بررسی تطبیقی تجدد در اشعار ملک‌الشعرا بهار و حاجی قادر کویی

الموضوعات :

کژال فداکار ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران)
رضا صادقی شهپر ² (دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الخميس , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 21 الثلاثاء , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: زن, ملک‌الشعرا بهار, دین, علم, تجدد, حاجی قادر کویی,

ملخص المقالة :

یکی از مشخصه‌‌های عمده در شعر شاعران عصر مشروطه، نگاه نو و متجددانة آنان نسبت به موضوعات و مقولات مختلف اجتماعی است. این موضوع، به ویژه در سال‌های مقارن انقلاب مشروطه و پس از آن، بیش از پیش در اشعار شاعران این عصر دیده می‌شود. یکی از مهم‌ترین شاعران متجدد ایرانی در این دوره، ملک-الشعرا بهار است. در این پژوهش به مقایسة تجدد در اشعار بهار و حاجی قادر کویی، شاعر کُرد و متجدد عراقی پرداخته شده است. چنان‌که از اشعار ایشان برمی‌آید، هر دو شاعر در زمینه‌های متعدد و مختلف، نگاهی نو و تجددخواه دارند و در این مقاله سعی شده است نگاه و اندیشة آن‌ها دربارة زن، دین و علم بررسی و کاویده شود. علم‌‌گرایی، خرافه‌ستیزی و نگاه نو به زن و مسایل مربوط به او، فصل مشترک هر دو شاعر است، هرچند حاجی قادر بیش از بهار به جهل و خرافه‌‌ستیزی پرداخته و بهار هم بیش از وی به زن و حقوق او توجه کرده است.

المصادر:

کتابنامه

فارسی:

- آبادیان، حسین (1376). رسول­زاده، فرقة دمکرات و تحولات معاصر ایران، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.

- آجودانی، ماشاءالله (1381)، یا مرگ یا تجدد «دفتری در شعر و ادب مشروطه»، لندن، انتشارات فصل کتاب.

- آرین پور، یحیی (1382)، از صبا تا نیما (تاریخ 150 سال ادب فارسی)، جلد دوم. نشر زوار.

- بهار، ملک الشعرا (1380)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول، نشر امیر کبیر.

- بهار، ملک الشعرا (1387). دیوان ملک‌الشعرا بهار، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه.

- بهنام، جمشید (1375) ایرانیان و اندیشة تجدد، تهران، نشر فرزان.

- سجادی، فریبرز و همکاران (1393) ریشه‌های تاریخی سنت و تجدد در معماری معاصر قاجاریه (1785-1925م) نقش جهان، سال چهارم، شماره دوم 85-94.

- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392)، با چراغ و آینه در جستجوی ریشه­های تحول شعر معاصر ایران. انتشارات سخن.

- صادقی شهپر، رضا (1399)، «تصویر مترقی زن ایرانی در شعر مشروطه»، فصل‌‌نامة علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی، دوره 13، شماره 48، صص 119-143.

- عاشور دخت، نادر (1388)، «مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان در شعر شاعران نئوکلاسیک»، همایش انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، دانشگاه گیلان.

کوردی:

- کویی، قادر، (1390). دیوان حاجی قادری کویی، سنندج، انتشارات کردستان.

- مسعود محمد (2010)، حاجی قادرکویی، انتشارات آراس، اربیل.

- مەحموودی، ئیسماعیل، هەنگاوێک بۆ پڕ کردنەوەی بۆشایی (هەشت وتار و توێژینەوەی مێژوویی) سلێمانی 2022.

Refrences

Persian:

- Abadian, Hossein (1997). Rasoulzade, Democrat Community and Iran’s Modern Changes. Tehran, Motale’ate Tarikhe Mo’asere Iran.

-  Ajoudani, Mashaallah (2002), Death or Modernization «A Survey of the Poetry and Literature of Mashroute», London, Fasle Ketab.

- Arian-Pour, Yahya (2003), From Saba to Nima (150 Years History of Persian Literature), 2nd Vol, Zavvar.

- Ashour Dokht, Nader (2009), Identical Characteristics in Iran’s Neo-Classic Poetry, Guilan University.

- Bahar, Malek Osh-sho’ara (2001), A Brief History of Political Parties of Iran, 1st ^vol, Amir Kabir.

- Bahar, Malek Osh-sho’ara (2008), A Poetry Collection of Malek Osh-sho’ara Bahar, Tehran, Negah.

- Behnam, Jamshid (1996), Iranian and Modernism Concept, Tehran, Farzan.

- Sadeqi Shahpar, Reza (2020), The Picture of Iranian Advanced Women in Mashroute Poetry, Tafsir wa Tahlil Motoune Zaban wa Adabyate Farsi, 13, 48 no. 119-143.

- Sadjadi, Fariborz and Others (2014), The Historical Roots of Tradition and Modernism in Qajar Architecture (1785-1925), Naqsh e Jahanm 3, 2 no. 85-94.

- Shafi’i Kadkani, Mohammad-Reza (2013), With a Lamp and a Mirror Searching for the Roots of Changes in Iran’s Contemporary Poetry, Sokhan.

Kurdish:

- Koie, Qader (2011), Haji Qader Koie Poetry Collection, Sanandaj, Kurdistan Press.

- Mahmoudi, Esmail (2022), A Step Filling the Void (Including Eight Historical Essays), Slemani.