ارزیابی پیش تیمار بذر توسّط اسید سالسیلیک بر جوانه‌زنی و خصوصیات رشدي گیاهچه گیاه دارویی سیاه دانه(Nigella sativa L.) تحت تنش شوري
الموضوعات :
فرشاد سرخی
1
(گروه کشاورزی، واحد میاندوآب، دانشگاه آزاد اسلامی، میاندوآب، ایران.)
الکلمات المفتاحية: پرایمینگ, جوانه زنی, سالیسیلیک اسید, سیاه دانه, شوری. ,
ملخص المقالة :
سیاه دانه از لحاظ دارویی به عنوان بادشکن، قاعده آور، مسهل، شـیرافزا ، ضـد یبوسـت و تقویـت کننـده نیـروي جنسی در مردان و در درمان سرطان، دیابت و زخم معده کاریرد دارد. اسید ساليسيليك نیز تنظیم کننده ي رشد درونی از گروه ترکیبات فنلی طبیعی است که باعث ایجاد مقاومت به تنش هاي محیطی شده و نقش اساسي در تنظيم فرآيندهاي فيزيولوژيكي مختلف مثل رشد و نمو گياه، جذب عناصر، فتوسنتز و جوانه زني ايفا مي كند. در تحقیق حاضر جهت ارزیابی پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک بر جوانه زنی و خصوصیات رشدي گیاهچه گیاه دارویی سیاه دانه(Nigella sativa L.) تحت تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار انجام گرفت. تيمارهاي آزمايش شامل ساليسيليك اسید در چهار سطح صفر، 2/0، 6/0و 1 میلی مولار و تنش شوری در چهار سطح صفر، 100، 150و 200 میلی مولار کلرید سدیم بود. نتايج مبين كاهش معنی¬دار درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، طول ريشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در اثر تنش شوری بود. بیش ترین مقدار نسبت ریشه چه به ساقه چه در غلظت 200 ميلي مولار شوری بدست آمد. در مقابل ساليسيليك اسید درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، طول ريشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک گیاهچه و نسبت ریشه چه به ساقه چه را در شرايط تنش شوری و غير تنش افزايش داد و بیشترین مقدار صفات در غلظت 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید حاصل شد. طبق نتایج پيش تيمار بذر توسط اسید ساليسيليك در مناطق مستعد تنش شوري مي تواند باعث افزایش مقاومت بذر گیاه دارویی سیاه دانه در مرحله جوانه زني شود.
Alaghemand, A., Sh. Khaghani, M.R. Bihamta, M. Gomarian and M. Ghorbanpour. 2019. The Physiological responses of Nigella Sativa ecotypes to drought stress condition'. Iranian Journal of Plant Physiology. 9(2): 2695-2702.
✓ Al-Taisan, A. 2010. Comparative effects of drought and salt stress on germination and seedling growth of Pennisetum divisum (Gmel.) Henr. American Journal of Applied Sciences. 7: 640-646.
✓ Ashoka, A.S. and I. Imam. 2014. Salinity (NaCl)tolerance of four vegetable crops during germination and early seedling growth. European Environmental Sciences and Ecology Journal. 1: 11- 18.
✓ Azooz, M. 2009. Salt stress mitigation by seed priming with salicylic acid in two faba bean genotypes differing in salt tolerance. International Journal of Agriculture and Biology. 11: 343-350.
✓ Belgaumi, U.I., S. Patil, J.M. Gandhi, A.S. Shete. 2020. The many therapeutic applications of nigella sativa - a review of literature. Journal of Evolution of Medical and Dental Sciences. 9(30): 2151-2157.
✓ Bhattarai, S., D. Biswas, Y. Bi Fu and Biligetu, B. 2020. Morphological, physiological, and genetic responses to salt stress in alfalfa: a review surendra. Agronomy Journal, 10: 1-15.
✓ Bideshki, A.M. and M.J. Arvin. 2010. Effect of salicylic acid (SA) and salt stress on growth, bulb yield and allicin content of garlic (Allium sativum) in field. Plant Ecophysiology. 2(2): 73-81.
✓ Cavusoglu, K., B. Tepe and S. Kilic. 2014.Effects of Salicylic Acid Pretreatment on the Seed Germination, Seedling Growth and Leaf Anatomy of Barley under Saline Conditions. Journal of Cereal Research Communications. 42: 229–238.
✓ El Katony, T.M., Z.M. El-Bastawisy and S.S. El-Ghareeb. 2019. Timing of salicylic acidapplication affects the responseof maize (Zea mays L.) hybridsto salinity stress. Heliyon Journal. 5: 1-30.
✓ El Naim, A.M., E.M. Khawla, E.A. Ibrahim and N.N. Suleiman. 2012. Impact of Salinity on Seed Germination and Early Seedling Growth of three Sorghum (Sorghum biolor L. Moench) Cultivars. Journal of Science and Technology. 2: 16-20.
✓ Farooq M., S.M.A. Basra and A. Wahid. 2006. Priming of field-sown rice seed enhances germination, seedling establishment, allometry and yield. Journal of Plant Growth Regulation. 49: 285–294.
✓ Gautam, S. and P.K. Singh. 2009. Salicylic acid-induced salinity tolerance in corn grown under NaCl stress. Acta Physiologiae Plantarum journal. 31: 1185-1190.
✓ Gholamin, R. and M. Khayatnezhad. 2010. Effects of polyethylene glycol and NaCl stress on two cultivars of wheat Triticum durum at germination and early seeding stages. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences. 9: 86-90.
✓ Hanan, E.D. 2007. Influence of salicylic acid on stress tolerance during seed germination of Triticum aestivum and Hordeum vulgare. Journal of Biological Research. 1: 40- 48.
✓ Hussein, M.M., A.I. Rezk, A. B. El- Nasharty and H.M. Mehanna. 2015. Nutritional and Growth Response of Canola Plants to Salicylic Acid under Salt Stress Conditions. International Journal of ChemTech Research. 8(6): 574-581.
✓ Kabiri, R., H. Farahbakhsh. and F. Nasibi. 2012. Effect of drought stress and its interaction with salicylic acid on black cumin (Nigella sativa) germination and seedling growth. World Applied Sciences Journal. 18: 520-527.
✓ Kabiri, R. and M. Nagizadah. 2016. The effect of salicylic acid pretreatment on germination and initial growth of seedling on black cumin (Nigella sativa) under salinity stress. Iranian Journal of Seed Science and Technology. 4(1): 61-72 (In Persian).
✓ Khan, H.A., C.M. Ayub, M.A. Pervez, R. Bilal, M.A. Shahid and K. Ziaf. 2009. Effect of seed priming with NaCl on salinity tolerance of hot pepper (Capsicum annuum L.) at seedling stage. Journal Soil and Environment. 28: 81-87.
✓ Khoramdel, S., P.R. Mogaddam, A.A. Gafori and J. Shabahang. 2013. Investigation of the effect of salicylic acid priming and drought stress on germination characteristics of black cumin (Nigella sativa). Iranian Journal of Field Crops Research. 10(4): 709-725.
✓ Klay, I., L. Riahi, H. S. Amara and A. Daaloul. 2019. Genotypic variability for salt stress tolerance among wild and cultivated wheat germplasms at an early development stage. Journal of Open Agriculture. 4: 375-380.
✓ Lemrasky, M.G. and S.Z. Hosseini. 2012. Effect of seed priming on the germination behavior of wheat. Journal of Agriculture and Crop Sciences. 4: 564-567.
✓ Munns, R. and M. Tester. 2008. Mechanisms of salinity tolerance. Annuls Reviews in Plant Biology. 59: 651-681.
✓ Rhaman, M.S., S. Imran, F. Rauf, M. Khatun, C.C. Baskin, Y. Murata and M. Hasanuzzaman. 2021. Seed priming with phytohormones: an effective approach for the mitigation of abiotic stress. Plants Journal. 10: 1-17.
✓ Riffat, A. and M.S.A. Ahmad M.S.A. 2018. Changes in organic and inorganic osmolytes of maize (Zea mays L.) by sulfur application under salt stress conditions. Journal of Agricultural Science. 10: 543-561.
✓ Rizwan, M., A. Qurban and A. Malik. 2020. Effects of drought and salt stress on wheat seedling growth related traits under salicylic acid seed priming. International Journal of Botany Studies. 5(1): 130-136.
✓ Shinwari, K.I., M. Jan, G. Shan, S.R. Khattak, S. Urehman, M.K. Daud, R.A. Naeem and M. Jami. 2015. Seed priming salicylic acid induces tolerance against chromium (VI) Toxicity in rice (Oryza sativa L.). Pakistan Journal of Botany. 47: 161-170.
✓ Soltan, S. and C. Mansourifar. 2017. The effect of drought stresson morphological and physiological traits and essence percentage of medicinal plant, Nigella sativa. Journal of Bioscience Biotechnology Research Communications. 1:298–305.
✓ Steiner, F., A.M. Zuffo, C.E. Oliveira, G.B. Honda and J.S. Machado. 2018. Potassium nitrate priming mitigates salt stress on wheat seedlings. Journal of Revista de Ciencias Agrarias. 41: 989-1000.
✓ Szepesi, A., J. Csiszar, S. Bajkan, K. Gemes and F. Horvath. 2005. Role of salicylic acid pre-treatment on the acclimation of tomato plants to salt- and osmotic stress. Acta Biologica Szegediensis. 49: 123-125.
✓ Xue, W., J. Yan, Z. Zhan, G. Zhao, A. Tondelli, L. Cattivelli and J. Cheng. 2019. Genetic dissection of winter barley seedling response to salt and osmotic stress. Journal of Molecular Breeding. 39: 1-19.
