رویکردی تازه و متفاوت برحکایت بوی جوی مولیان (نقدی بر منابع ادبی وتاریخی عصرسامانیان)
الموضوعات :
جواد هروی
1
(استادیار گروه تاریخ
دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد)
الکلمات المفتاحية: رودکی, نصر سامانی, تحریف وقایع, اشتباه چهارمقاله, صحت تاریخ,
ملخص المقالة :
ساحت تاریخ و منزلت معاریف را می‌توان به دور از هر شائبه و خطا، به سرانگشت پژوهش‌های علمی و مطالعات گسترده و مستند، تبیین و تدوین ساخت. لیکن در این میان پاره‌ای از رخدادها و حکایات پیشینیان، چنان در هاله‌ای از ابهام و تاریکی قرار دارد که مجال بسیاری را برای محققان صاحب نظر می‌طلبد، تا به درستی در آن غور کرده و چراغ روشنی را بر فضای ظلمانی آن بیفروزند. یکی از مصادیق بارز چنین مفروضه‌ای، تامل بر حکایت بوی جوی جولیان سروده پدر شعر فارسی، شاعر خوش قریحه و بلند همت روزگار سامانیان، استاد فرزانه و توانا رودکی است. مقصود از مقاله حاضر، تنویر افکار صاحب نظران پیرامون فقدان رابطه‌ی منطقی و مستند میان این سروده، و عصر امارت نصر دوم سامانی است. دلایل و استنادات موجود، گواه بر عدم چنین ارتباطی است. در عین این که، هر گز قصد آن هم نیست تا دامان خرد پرور آل سامان از وجود چنین در دانه‌ی خردمندی عاری گردد. با این حال، وجاهت و شان والای نصربن احمد هم فارغ از تبعاتی است که به رهاورد چنین حکایتی، دامان او را ملوث به عشرت گرداند. غور و تأمل در این حکایت موجب خواهد شد تا همواره و به درستی، تاریخ از رودکی و نصر سامانی هر دو تجلیل شایسته نماید.
