ماقبل پرچم، تعداد روز تا مرحله آبستنی، تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا برداشت بود. تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر اکثر صفات، اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت که بیان گر وجود اختلاف ژنتیکی قابل توجهی بین لاین‌های مورد مطالعه از نظر صفات مورد ارزیابی می باشد. با تجزیه ی خوشه ای بر اساس تمامی صفات و بر مبنای داده‌های استاندارد شده به‌روش Ward، لاین ها در سه خوشه گروه بندی شدند. هشت لاین خوشه ی سوم از لحاظ عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، طول سنبله، طول پدانکل، ارتفاع بوته و سطح برگ پرچم برتر بودند. با انجام تجزیه بر عامل ها، پنج عامل 78.99% تغییرات کل را تبیین کردند، که در این میان عامل اول با توجیه 35% از تغییرات به عنوان عامل موثر بر عملکرد دانه نام‌گذاری شد. ژنوتیپ N-75-5 با عملکرد 289.5 گرم بر مترمربع پرمحصول ترین در میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه محسوب می‌شود.