بررسی مکانیسم دفاعی روانی گریز در رما ن های غزاله علیزاده با تکیه بر رمان خانه ادریسی ها" و "شب‌های تهران" بر اساس نظریه زیگموند فروید
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)زهرا دوستی 1 , آرش مشفقی 2 , محمدعلی مجلل 3
1 - دانشجوی دکتری تخصصی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.
2 - دانشگاه آزاستادیار رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران.اد اسلامی واحد بناب
3 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی بناب ، ایران
الکلمات المفتاحية: روان‌شناسی, مکانیسم‌های دفاعی روانی, مکانیسم گریز,
ملخص المقالة :
مکانیسم‌های دفاعی، واکنش‌های روان آدمی در برابر تنش‌هایی است که روح و روان او را تحت تأثیر قرار می‌دهند و او را تا مرز از هم پاشیدگی پیش می‌برند. از نگاه فروید، مکانیسم‌های دفاعی، به طور ناخودآگاه، منجر به بروز تمایلات و رفتارهایی می‌شوند که فرد را در برابر تنیدگی‌ها محافظت می‌کنند. مکانیسم "گریز" از زمرة سازوکارهایی‌ست که به هنگام فشار روحی فراوان، در رفتار فرد بروز می‌کند و او را از صحنه‌های آزاردهنده دور می‌کند. افراد برای فراموشی اضطراب، خشم و ناکامی، به شیوة ناخودآگاه از مشکل پیش آمده می‌‌گریزند و در این گریز، تا حدودی آرامش و تعادل از دست دادة خود را باز می‌یابند. هر چند در این گریز، می‌توان انتظار پیامدهای منفی را نیز داشت اما روان آدمی، گاه ناگزیر، از این انتخاب است. تأمل در آثار داستانی غزاله علیزاده نشان می‌دهد که او نسبت به رفتارها و واکنش‌های افراد در مواجهه با مشکلات، توجه خاصی دارد و مکانیسم‌های دفاعی را در بروز برخی از رفتارهای قهرمانان آثارش دخیل می‌داند. این نوشتار با بررسی رفتارهایی از جنس "گریز" با تکیه بر دانش روان‌شناسی، به تحلیل این رفتارها پرداخته و به ریشه‌یابی "گریز"هایی اقدام کرده که به گونه‌ایی، واکنش به اضطرابی بوده‌اند که بر روان شخصیت‌ها در طول زندگی وارد شده‌اند. نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که بیش‌تر زنان آثار غزاله علیزاده و گاه برخی از مردان، در مواجهه با ناکامی‌ها و اضطراب‌ها، به دنبال پناهگاهی هستند که تلخی اضطراب را به فراموشی سپارند.
