حقیقت گویی با توجه به جبر سلطان در تاریخ بیهقی
الموضوعات :
حسین اصغری
1
(عضو هیات علمی)
الکلمات المفتاحية: تاریخ بیهقی, ابوالفضل بیهقی, حقیقت گویی, تاریخ نویسی,
ملخص المقالة :
مورخان در روزگاران کهن با تنگناهای متعددی در زمینه ی تاریخ نویسی روبرو بوده اند ، و شاید بزرگترین معضل، بیان راستین حقیقت با توجه به جبر و استبداد سلطان بوده است و قید و بندهای جامعه ی استبدادی زمان در متون تاریخی به صورت های مختلف و تاثیرگذارخودنمایی می کند. باتحقیقی اجمالی این تاثیرات را به صورتی متناقض و دارای کاربردهای کنایی و بعضأمبهم و بیان مقاصد ناگفته و پیچیده در جای جای متن تاریخ بیهقی می توان مشاهده کرد. در هر حال تاریخ بیهقی یکی از ارزشمندترین آثار در حوزه ی تاریخ نویسی به شمار می رود. در این جستار به چگونگی شگردهای بیهقی در بیان حقایق تاریخ می پردازیم و بیان می داریم که با توجه به استبداد آن دوران و تنگناهای مورخ در بیان حقایق که گاه رفتار سلطان را نشانه می گیرد، تاریخ بیهقی چگونه توانسته است باز گو کننده ی گوشه ای از حقایق تاریخ باشد.بدیهی است که در روزگاران پیشین ،تاریخ نگاران متعهد به بیان حقیقت، کار بسیار بغرنج و پیچیده ای را در امر تاریخ نویسی بر عهده داشته اند و حقیقت نگاری برای تاریخ نویس از آنجا که مواجب بگیر و کارگزار پادشاه بوده ، همراه با تنگناها و خطوط قرمز بسیار بوده است. در این میان تاریخ نویس یا فقط آن چیزی را می نوشته که پادشاه می خواسته و یا با استفاده از شگردهای گوناگون و گاه متناقض گوشه ای از حقیقت را آشکار می کرده و رسالت خویش را در تاریخ نویسی به انجام می رسانیده است.
_||_
