هنر صخره‌ای در زنجان: بررسی نقاشی‌های صخره‌ای آق‌داش ماه‌نشان
الموضوعات :
ابوالفضل عالی
1
(کارشناس ارشد باستان‌شناسی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، ایران.)
الکلمات المفتاحية: مس‌سنگی, آق‌داش, پناهگاه صخره‌ای, رنگین نگاره, نقش‌مایه,
ملخص المقالة :
بخش شرقی شهرستان ماه نشان در استان زنجان، منطقه ای کوهستانی با کوه‌های نسبتاً بلند و دره های میان‌کوهی است. در دامنه یکی از بلندی‌های این ناحیه و در دیواره پناهگاه‌های صخره ای موجود در رشته صخره ای موسوم به آق داش، نگاره های جالب توجهی به تصویر درآمده است. نقاشی‌های آق داش که تنها رنگین نگاره های شناسایی شده در استان زنجان و احتمالاً شمال غرب ایران است، از لحاظ تنوع موضوعات نقش‌شده و تا حدودی تفاوت با سایر نقاشی‌های صخره ای ایران، اهمیت زیادی در مطالعه نگاره های صخره ای ایران دارد. موضوع بیشتر نقوش آق داش نقش‌مایه‌های هندسی است که در اشکال گوناگونی نقاشی شده اند. علاوه بر آن، نگاره های انسانی، جانوری و گیاهی از دیگر موضوعات به تصویر درآمده در پناهگاه‌های آق داش است. با توجه به شباهت بسیاری از نگاره های هندسی آق داش با نقش‌مایه‌های سفال‌های دوره مس‌سنگی غرب، شمال غرب و فلات مرکزی ایران، نیز وجود تعداد اندکی سفال‌های مربوط به این دوره پیرامون پناهگاه‌های آق داش، انتساب نقاشی‌های آق داش به این دوره پیش از تاریخی، بیش از هر دوره دیگری محتمل است.
_||_
