بررسی ذهنیت وکنش سیاسی مصدق نسبت به دموکراسی‌خواهی در ایران با تاکید بر جامعه مدنی
الموضوعات :
فرزانه دشتی
1
(گروه آموزشی علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، آبادان، ایران.)
حدیث باقری نیا
2
(علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.)
الکلمات المفتاحية: مصدق, ایران, دموکراسی, جامعه مدنی, کنش سیاسی,
ملخص المقالة :
ایران معاصر، به لحاظ مبارزات استقلال‌طلبانه و آزادی‌خواهانه، کشمکش‌‌های داخلی و خارجی و حضور قدرت‌‌های بزرگ، تاریخ پر تلاطمی را پشت سر گذاشت؛ اما دوران صدارت محمد مصدق به سبب حوادث غیرمترقبه‌ای که در پی آن دوران رخ داد، دوره بسیار مهم تاریخ ایران معاصر به شمار می‌روند. به جهت اهمیت موضوعی این دوره، نظریات متعددی در مورد علت شکست این مقطع وجود دارد در این پژوهش سؤال اصلی این است که محمد مصدق، تا چه اندازه در کنش سیاسی خود روندهای دموکراتیک را بازتاب داده است. برای نیل به این هدف از مدل تلفیقی روش تحلیلی– تاریخی و روش هرمونتیک اسکینر استفاده شده است. فرضیه پژوهش این است؛ مصدق از دموکراسی لیبرال هدایت شده پیروی کرد اما بافتار سیاسی شکننده مانع تحقق دموکراسی‌خواهی وی شد. تحلیل نهایی این پژوهش آن است که بافتار سیاسی این دوره ضعیف بوده است و ضعف ریشه‌ای جامعه مدنی مهم‌ترین دلیل شکست آموزه های دموکراسی‌خواهی او شد.
_||_
