علل رشد و گسترش بدعت‌ها در عزاداری عصر صفوی
الموضوعات :
علی روحانی
1
(
دانشجوی دکتری رشته تاریخ ایران اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی شبستر
)
شهرزاد ساسان‌پور
2
(
عضو هیات علمی و استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی شبستر
)
الکلمات المفتاحية: ایران, شیعه, عزاداری, بدعت ها, صفویان,
ملخص المقالة :
در تاریخ ایران اسلامی، عصر صفوی یکی از دوره هایی است که تأثیرات عمیقی بر حیات معنوی و ارزش های فرهنگی ایران ازخود به جای گذاشته و این تأثیرات حتی تاقرن معاصر نیز به خوبی قابل تشخیص است. مراسم عزاداری در حکومت صفویه به طور کلی بر اساس عقاید وافکار مذهبی- سیاسی شکل گرفته بود و از همان آغاز، چنان بسط و توسعه یافت که در کمتر دوره ای از تاریخ ایران، در زمانی چنان کوتاه بدان پایه رسیده بود. بررسی و شناخت روند برپایی و تحول مراسم مذهبی در دوره صفوی به عنوان یک مسأله بنیادی، از اهمیت زیادی برخوردار است. مسئله پژوهش حاضر اینست که آیا حکومت صفویه و نهادهای عام و خاص و مرتبط با آن در تحریف ها و بدعت های عزاداری موثر بوده است؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ، تا چه میزان در پرورش این تحریف ها نقش داشته است؟ این مقاله به بررسی وضعیت عزاداری در یکی از برجسته ترین ادوار تاریخ شیعیان یعنی صفویان و علل رشد و گسترش بدعت های این دوره می پردازد. در این نوشتار برخی عوامل مؤثر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی که در گسترش این تحریف ها نقش داشته از ابعاد مختلف بررسی گردیده، ضمن آن که چگونگی و نحوه رشد آن را در عصر صفوی نشان می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در گسترش این بدعت ها عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی دخالت داشته اما عوامل سیاسی و حکومتی تأثیر بیشتری ایفاء نموده است.
