ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های امید‌بخش جو نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps Put.، در شهرستان نیشابور

الموضوعات :

عیسی جبله ¹ (مدیر گروه گیاهپزشکی، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کاشمر، کاشمر، ایران)
رویا عسکری ² (دانشجوی کارشناسی ارشد، حشره شناسی کشاورزی، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کاشمر، کاشمر، ایران)
مجید طاهریان ³ (بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران)

تاريخ الإرسال : 26 الخميس , شوال, 1441 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , شوال, 1441 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: عملکرد, ژنوتیپ, شاخص تحمل, سن گندم,

ملخص المقالة :

جو یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین غذای انسان و دام در جهان است و سن گندم Eurygaster integricepsیکی از مهم‌ترین آفات کاهش دهنده عملکرد آن می باشد. این بررسی بر روی ژنوتیپ‌های مختلف جو به منظور شناسایی ژنوتیپ‌های مقاوم به سن گندم در سال‌های 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات نیشابور انجام‌ گرفته است. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که بیش ترین تعداد سن مادری در ژنوتیپ شماره 3 و کم ترین آن مربوط به ژنوتیپ‌های شماره 2 و 6 بود. ژنوتیپ 13 با برتری شاخص وزن هزار دانه در شرایط بدون سن و ژنوتیپ 10 با برتری شاخص وزن هزار دانه در شرایط وجود سن در ناحیه با پتانسیل تولید بالا و حساسیت پایین به سن قرار گرفتند. وزن هزاردانه در شرایط بدون فعالیت سن (Yp) همبستگی مثبت و معنی داری با میانگین بهره وری ((MP، میانگین هندسی (GMP) و شاخص تحمل به سن (STI) داشت. وزن هزار دانه در شرایط فعالیت سن (YS) همبستگی مثبت و معنی داری با تمام شاخص ها به جز YI داشت. بر این اساس شاخص های میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی (GMP) و شاخص تحمل به سن (STI) تنها شاخص هایی بودند که همبستگـی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در شرایط فعالیت سن و عدم فعالیت سن داشتند. در نهایت می توان ژنوتیپ شماره 20 را به عنوان ژنوتیپ مقاوم به سن در منطقه نیشابور معرفی کرد و ژنوتیپ شماره 1 را، با وزن هزاردانه پایین، حساس به سن گزارش کرد.