گسترش گفتمان انتقادی در عصر ناصری و پیامد های حاصل از آن

الموضوعات :

زهرا علیزاده بیرجندی ¹ , محمد امیر شیخ نوری ²

1 - دانشجوی دکتری تاریخ ایران - دانشگاه الزهرا (س)
2 - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا (س)

تاريخ الإرسال : 16 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 16 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 23 الأحد , ذو الحجة, 1429

الکلمات المفتاحية: قاجار, دوره ناصری, اصلاحات, تجدد, گفتمان انتقادی,

ملخص المقالة :

فرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره‌ی ناصری، جنبه‌های گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه‌ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران مؤثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه‌ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جایگاه‌های ظهور گفتمان انتقادی، ویژگی‌های این گفتمان و نتایج حاصل از رواج آن ارزیابی و نشان داده شده است. که علی‌رغم تنوع کانون های ظهور این گفتمان، وجوه اشتراکی چون نگرش نقادانه، آگاهی بخشی، ناخرسندی از وضع موجود و تأکید بر ضرورت اصلاحات را می‌توان در همۀ آنها مشاهده کرد. ضرورتی که هیأت حاکمۀ آن عصر را به انجام اصلاحات تجددگرایانه وادار ساخت.