بررسی ترجیح میزبانی سوسک بذرخوار Bruchidius fulvus Allard (Col., Bruchidae) عامل کنترل بیولوژیک علف‌هرز خارشتر روی برخی از گیاهان خانواده Fabaceae

الموضوعات :

ابوذر اسماعیلی ¹ , سعید مودی ² , محمود عالیچی ³ , محمدرضا طارقیان ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز، دانشگاه بیرجند
2 - گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
3 - گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
4 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

تاريخ الإرسال : 17 الإثنين , ذو القعدة, 1431 تاريخ التأكيد : 08 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1432 تاريخ الإصدار : 17 الأحد , ربيع الأول, 1432

الکلمات المفتاحية: کنترل بیولوژیک, ترجیح میزبانی, Host preference, Alhagi camelorum, Biological control, واژه‌های کلیدی: Bruchidius fulvus, Key words: Bruchidius fulvus,

ملخص المقالة :

سوسک بذرخوار Bruchidius fulvus Allard. عامل کنترل بیولوژیک علف هرز خارشتر Alhagi camelorum Fischدر منطقه بیرجند به شمار می رود. این حشره تولید بذر گیاه خارشتر را که یکی از علف های هرز بسیار مهم منطقه خراسان جنوبی است، به خوبی کاهش داده و از گسترش بیشتر این علف هرز به سایر مناطق جلوگیری می کند. بنابراین برای استفاده از این عامل مفید در کنار سایر روش های مدیریت علف هرز خارشتر، لازم است ابتدا دامنه میزبانی آن مشخص شود. بدین منظور در سال 1388 آزمایش ترجیح میزبانی B. fulvusدر شرایط آزمایشگاهی در دمای ثابت 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و شرایط تاریکی مداوم انجام شد. بدین منظور بذور خارشتر به صورت جداگانه در کنار شش نوع بذر دیگر شامل: لوبیا معمولی، نخود، خلر، شیرین بیان، تلخ بیان و ماشک گل خوشه ای هر کدام در 10 تکرار در درون ظروف پلاستیکی تیره رنگ به قطر 11 سانتی متر قرار گرفت. علاوه بر محاسبه شاخص ترجیح اعداد حاصل آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت هفت روز در آزمایش ترجیح تخم ریزی و 14 روز پس از آن جهت آزمایش ترجیح تغذیه ای تجزیه و تحلیل شد. نتایج آزمایشات نشان داد که بیشترین تخم ریزی B. fulvusبه ترتیب روی بذور خارشتر، لوبیا، نخود، خلر و ماشک گل خوشه ای، و کمترین آن روی بذور علف های هرز شیرین بیان و تلخ بیان انجام شد. نفوذ لاروها به درون و تغذیه از آن ها تنها در بذور خارشتر دیده شد و هیچ یک از تخم های گذاشته شده روی بذور سایر گونه ها تفریخ نشدند. نتایج این آزمایش نشان داد که B. fulvus احتمالا گونه ای تک میزبانه بوده و تنها روی علف هرز خارشتر خسارت زا است. هر چند این موضوع نیاز به بررسی بیشتری دارد.