مقایسه پارازیتیسم ظاهری و حاشی ه‏ای زنبورهای پارازیتویید تخم زنجرک مو Arboridia kermanshah Delabola (Hem., Cicadellidae) در اقلیم‌های مختلف استان اصفهان

الموضوعات :

لطیفیان مسعود ¹ , ابراهیم سلیمان‌نژادیان ²

1 - موسسه گیاهپزشکی کشور
2 - گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

تاريخ الإرسال : 20 السبت , ربيع الأول, 1431 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , رجب, 1431 تاريخ الإصدار : 13 الإثنين , رمضان, 1431

الکلمات المفتاحية: واژه‌های کلیدی: زنجرک مو, پارازیتیسم ظاهری, پارازیتیسم حاشیه‌ای, Key words: Grape leafhopper, appearance parasitism, marginal parasitism,

ملخص المقالة :

تخم زنجرک موArboridia kermanshah Delabola در تاکستان‌های استان اصفهان مورد حمله دو گونه زنبور پارازیتوییدAnagrus atomus L.(گونه A) و Ufens sp. (گونه (B قرار می‌گیرد. برای انجام این تحقیق از مناطق مختلف اقلیم‌های استان اصفهان تعداد 27 تاکستان انتخاب شد. در هر هکتار از تاکستان‌های انتخابی تعداد 10 عدد بوته مو به صورت تصادفی انتخاب و از هر بوته سه برگ از نواحی پایین، وسط و بالا نمونه برداری شد. سپس تعداد تخم های سالم و پارازیته شده شمارش گردیده و به کمک آن ها درصد پارازیتیسم ظاهری در هر تاکستان برآورد شد. از هر اقلیم سه نمونه 30 تایی از تخم های زنجرک پارازیته شده به صورت تصادفی انتخاب شده و تعداد زنبورهای خارج شده هر دو گونه ثبت شد. به کمک داده‌های حاصل درصد پارازیتیسم حاشیه ای دو گونه محاسبه و با هم مقایسه گردیدند. متوسط درصد پارازیتیسم ظاهری در کل استان 33/8 درصد بوده که دامنه آن از حداقل 5/1 در اقلیم بسیار گرم با بیابان‌های خشک تا حداکثر 43 درصد در معتدل سرد با بیابان‌های گرم و خشک متغیر ‌بود. اقیلم‌های معتدل سرد با بیابان‌های گرم و خشک و نیمه خشک سرد با بیابان‌های خشک با متوسط 8/82 درصد دارای بیشترین درصد پارازیتیسم حاشیه‌ای برای گونه A و اقلیم بسیار گرم با بیابان‌های خشک با متوسط 9/4 درصد دارای بیشترین درصد پارازیتیسم حاشیه‌ای برای گونه B بود. پارازیتیسم حاشیه‌ای هر دو گونه دارای همبستگی متوسط تا زیاد با درصد پارازیتیسم ظاهری در اقیلم‌های مختلف استان اصفهان بودند. همبستگی گونه A مثبت بوده، به عبارت دیگر با افزایش درصد پارازیتیسم حاشیه‌ای این گونه درصد پارازیتیسم ظاهری در اقلیم‌های مختلف افزایش یافته بود. این درحالی است که همبستگی گونه B منفی بوده و با افزایش درصد پارازیتیسم حاشیه‌ای این گونه در هر اقلیم از درصد پارازیتیسم ظاهری آن کاسته شده بود. با توجه به مجموع نتایج ارایه شده می‌توان چنین استنباط نمود که در اقلیم‌های مختلف استان اصفهان گونه A. atomus کارایی بیشتری نسبت به گونه Ufens sp. دارد.