بررسی گفتمان رمان گرای مکالمه ای و دگر مفهوم در تاریخ بیهقی
الموضوعات :
سمیه عطاردی
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادب فارسی دانشگاه فردوسی مشهد)
مهدخت پورخالقی چترودی
2
(استاد زبان وادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد)
الکلمات المفتاحية: بیهقی, تاریخ بیهقی, سبک شناسی, stylistics, Bakhtin, باختین, گفتمان رمان گرا, دگر مفهومی, Tarikhe Beihagi, novelistie dialogism heteroglossia,
ملخص المقالة :
در سبک شناسی سنّتی گفتمان نثر هنری (گونه ادبی رمان) را یا شاعرانه، به معنای سطحی کلمه میپنداشتند و شاخصههای سبکشناسانه سنّتی را-که حاصل مطالعه صنایع ادبی بود- به آن نسبت می دادند یا برای تشریح زبان بر پایه داوری فردی این مسائل را به واژگانی ارزیابانه و بی محتوا مثل بیانگری، صورخیال ووضوح محدود میکردند. در این زمینه نظریّات متن شناختی میخاییل باختین، نظریّه پرداز بزرگ روس،که بر پایه زبان شناسی و نوع خاصّ مکالمه و گفتگو استوار است، جالب توجّه است. باختین رمان را مجموعه متنوّعی از صداهای فردی که هنرمندانه سازمان یافته اند، تعریف می کند و بر این اساس نوع خاصّی از سبک شناسی را که بر پایه گفتمان مکالمه ای و دگر مفهومی زبان استوار است،ارائه می کند.دراین مقاله به تحلیل نوع خاصّ گفتمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریّه مزبور پرداخته وبه این نتیجه رسیده ایم که در میان متون کلاسیک ادب فارسی، تاریخ بیهقی با تأکید بر جنبه های رمان وارگی آن، قابلیّت بالایی برای انطباق با مؤلّفه های نظریّه گفتمان رمان گرای مکالمه ای و دگر مفهوم باختین دارد.
_||_
