بررسی رابطه بین آگاهی از حقوق شهروندی و فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان)
الموضوعات : دستاوردهای نوین در حقوق عمومیعظیمه کاظمی 1 , مهدی حسنی باقری 2
1 - کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سیرجان، سیرجان، ایران.
2 - استادیار، گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت، بافت، ایران.
الکلمات المفتاحية: فرهنگ شهروندی, حقوق شهروندی, Constitution, Citizenship Culture, responsibility, Political Rights, آگاهی از حقوق شهروندی, Citizen Rights,
ملخص المقالة :
پرورش شهروند فعال و موثر، مستلزم عزم و اراده برای تعلیم، تربیت و برنامه ریزی مناسب در این راستاست. به طورخاص، آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی می تواند مبنای تعهد آنان به انجام رفتارهای اجتماعی و تکالیف شهروندی و به عبارت بهتر، فرهنگ شهروندی باشد. براین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین آگاهی از حقوق شهروندی و فرهنگ شهروندی انجام شده است. قلمرو مکانی این تحقیق، دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان به تعداد تقریبی 4500 نفر بود که از این تعداد 351 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. دو پرسشنامه استاندارد در میان نمونه توزیع و در نهایت 310 پرسشنامه برگشتی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری در قالب نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی(حقوق شهروندی سیاسی، اجتماعی و مدنی) و فرهنگ شهروندی آنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
_|احمدی طباطبایی، محمدرضا. ) 1388 (. حقوق شهروندی با تاکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه خط
اول: رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 3 : 18 - 3 .
- احمدی، فهیمه) 1394 (. بررسی تاثیر آگاهی از حقوق و تعهدات شهروندی، رساله کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم
اجتماعی، دانشگاه الزهرا.
- امام جمعه، فرهاد.، اشتری، کیانا. ) 1392 (. تبیین جامعه شناختی وضعیت حقوق شهروندی در سازمانهای اجرایی جامعه
شهری اراک. فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال ششم، شماره نوزدهم: 43 - 13 .
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره اول،بهار 1401
70
- آقازاده، احمد. ) 1385 (. اصول و قواعد حاکم بر فرآیند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات و ویژگیهای این گونه
آموزشها در ژاپن. فصلنامه نوآوری های آموزشی، سال پنجم، شماره 17 : 66 - 45 .
- باقری بنجار، عبدالرضا، مرجانی، سجاد) 1396 (. تحلیل رابطه آگاهی از رضایت از زندگی با توسعه اجتماعی)مطالعه
موردی شهروندان شهر رشت(، دوفصلنامه مشارکت و توسعه اجتماعی، دوره سوم، شماره 5، ص 1 - 25 .
- بندرچی، محمدرضا. ) 1383 (. حقوق شهروندی در حقوق اساسی ایران. قسمت اول. دادرسی، شماره 8 : 19 - 15 .
- پیران، پرویز. ) 1385 (. شهروندی از حقوق تا مسئولیت. نامه، شماره 53 .
- تاجانی، بهرام. ) 1388 (. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با آخرین اصلاحات. چاپ دوم. انتشارات اندیشه عصر.
تهران.
- حاج زاده، مصطفی.، منصوری، اعظم. ) 1392 (. سنجش میزان آگاهی های عمومی به حقوق شهروندی در استان خراسان
شمالی. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال چهارم، شماره 12 : 76 - 57 .
- حسنی، محمد.، موسوی، میرنجف.، حبی قراتپه، سکینه. ) 1391 (. سنجش میزان فرهنگ شهروندی دانشجویان در حیطه
ارزشها و هنجارها، مطالعه موردی: دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه ارومیه. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی،
شماره 3 : 242 - 223 .
- حسین آبادی، سعید.، زنگنه، یعقوب. ) 1396 (. تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر شهروندی فعال )مورد مطالعه: شهر
سبزهوار(. فصلنامه جغرافیا و توسعه فضای شهری، دوره 4 شماره 2 : 204 - 189 .
- حسین زاده، پروین، ابراهیم پور، داوود) 1392 (. بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رضایت شهروندان شهر تبریز، مطالعات
جامعه شناسی، سال ششم، شماره بیست و یکم، ص 59 - 72 .
- دلاور، علی. ) 1400 (. روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. ویراست پنجم. تهران، انتشارات ویرایش.
- رستگار، خدیجه.، سیدان، فریبا. ) 1394 (. سنجش رابطه بین فرهنگ شهروندی و سلامت اجتماعی شهروندان تهرانی.
فصلنامه مطالعات ملی، سال شانزدهم، شماره 1 : 107 - 85 .
- روشن، محمد.، بیراوند، رضا.، یاراحمدی، حسین. ) 1393 (. حقوق شهروندی، پیشینه و جایگاه آن در مناسبات پلیس.
فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، سال یازدهم، شماره 30 : 138 - 111 .
- سهامی، سوسن.، احمدی، سیروس.، دوکوهکی، لیلا.، حاجی پور، محمد. ) 1395 (. رابطه آگاهی از حقوق شهری و
کیفیت زندگی در بین زنان 44 - 25 سال شهر شیراز. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، سال هفتم، شماره 1 : 44 -
29 .
- شاه طالبی، حسین، نوری اصل، احد) 1390 (." هویت ملی و حقوق شهروندی در ایران: گفتمان دو سویه و چند سویه
ملت - دولت"، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره 11 .
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره اول،بهار 1401
71
- شیبانی، ملیحه، داودوندی، طاهره) 1390 (. تحلیلی بر میزان آگاهی از رضایت از زندگی در میان دانشجویان، فصلنامه
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 5 .
- عنایتی، ترانه.، آراسته، حمیدرضا.، ضامنی، فرشیده.، نظافتی پایانی، یوسف. ) 1391 (. رابطه آگاهی از حقوق شهروندی
با رفتار اجتماعی دانشجویان. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال هفتم، شماره دوم: 10 - 1 .
- فاطمی نیا، سیاوش. ) 1386 (. فرهنگ شهروندی: محصول و محمل حاکمیت خوب، سازمان کارا و شهروند فعال.
فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26 : 58 - 35 .
- فاطمی نیا، سیاوش، حیدری، سیامک) 1394 (. "عوامل مرتبط با تعهدات شهروندی"، فصلنامه علمی، پژوهشی رفاه
اجتماعی، سال دهم، شماره 38 .
- فتحی، سروش.، ثابتی، مریم. ) 1391 (. توسعه ساختار سازمانی شهری و گسترش فرهنگ شهروندی. فصلنامه مطالعات
شهری، سال دوم، شماره دوم: 196 - 163 .
- فرهنگی، منوچهر) 1384 (." برابری)تساوی( در حقوق بشر و پیشینه تاریخی آن"، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید
بهشتی شماره 39 و 40 .
- فغان نژاد، سعدالله.، نوری، مهدی. ) 1391 (. بررسی حقوق شهروندی در وضعیت بحران: مطالعه تطبیقی حقوق ایران،
فرانسه و آمریکا. دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره اول، بهار و تابستان: 81 - 69 .
- کلدی، علیرضا.، پوردهناد، نگار. ) 1391 (. بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی در
تهران. فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره چهارم: 58 - 29 .
- گنجی، محمد.، نیازی، محسن.، عسکری کویری، اسما. ) 1393 (. تحلیلی بر فرهنگ شهروندی با تاکید بر آموزشهای
شهروندی. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، سال چهارم، شماره دوازدهم: 100 - 75 .
- محمدی، جمال، تبریزی، نازنین) 1394 (. سنجش میزان آگاهیهای عمومی به رضایت از زندگی و قوانین شهری)مورد
مطالعه: گروه سنی 20 تا 35 سال شهرهای ساری، بابل، آمل و قائمشهر(، مجله تخصصی جامعه شناسان، سال اول،
شماره اول، ص 175 - 190 .
- مهدوی، سید محمد صادق.، عاشوری، علی. ) 1393 (. بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر ارتقای فرهنگ
شهروندی)مورد مطالعه: شهر بوشهر(. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره چهارم: 26 - 23 .
- نقی زاده، زینب) 1391 (. "حقوق و مسئولیت های حقوق شهروندی و تکالیف آن". همایش ملی نظارت قضایی و
حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران.
- هاشمیان فر، سید علی.، عجمی، شهرزاد. ) 1391 (. بررسی فرهنگ شهروندی ساکنان بافت حاشیهای شهر اصفهان.
فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره 3 : 230 - 209 .
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره اول،بهار 1401
72
- هاشمیان فر، سیدعلی.، گنجی، محمد. ) 1388 (. تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان. فصلنامه جامعه شناسی
کاربردی، شماره 20 : 44 - 25 .
- Anderson, E., Hoeberigs, R., Mackinnon, L and Thwaites, T. (2004). Cultural inclusive arts education in Aotearoa/New Zealand, School for Visual and Creative Arts in Education. University of Auckland New Zealand: 1-3.
- Arthur, J., Bohlin, K, E. (eds.) (2005). Citizenship and higher education: The role universities in communities and societies. London: Routledge Falmer.
- Biesta, G. (2009). What kind of citizenship for European higher education? Beyond the competent active citizen. European Educational Research Journal, 8(2): 146-158.
- Gibson, K, L. (2009). Moral development in preparing gifted students for Global citizenship, Morality, and Gifted minds. Springer: 1-12.
- Joo kwak, D. (2007). challenges for Values education Today: In search of a Humanistic Approach for the cultivation of the virtue of private citizenship, values education and lifelong learning ,Konkuk university, Seoul, Korea: 147-159.
- Li, J. (2009). Fostering citizenship in China's move from elite to mass higher education: An analysis of students' political socialization and civic participation. International Journal of Educational Development, 29(4): 382-398.
- Marshall, T, H. (2009). Citizenship and Social Class in (Eds) Jeff Manza and Michael Sauder Inequality and Society. W.W. Norton and Co. New York.
- Patino G, S. (2009). Promoting ethical competencies: Education for democratic citizenship in a Mexican institution of higher education. Journal of Moral Education, 38(4): 533-551.
- SKogen, R. (2010). The missing Element to Achieving a Citizenship –as Practice: Balancing freedom and responsibility in schools to university of Alberta Interchange, Vol.4, Springe 2010.
- Tobias, R. (1997). The boundaries of education for active citizenship: institutional and community context, Secuter Aotearo, New Zealand.
- UNESCO. (2010). teaching and learning for a Sustainable Future teaching and learning, 20 values education. Available at: http/www.unesco.org/education/TLSF/pdf –list.htm.|_
