همبودی انسان وحیوان در تدفین‌های دوران فراپارینه‌سنگی و نوسنگی در هلال حاصلخیزی
الموضوعات :
محسن سنگ برگان
1
,
محمد حسین رضایی
2
1 - دانشگاه نیشابور
2 - گروه تاریخ، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
الکلمات المفتاحية: تدفین انسان , حیوانی, فراپارینه‌سنگی, نوسنگی, هلال حاصلخیزی.,
ملخص المقالة :
یکی از مهم‌ترین یافته‌های حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی تدفین‌ها هستند؛ برخلاف بسیاری از یافته‌های باستان‌شناسی که موقعیت قرارگیری آن‌ها اغلب بدون اهداف خاصی است، در تدفین قرارگیری یافته‌ها به‌صورت تعمدی بوده و در پشت آن اهدافی نهفته است که می‌تواند منعکس‌کننده اعتقادات و شرایط زندگی انسان در آن دوران باشد. همراهی حیوانات با انسان‌ها در تدفین، یکی از شیوه‌های رایج تدفینی از دوران فراپارینه‌سنگی و نوسنگی در منطقه هلال حاصلخیزی است که، می‌تواند دارای مفاهیم زیادی از دنیای گذشته باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی بررسی و معرفی این شیوه تدفینی و بازه زمانی شروع آن، رابطه آن با اهلیسازی حیوانات و همچنین بررسی مفاهیم پنهان در پشت رواج این شیوه تدفینی (همچون ارتباط با شمنیسم و یا نمادگرایی آئینی) است. انجام این پژوهش به روش مطالعه مروری صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شیوه و سنت تدفین حیوان و همچنین نوع حیوان برگزیده‌شده برای همراهی انسان در تدفین، در مناطق مختلف و ادوار مختلف زندگی انسان بر اساس نگرش‌های مختلف، متفاوت بوده است که شامل حیوانات گوشت‌خوار و هم گیاهخوار می‌شده است. همچنین، وجود حیواناتی با قابلیت اهلی‌شدن در تدفین‌ها، نشان‌دهنده ارتباط قوی بین انسان و حیوانات بوده و احتمالاً با شروع روند اهلیسازی مرتبط است. علاوه بر کشف بقایای کامل حیوانی در برخی از قبور، بخش‌هایی از حیوان همراه انسان دفن شده است که به‌نوعی پیشکشی به متوفی است. همچنین در برخی از موارد، نشانه‌هایی دال بر حتی ارتباط نمادین بین انسان و حیوان و شمنیسم نیز در تدفین‌های انسانی و حیوانی وجود دارد.
دارابی، حجت، ریشتر، توبیاس، مورتنسن، پدر (1396). فراپارینه‌سنگی و نوسنگی در دره سیمره، زاگرس مرکزی: گزارش فصل اول لایه‌نگاری در تپه گنج‌دره هرسین، مجموعه مقالات کوتاه، گزارش‌های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران. تهران: پژوهشکده باستان‌شناسی.
دارابی، حجت. (1397). بازنگری لایه‌نگاری تپه علی‌کش، دشت دهلران. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران. شماره 16، دوره هشتم. صفحه 27-41 استان کرمانشاه. مجموعه مقالات کوتاه، گزارش‌های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران.
رضایی، محمد حسین، سنگ برگان، محسن (1398). تدفین در ایران و منطقه لوانت از آغاز تا پایان دوره نوسنگی. تهران: سمیرا.
محمدی فر، یعقوب، متیوس، روجر، متیوس، وندی و مترجم، عباس. (1390). پروژه باستان‌شناسی زاگرس مرکزی گزارش مقدماتی کاوش و بررسی در تپه‌ی شیخی‌آباد و تپه جانی اسلام‌آباد غرب. نامه‌های باستان‌شناسی، ۱(۱)، 9-30.
مسجدی خاک، پرستو، رضایی، محمدحسین، گلاسکو، میشل، ملک، حمیده، خزایی کوهپر، مصطفی، و شنبه زاده، عبدالمالک (1398). بازنگری و منشایابی ابزارهای ابسیدینی تپه علی‌کش, دشت دهلران. پژوهه باستان‌سنجی، 5 (2)، 1-13.
Abraham, H. (2013). Household Burials and Community Organization at Çatalhöyük, Turkey. M.S. dissertation, University of Michigan.
Ashraf, Q., and Michalopoulos, S. (2010). The Climatic Origins of the Neolithic Revolution: Theory and Evidence. SSRN Electronic Journal, 146, 1-65.
Andrews, p., Molleson, T., & Boz, B., (2005). The Human Burials at Çatalhöyük. In I. Hodder (ed.), Inhabiting Çatalhöyük: Reports from the 1995–99 Seasons, British Institute at Ankara, Vol, 38, 261–78.
Axelsson, E., Ratnakumar, A., Arendt, M. L., Maqbool, K., Webster, MT., Perloski, M., Liberg, O., Arnemo, JM., Hedhammar, A., Lindblad-Toh, K. (2013). The genomic signature of dog domestication reveals adaptation to a starch-rich diet. Nature, 495, 360–364.
Bar-Yosef, O., & Belfer-Cohen, A. (1999). Encoding Information: Unique Natufian Objects from Hayonim Cave, Western Galilee, Israel. Antiquity, 73 (2800), 402-410.
Belfer-Cohen, A. (1988). The Natufian Graveyard in Hayonim Cave. Paleorint, 14(2), 297- 308.
Benyshek, D. (2012). An Archival Exploration Comparing Contemporary Artists and Shaman. A dissertation presented to Doctor of Philosophy in psychology, San Francisco.
Bocquentin, F., & Bar-Yosef, O. (2004). Early Natufian Remains: Evidence for Physical conflict From Mt, Carmel, Israel. Journal of Human Evolution, 47, 19-23.
Bocquentin, F., Cabellos, T., & Samuelian, N. (2013). Grave in Context: Field Anthropology and the Investigation of Interstratified Floors and Burial, Library of Congress Catalogin- in-Publication Data, By International Monographys in prehistory Printed in the USA.
Binford, L. (1971). Mortuary practices, their study and their potential, Approaches to the Social Dimensions of Mortuary Practices. Ed, J, Brown, Memories of the Society for American Archaeology, 25, 629.
Binford. L. R., & Binford. R. 1968. New Perspective in Archaeology. Aldine Publishing Company, Chicago.
Byrd, B. F. (1989). The Natufian: Settlement Variability and Economic Adaptations in the Levant at the End of the Pleistocene. Journal of World Prehistory, 3(2), 159-197.
Byrd, B. F., & Monahan, C. M. (1995). Dead, Mortuary Ritual, and Natufian Social Structure. Journal of Anthropological Archaeology, 14, 256-287.
Collins, E. (2009). An Osteological and Mortuary Analiss of the Insane Asylum of California Cemetry, 1851-1854, In Partial Fulfillment of the Degree Master of Arts in Anthropology, A Thesis Presented to the Faculty of California State University, chico.
Cilingiroglu, C. (2005). The concept of Neolithic Package Considering its Meaning and Applicability. Documenta Praehistorica, 32, 1-13.
Davis, S. J. M., & Valla, F. R. (1978). Evidence for Domestication of the dog 12000 years ago in the Natufian of Israel. Nature, 276, 608-610.
Darabi, H., Richter, T., Alibaigi, S., Arranz-Otaegui, A., Bansgaard, P., Khosravi, S., Ruter, A., Yeomans, L., & Mortensen, P. (2019). New excavations at Tapeh Asiab, Kermanshah, Central Zagros Mountains. Archaeology, 2, 1-13.
Diaz, A. L. O., Connell, T. C., Maher, L. A. & Stock, J. T. (2012). Subsistence and Mobility Strategies in the Epipalaeolithic: A Stable Isotope Analysis of Human and Faunal Remains at Uyan Al-Hammam, Northern Jordan. Journal of Archaeological Science 397(7), 1-9.
Erdem, D. (2006). Social Differentiation in Cayonu and Abu Hureyra through Burial Customs and Skeletal Biology. Master dissertation, Middle East Technical University.Gilbert, F., Quignon, P., Hitte, C., & Andre, C. (2011). Toward understanding dog evolutionary and domestication history. C, R, Biologies, 334(3), 190-196.
Mateiciucova, I. (2013). Epipalaeolithic of the Near East, prehistoric Archaeology of the Near East. Istitute of Archaeology and Museology, Faculty of Arts, Masaryk University.
Grosman, L., & Munro, N. D. (2016). Hilazon Tachtit Cave, a Late Natufian Burial Site in the Western Lower Galilee, Israel. Quaternary of the Levant Environments, Climate Change, and Humans. Cambridge University Press. pp. 303 – 306.
Grosman, L., Munro, N. D., & Belfer-Cohen, A. (2008). A 12000-Year-old Shaman Burial from the southern Levant (Israel). Proceedings of the National Academy of Sciences (Pans), 105(46), 17665-17669.
Grindell, B. (1998). An Examination of Mortuary Practices and Social Complexty in The Levantine Natufian and Pre-porttery Neolithic A. Dissertation Submitted to the Faculty of Department of Anthropology inPartial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philsophy the University of Arizona.
Munro, N. D., & Grosman, L. (2010). Early evidence (ca.12000 BP) for feasting at a Burial cave in Isreal. Proceedings of the National Academy of Sciences (Pans), 107(35), 15362-15366.
Valla, F. R., Khalaily, H., Samuelian, N., Bocquentin, f., Bridault, A, et al. (2017). Eynan (Ain Mallaha). Enzel, Y. and Bar-Yosef, O. (eds). Quaternary of the Levant. Environments, climatechange, and humans, Cambridge University Press, pp. 295-302.
Goldberg, P., & Bar-Yosef, O. (2002). Site Formation Processes in Kebara and Hayonim Cave and Their Significance in Levantine Prehistoric Cave. Plenum Press, New York.
Hole, F. (1977). Studies in the Archeological History of the Deh Luran Plain the Ecavation of Chagha Sefid. United States of America, The University of Michigan the Museum of Anthropology.
Hole, F., Flannery, K. V., & Neely, J. N. (1969). Prehistory And Human Ecology of the Deh Luran Plain an Early Village Sequence from Khuzistan, Iran. Pennsylvania, Library University of Pennsylvania.
Hole, F. (1984). A Reassessment of the Neolithic Revolution. Paleorient, 10 (2), 49-60.
Hoppal, M. (2013). Shamans and symbols: Prehistory of semiotics in rock art. International Society for Shamanistic Research, Budapest.
Ikram, S. (2013). Mans best friend for eternity: dog and human Burials in ancient Egypt. Publications Scintifiques du museum national d histore natuelle, Paris.
Kolska Horwitz, L., & Goring-Morris, N. (2004). Animal and ritual during the Levantine PPBN a case study from the site of Kafar Hahoresh, Israel. Anthropozoologica, 39(1), 165-178.
Kuijt, I. (2002). Keeping the Peace Ritul, Skull Caching, and Community Integration in the Levantine Neolithic. New York, Boston, Dordrecht, London Moscow. Kluwer Academic Publishers. Pp.137-160.
Lambert, P. J. (1980). An Osteological Analysis of Neolithic Skeletal Population at Ganj Dare Tepe, Iran. PhD Thesis. University of Manitoba.
Lichter, C. (2016). Burial Customs of the Neolithic in Anatolia – An Overview. Anatolian Metal, 7, 71-84.
Martin, L, Edwards, Yvonne, & Garrad, A. (2010). Hunting Practices at Eastern Jordanian Epipalaeolithic Aggregation Site: The Case of Kharaneh IV. Levant, 42(2), 107-135.
Maher, A. L. Richter, T., & Stock, J. T. (2012). The Pre-Natufian Epipaleolithic: Long–Term Behavioral Trends in the Levant. Evolutionary Anthropology, 21(2), 69-81.
Maher, L. A., Stock, J. T., Finney, S., Heywood, J. J., Miracle, P. T., & Banning, E. B. (2011). A Unique Human-Fox Burial from a Pre-Natufian Cemetery in the Levant (Jordan). PLOS ONE, 6(1), 1-10.
Meirer, J. S., Goring-Morris, A. N., & Munro, N. D. (2016). Provisioning the Ritual Neolithic Site of Kafar Hahoresh, Israel at the dawn of animal Management. PLOS ONE, 11(11), 1-27.
Merrett, D. C. (2004). Bioarchaeology in Early Neolithic Iran: Assessment of Health Status and Subsistence Strategy. PhD Thesis. University of Manitoba.
Mykhailova, N. (2016). Shamn-Huter-Deer, Adornaten, 84-99.
Nadel, D. (1994). Levantine Upper Paleolithic–Early Epipalaeolithic BurialCustoms: Ohalo II as a Case Study. Paleorient, 20 (1), 113-121.
Rollefson, G. O., Simmons, A. H., & Kafafi, Z. (1992). Neolithic Cultures at 'Ain Ghazal, Jordan. Journal of Field Archaeology, 19(4), 443-470.
Rollefson, G, O. (2002). Ritual and Social Structure at Neolithic Ain Ghazal. In: Life in Neolithic Farming Communities. New York, Boston, Dordrecht, Moscow, Kluwer Academic Publishers, 165-188.
Rollefson, G, O., & Kohler-Rollefson, I. (1993). PPNC Adaptations in the First Half of the 6th Millennium B. C. Paleorient, 19, 33-42.
Russell, V., & During, B. S. (2006). Worthy is the Lamb: A Double Burial at Neolithic Catal Hoyuk (Turkey). Paleorient, 32(1), 73-84.
Richter, T., Allcock, S., Jones, M., Maher, L., Martin, L., Stock, J., Richter, T., Stock, J. T., Maher, L., & Hebron, C. (2010). An Early Epipalaeolthic Sitting Burial from the Azraq Qasis, Jordon. Antiquity, 84, 321-334.
Watkins, T. (2012). Household Community and social Landscape: maintaining social memory in the early Neolithic of southwest Asia. In: As time goes by? Monumentality, Landscapes and the Temporal Perspective. Ed: by Martin Furholt, Martin Hinz and Doris Mischka, Vol 2, 23-45.
Saxe. A. 1970. Social Dimensions of Mortuary Practice. University Microfilms, Ann Arbor.
Schmidt, K. (2010). Gobekli tepe- the Stone Age sanctuaries, new results of ongoing excavation with a special focus on sculptures and high reliefs. Documenta Praehistorica, 37, 239-256.
Stutley, M. (2004). Shamanism an Introduction. Published in the Taylor & Francis e-library, New York.
Sołtysiak, A. Darabi, H. (2017). Human remains from Ali Kosh, Iran, 2017. Bioarchaeology of the Near East, 11, 76–83.
Stutz, L. N. and Tarlow, S. (2013). Beautiful Things and Bones of Desire Emerging Issues in the Archaeology of Death and Burial. In: The archaeology of Death & Burial. Ed: by Sarah Tarlow and Liv Nilsson Stutz. Oxford University Press. Pp. 1-16.
Stout, A. (2010). Cultural History, Race, and Peoples. In: The archaeology of Death & Burial. Ed: by Sarah Tarlow and Liv Nilsson Stutz. Oxford University Press. Pp. 17-27.
Tarlow, S., & Stutz, L.N. (2013). The Archaeology of Death and Burial. Oxford University Press. P. 872.
Tchernov, E., & Valla, F. F. (1997). Two New Dogs, and other Natufian Dogs, from Southern Levant. Journal of Archaeological Sceince, 24 (1), 65-95.
Voigt, M, M. (1983). Hajji Firuz Tepe, Iran: The Neolithic Settlement. The University Museum, University of Pennsylvania.
Willcox, G. (2002). Charred plant remains from a 10th millennium BP Kitchen at Jerf el Ahmar. Veget Hist Archaeology Vol, 11, 55-60.
Yeshurun, R., Bar-Oz, G., & Weinstein-Evron, M. (2009). The role of foxes in the Natufian economy: a view from Mount Carmel, Israel. Before Farming, 1, 1-15.
