کاربرد و ویژگی های موسیقی در ذهن و زبان امیرخسرو دهلوی (بررسی و بسامد لغات و اصطلاحات موسیقی در دیوان اشعار امیرخسرو)
الموضوعات : Persian Language and Literature
1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
این پژوهش تاثیر موسیقی در دیوان اشعار امیرخسرو دهلوی، شاعر مشهور پارسی گوی هند را بررسی می کند و در نظر دارد از طریق ارائه بسامد و کیفیت کاربرد لغات و اصطلاحات موسیقی و نقد و بررسی ارای موسیقایی در خصوص امیرخسرو جایگاه موسیقی در دیدگاه این شاعر را معلوم کند. بسامد موسیقایی دیوان اشعار وی نشان می دهد که وی 129 لغت و اصطلاح موسیقی نظیر اصطلاحات خاص (رهاوی) لغات عام (عشاق ) انواع سازها (بربط) را در 281 بیت به کار برده و آنها را در 421 بیت تکرار کرده است. شاعر در غزلیات با 245 بیت موسیقایی بیشترین بسامد را برای بیان مضامین ستایش، توصیف و بیان احوالات خود و حالات قلندری، رد زهد ریایی و دعوت به شادی و طرب اختصاص داده است.اگرچه شاعر با موسیقی هندی و موسیقی مقامات (سنتی) رایج در ایران آشنایی داشته، فقدان کاربرد اصطلاحات موسیقی هندی و حضور اندک اصطلاحات خاص موسیقی (موسیقی مقامات ایرانی) بیانگر توجه شاعر به معنای کلام است. امیرخسرو موسیقی دان بوده و در شناسایی سنت های ادبی-موسیقایی ایرانی در محیط هنری هند سهم به سزایی داشته است.
