سنخ شناسی و تبیین تاریخ نگاری واقعه سقوط بغداد در آثار تاریخ نگارانه فارسی تا قرن دهم هجری
الموضوعات :
مریم نظرالهوئی
1
(دانشجوی دکتری رشته تاریخ اسلام ، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.)
محبوبه شرفی
2
(گروه تاریخ،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگارامام خمینی(ره)،تهران -شهرری ، ایران)
الکلمات المفتاحية: سقوط بغداد, مورخان, رویکردهای اجتماعی, علّی انتقادی,
ملخص المقالة :
سقوط خلافت عباسی از رویدادهای مهم قرن هفتم ق است که در منابع مکتوب تاریخی بازتاب های گوناگون داشت. هریک از مورخان بر اساس نوع نگاه به تاریخ، از منظرخاصی، واقعه را روایت نموده اند. این پژوهش می کوشد به منظور شناخت رویکرد مورخان به واقعه سقوط بغداد، با بهره گیری از روش تاریخی، مبتنی بر رویکرد مقایسه ای، در سه شاخص رویکردهای اجتماعی،علّی انتقادی و مشیت گرایانه به واکاوی منظر مورخان بپردازد. به این منظور با شناسایی مهمترین آثار تاریخ نگارانه فارسی در بازه زمانی سال های 656 تا 907 ق به مطالعه و مقایسه روایات و رویکردهای مورخان نسبت به واقعه سقوط بغداد خواهیم پرداخت. یافته ها نشان می دهد برخی راویان، رویکرد سیاسی و مشیت گرایانه به واقعه داشته، روش تاریخ نگاری آنان، استمرار تاریخ نگاری سنتی ایرانی اسلامی است. برخی دیگر، با نگرش علّی به تاریخ ، با رویکردی اجتماعی و علّی،انتقادی، عملکرد سیاسی و اجتماعی خلیفه و اطرافیان را مورد انتقاد قرار داده، آنها را در واقعه مسئول دانسته اند. روش تاریخ نگاری آنها گامی به سوی تاریخ نگاری تحلیلی به نظر می رسد.
_||_
