تدوین معیارهای طراحی شهری بیوفیلیک برای ساماندهی بافت مرکزی شهرها
الموضوعات : Life Space Journalشایان اسدی 1 , سیدمحمدرضا خطیبی 2
1 - کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
2 - استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. نویسنده مسئول.
الکلمات المفتاحية: طراحی شهری, قزوین, بافت مرکزی, بیوفیلیک,
ملخص المقالة :
از مهم‌ترین مشکلات شهرنشینی طی سال‌های اخیر، کاهش و یا حذف مولفه‌های زیست‌محیطی از زندگی شهری هستند که سرمنشا بسیاری از معضلات مختلف به‌وجود آمده در زیستگاه‌های شهری می‌باشند. کاهش کیفیت‌های زیست‌محیطی در فضاهای شهری به‌ویژه در مراکز شهرها، طراحان و برنامه‌ریزان را بر آن داشت که با ارائه رویکرد‌های مختلف، سعی در جبران خسارات ناشی از آسیب‌های وارده به محیط‌زیست داشته باشند. رویکرد شهرسازی بیوفیلیک یکی از به‌روزترین و درعین‌حال جامع‌ترین طرح‌های ارائه‌شده در راستای ساماندهی وضعیت شهرهای گوناگون با درون‌مایه‌های طبیعت‌محور در سرتاسر جهان است که با اتکا به ظرفیت‌های زیست‌محیطی شهرها، قدم در راستای ارتقای کیفیت‌های محیطی آن‌ها می‌گذارد. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از منابع نظری موجود در ارتباط با این رویکرد و بررسی تجارب جهانی در این زمینه و با بهره‌گیری از روش‌های توصیفی و تحلیل اطلاعات در منابع مدنظر، بر اساس روش کارگروه طراحی اقدام به استخراج معیارهای طراحی شهری بر پایه رویکرد شهرسازی بیوفیلیک در بافتهای مرکزی شهرها نماید. بافت مرکزی شهر قزوین به‌عنوان یکی از کهن‌ترین فضاهای شهری ایران و همچنین به دلیل برخورداری از فضاهای سبز طبیعی بر‌جای‌مانده از باغ‌های بزرگ شهری در دوران رونق و شکوه پایتختی سلسله پادشاهی صفویه، می‌تواند به‌عنوان اولین پایلوت اجرایی این الگو در سطح کشور باشد. همچنین در راستای دستیابی به الگوی طراحی بافتهای مرکزی شهری بر اساس رویکرد بیوفیلیک هشت معیار ضروری شامل: فرم، کالبد و ساختار- حمل‌ونقل و دسترسی- کاربری و فعالیت‌ها- نظام منظر- نظام آموزشی و افزایش آگاهی افراد- زیست بوم- نظام مدیریت و سیاست‌گذاری- انرژی- به‌منظور پیاده‌سازی در حوزه مداخله از اطلاعات به‌دست آمده، استخراج شده‌اند. در انتها نیز، پیشنهادات و راهبردهایی برای پیاده‌سازی این مولفه‌ها در بافتهای مرکزی شهری و به‌ویژه حوزه مداخله (محدوده میدان شهدا یا سبزه‌میدان قزوین و محورهای اطراف آن)، تدوین و ارائه شده‌اند.
