مطالعه صفات آت اکولوژی، اتنوفارماکولوژیک و اکومورفولوژیک گیاه دارویی مینای بیرجندی " مستار" ( Sclorhachis leptoclada) و تهیه لیست فلورستیک در رویشگاه طبیعی آرک (شهرستان بیرجند)

الموضوعات :

ملیحه محمودی ¹ (دانشجوی دکترای علوم باغبانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)
محمد جواد ثقه الاسلامی ² (دانشیار گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)
مژگان ثابت تیموری ³ (عضوهیئت علمی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، مشهد، ایران)

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , محرم, 1444 تاريخ التأكيد : 06 الجمعة , جمادى الثانية, 1444 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: مینای بیرجندی, اکومورفولوژیک, اتنوفارماکولوژی, طیف فلورستیک,

ملخص المقالة :

مینای بیرجندی Sclerorhachis leptoclada متعلق به خانواده کاسنی، علفی، چندساله، از مهمترین گیاهان دارویی در فرهنگ مردم بیرجند محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی اوت اکولوژی، اتنوفارماکولوژی و اکومورفولوژی از رویشگاه آرک واقع در بیرجند است. در بررسی فنولوژیکی، تعداد 10 پایه گیاه که از نظر ریختی و رویشی شرایط یکسانی داشتند علامت گذاری و هر ماه بازدید و تاریخ وقوع پدیده های حیاتی تا مرحله خشک شدن ثبت و همچنین با انتخاب سه نقطه و سه ارتفاع در هرموقعیت، در مرحله گلدهی ویژگی های مورفولوژیک مانند ارتفاع بوته، تعدادبرگ، ساقه های گل دهنده، وزن خشک و تر، تعیین پراکنش جغرافیایی و اشکال زیستی گونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد رشد بهاره گیاه از فروردین در خاکهایی با بافت شنی-لومی، 8/18 EC=اسیدیته 7 رشد رویشی گیاه از اواخر اسفند آغاز و در اردیبهشت وارد فاز گلدهی و سپس در تیر خزان می کند. دراین تحقیق تعداد 31 گیاه دارویی با غالبیت تیره های (% 19/3)Asteraceae ، (% 9/12)Apiaceae، Lamiaceae (1/16%)، شناسایی و از نظر شکل زیستی تروفیت ها با 13گونه (93/41 درصد)، ژئوفیت ها با 11گونه (48/ 35 درصد)، بیشترین تعداد گونه ها را به خود اختصاص دادند و متعلق به خاستگاه ایرانی -تورانی، مدیترانه ای (41/9 درصد) اروپا- سیبری، مدیترانه ای (19/3 درصد) بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا در هر سه موقعیت انتخابی تعداد برگ، وزن خشک و تر و ارتفاع گیاه کاهش یافت.