محتوای طنز در آثار محمدعلی افراشته
الموضوعات :آیدا پارس پور 1 , عصمت خوئینی 2
1 - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی
الکلمات المفتاحية: نقد, محمدعلی افراشته, طنز اجتماعی, ادبیات کارگری, Mohammad Ali Afrashteh, social satire, workers literature, criticize,
ملخص المقالة :
محمدعلی افراشته (1287–1338)، از پیشگامان شعر گیلکی و از نامداران طنز اجتماعی در قالب شعر و نثر سادۀ فارسی است. او درآثار خود، به دفاع از زحمتکشان پرداخته است و به همین دلیل از برجستهترین نمایندگان ادبیات کارگری به شمار میرود. هنر افراشته این است که با استفاده از طنز، مردم را به اندیشیدن درباره ی حقوق اجتماعی خود ترغیب میکند. روزنامهی چلنگر که از سال 1329، به مدت دو سال و نیم منتشر میشد، حاصل زندگی ادبی افراشته و به نوعی بازتاب دهندۀ عقاید و افکار اوست. اغلب آثار افراشته، در این روزنامه چاپ شده است. محتوای آثار افراشته نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی است که در قالب شعر، داستان، نمایشنامه و تعزیه و با زبان طنز مجال بروز یافته است. وی در مواجهه با جامعه ی ایران آن روزگار، مشکلات عظیمی را مشاهده می کند که موجب تباهی و عقبماندگی جامعه ی ایرانی گردیده است؛ در نتیجه به عنوان فردی وطن دوست و شاعری انقلابی و روشنفکر با استفاده از زبان ساده ی طنزآمیز مشکلات را در آثار خود انعکاس می دهد و بر اساس نوع گرایش های سیاسی خود، برای درمان دردهای آن راه حل نشان می دهد. نوشته ی حاضر با بررسی محتوایی مجموعه ی آثار محمدعلی افراشته، زمینههای مختلفی از نقد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اخلاقی را در نمونه های فراوانی از نظم و نثر آثار وی بازنموده است.
نجفزاده بارفروش، محمدباقر، (1378)، طنزنویسان ایران از مشروطه تا امروز، تهران: خانواده.
_||_