بررسی فنولوژی زنبور پارازیتویید (Hym., Scelionidae) Telenomus busseolae Gahan نسبت به رشد مرحله تخم ساقه‌خوار نیشکر (Lep., Noctuidae) Sesamia nonagrioides Lefebvre و مطالعه درصد پارازیتیسم آن بر اساس روش‌های رایج و فراخوان

الموضوعات :

عبدالرضا صیادمنصور ¹ (شوشتر، کشت و صنعت کارون، اداره تحقیقات کشاورزی، بخش گیاه‌پزشکی،)
لطیفیان مسعود ² (موسسه گیاهپزشکی کشور)
ابراهیم سلیمان نژادیان ³ (دانشگاه شهید چمران اهواز)
علیرضا عسکریان‌زاده ⁴ (گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران)

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , رمضان, 1431 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , ربيع الأول, 1432 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , جمادى الثانية, 1432

الکلمات المفتاحية: Phonology, parasitoid, Sesamia nonagrioides, Platytelenomus hylas, Sugarcane stem borer, Telenomus busseolae, واژه‌های کلیدی: درصد پارازیتیسم, روش فراخوان, Sesamia nonagriodes, Keywords: Sugarcane,

ملخص المقالة :

ساقه‌خواران نیشکر مهمترین آفت این محصول در مناطق نیشکرکاری دنیا و ایران می‌باشند. در طول سال‌های 1384-1385 درصد پارازیتیسم تخم ساقه‌خوار نیشکر Sesamia nonagrioides Lefebvre توسط زنبور پارازیتویید Telenomus busseolae Gahan در منطقه کشت و صنعت کارون شوشتر مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات در سال اول در مزرعه بازرویی و در سال دوم در مزرعه کشت جدید روی رقم Cp48-103 انجام شد. نمونه برداری‌ها به صورت هفتگی بوده و در هر نمونه‌برداری تعداد تخم ساقه‌خوار نیشکر و درصد پارازیتیسم به روش معمولی و به روش فراخوان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نوسانات کل تخم‌های ساقه‌خوار با تعداد تخم‌های پارازیته در مزرعه بازرویی روند مشابهی داشته ولی در مزرعه کشت جدید در اوایل شهریورماه جمعیت تخم‌های آفت زیاد درحالی که تعداد تخم پارازیته شده کم شده بود. این پارازیتویید در مزرعه کشت جدید دارای 6 دوره فعالیتی در یک سال زراعی می‌باشد. میزان هم زمانی جمعیت‌های فعال دو گونه آفت و پارازیتویید در ابتدای فصل پایین است ولی با گذشت زمان میزان هم زمانی افزایش یافته و در دوره فعالیتی دوم پارازیتویید به حداکثر می‌رسد. علاوه بر این، نتایج حاصل بین دو روش محاسبه درصد پارازیتیسم اختلاف وجود دارد. از آن جایی که نتایج درصد پارازیتیسم به روش فراخوان با شرایط واقعی هماهنگی بیشتری دارد بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که محاسبه درصد پارازیتیسم به این روش می‌تواند به طور موثرتری در مدیریت کنترل بیولوژیک این آفت مورد استفاده قرار گیرد. در ضمن این پارازیتویید در کاهش جمعیت ساقه‌‌خوار بسیار مهم بوده و نقش زیادی در دینامیسم جمعیت آن بازی می‌کند.