زیست‌شناسی شپشک نوقی Salicicola davatchi (Hem : Diaspididae) در پسته‌کاری‌های رفسنجان

الموضوعات :

فاطمه کاظمی ¹ (پژوهشکده پسته، رفسنجان)
محمد‌رضا مهرنژاد ² (پژوهشکده پسته، رفسنجان)
اکبر رجبی ³ (پژوهشکده پسته، رفسنجان)
حمیده سلمانی نژاد ⁴ (پژوهشکده پسته، رفسنجان)

تاريخ الإرسال : 26 الأربعاء , جمادى الثانية, 1436 تاريخ التأكيد : 10 الخميس , جمادى الثانية, 1438 تاريخ الإصدار : 26 الإثنين , شعبان, 1438

الکلمات المفتاحية: Pistachio, Biology, بیولوژی, پسته, زیست‌شناسی, شپشک نوقی, Salicicola davatchi,

ملخص المقالة :

شپشک نوقی، Salicicola davatchi Balachowski & Kaussari (Hemiptera: Diaspididae) یکی از آفات درختان پسته در ایران می باشد. این حشره با تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف درختان و همچنین کاهش میزان محصول و کیفیت آن می شود. در تحقیق حاضر بیولوژی و چرخه زندگی این شپشک در باغ های پسته در شرایط آب و هوایی رفسنجان بررسی گردید. نتایج نشان داد که شپشک نوقی غالبا روی شاخه های درختان پسته مستقر می شود اما گاهی تعداد معدودی شپشک روی برگ و میوه پسته نیز زندگی می کنند. معمولا سپرهای شپشک نوقی به صورت توده ‌ای و تجمعی بر روی شاخه ها دیده می شود. افراد نر این گونه، در اوایل فروردین روی شاخه های درختان ظاهر می شوند و حدود 20 روز روی درختان حضور دارند. حدود 7 تا 10 روز بعد، در زیر سپر افراد ماده، تخم تشکیل می شود. میانگین حداکثر تعداد تخم در زیر یک سپر ماده سه هفته بعد از اولین تخم گذاری مشاهده می شود و پوره های متحرک بعد از یک ماه از تخم ها خارج می گردند. خروج پوره های متحرک از دهه دوم اردیبهشت شروع می شود و بعد از 5 تا 10روز به اوج می رسد که، این دوره با توجه به شرایط آب و هوایی متغیر می باشد. پوره های شپشک نوقی بسیار کم تحرک بوده و در بسیاری از موارد پوره های تازه خارج شده از تخم، جابجایی قابل توجهی ندارند و در زیر سپر مادری تشکیل سپر می دهند و در همین محل زیست می کنند. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، شپشک نوقی دارای 2 سن پورگی و یک نسل در سال است. زمستان گذرانی این گونه به صورت حشرات نابالغ روی شاخه های درختان پسته صورت می گیرد. افرادی که در ابتدای بهار روی برگ و میوه مستقر شوند نسل دوم نیز تولید می کنند اما افراد نسل دوم موفق به تکمیل دوره زندگی خود نمی شوند. این پوره ها به دلیل برداشت میوه و ریزش برگ ها از بین می روند.