تبیین مولفه‌های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر ایران (نمونه موردی بناهای مسکونی دوره پهلوی)

الموضوعات : دو فصل‌نامه فضای زیست

علیرضا طاهریان ¹ (گروه آموزشی معماری،دانشکده فنی و مهندسی،دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان،ایران)
احمدرضا کشتکار قلاتی ² (گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
محمود نیکخواه شهمیرزادی ³ (گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.)
غلامحسین ناصری ⁴ (استادیارگروه معماری، واحد دامغان،دانشگاه آزاد اسلامی ،سمنان،ایران)

تاريخ الإرسال : 14 الجمعة , محرم, 1444 تاريخ التأكيد : 13 الأربعاء , جمادى الأولى, 1444 تاريخ الإصدار : 28 السبت , جمادى الثانية, 1444

الکلمات المفتاحية: ساختار کالبدی, معماری معاصر, مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم, بناهای مسکونی دوره پهلوی,

ملخص المقالة :

عوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی معماری معاصر مسکونی ایران در دوره پهلوی با فرض اینکه معماری بناهای مسکونی در دوره معاصر با درنظر گرفتن دوره پهلوی، از نظر سنت‌گرایی بیشتر تحت تأثیر مؤلفه‌ بهره‌گیری از جزئیات و تناسبات آجری و از نظر مدرنیسم بیشتر تحت تأثیر مؤلفه حجم و ابعاد ساختمان است، سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم به چه صورت در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر تجلی یافته است و از روش تحقیق ترکیبی لانه به لانه برای نیل به این هدف استفاده می‌شود؛ ابتدا در بخش کیفی، مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم از ادبیات نظری تحقیق، مفاهیم، استخراج و سپس جدول کدنامه تدوین گردید و سپس مصاحبه‌هایی تنظیم شد که بر اساس این مصاحبه‌ها متغیرهای مورداستفاده سنت و مدرنیسم در بنا مطرح و سپس در بخش کمی، برای راستی آزمایی از پرسشنامه بهره گرفته شد. حجم نمونه در مرحله کیفی، 26 مصاحبه و در بخش کمی 384 نفر است. نتایج نشان می‌دهد که در مدرنیسم مؤلفه‌های بیان صادقانه مصالح سازه در نما با مقدار 965/0، المان گونگی عناصر معماری با مقدار 856/0، بهره‌گیری از احجام مستطیلی 818/0 بیشترین میزان همبستگی را با دیگر مؤلفه‌های مدرنیسم دارند. همچنین برای ارتقا یک واحد سنت در فضا با کاربر یک واحد از مؤلفه‌های بهره‌گیری از آجر به‌عنوان مصالح غالب جداره‌ها و بهره‌گیری عناصر کالبدی معماری سنتی با مقدار 000/1 می‌توان تداعی سنت را در یک بنای مسکونی بیشتر کرد. درنهایت این پژوهش دارای نتایجی است که پیشنهادهایی در بخش مدیریتی و برنامه‌ریزی و پژوهشی داده است.