مقایسه‌ی اثربخشی زوج‌‏درمانی شناختی-رفتاری و زوج‏‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده و انعطاف‏‌پذیری شناختی زوجین

الموضوعات : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

حسین صالحی ¹ , علی جهانگیری ² , ابوالفضل بخشی پور ³

1 - دانشجوی دکترای مشاوره، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاداسلامی، بجنورد، ایران
2 - استادیار، گروه روانشناسی و مشاوره، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاداسلامی، بجنورد، ایران

تاريخ الإرسال : 24 الجمعة , صفر, 1443 تاريخ التأكيد : 30 الإثنين , جمادى الأولى, 1443 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , رجب, 1443

الکلمات المفتاحية: کارکرد خانواده, انعطاف پذیری شناختی, زوج درمانی پذیرش و تعهد, زوج درمانی شناختی-رفتاری,

ملخص المقالة :

هدف: سیر صعودی آمار طلاق و وجود تعارضات و آشفتگیهای روابط زوجین انگیزه محققان برای یافتن روشهای مداخلهای مقرون به صرفه جهت کاهش مشکلات زوجین را افزایش داده است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی زوجدرمانی شناختی-رفتاری و زوجدرمانی پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده و انعطافپذیری شناختی زوجین انجام شد.روش: این پژوهش، نیمهآزمایشی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دوماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی زوجین مراجعهکننده به مرکز مشاوره مهرسای شهر آشخانه در سال 1398 بودند، که از بین آنها تعداد 60 نفر با روش در دسترس انتخاب و در سه گروه مساوی گمارش شدند. مداخلات درمانی برای هر یک از رویکرهای زوجدرمانی طی 12 جلسه، 1 جلسه در هفته و هر جلسه 90 دقیقه اعمال شد، اما گروه گواه مداخله درمانی دریافت نکرد. برای گردآوری دادهها از چک‌لیست اطلاعات دموگرافیک، مقیاس عملکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 1983) و مقیاس انعطافپذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) استفاده شد. دادهها با روشهای آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازهگیری‎های مکرر با نرمافزار آماری SPSS-26 تحلیل شد.یافته‌ها: در ترکیب خطی متغیرهای کارکرد خانواده و ابعاد آن (حل مسأله، ارتباطات، نقشها، همراهی و پاسخگویی عاطفی و کنترل رفتار) برحسب عضویت گروهی اثر تعاملی گروه و زمان معنادار بود (001/0=P). تفاوت میانگین نمره گروه زوجدرمانی پذیرش و تعهد و زوجدرمانی شناختی-رفتاری با گروه گواه در انعطافپذیری شناختی معنادار بود (009/0=P). زوجدرمانی شناختی-رفتاری در مقایسه با زوجدرمانی پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده زوجین تأثیر بیشتری داشت (001/0=P)، اما بین روشهای مداخله بر انعطافپذیری شناختی تفاوت معناداری وجود نداشت (092/0=P).نتیجه‌گیری: نتایج نشاندهنده اهمیت هر دو روش بر کارکرد خانواده و انعطافپذیری شناختی زوجین بود. بنابراین، مشاوران و درمانگران میتوانند از روشهای مذکور بهویژه زوجدرمانی شناختی-رفتاری برای مداخله در بهداشت روانی زوجین استفاده نمایند.