بررسی شرط تثبیت در قراردادهای نفتی بین‌المللی
الموضوعات : فقه و تاریخ تمدّنندا نقیب زاده 1 , امیرحسین ملکی زاده 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حقوق خصوصی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
2 - استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: شرط تثبیت, قانون حاکم بر قراردادهای نفتی, ریسک‌های قراردادی, تعادل اقتصادی, مذاکره مجدد,
ملخص المقالة :
بیش از یک قرن از کشف و تولید نفت در ایران می‌گذرد اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز نیازمند سرمایه‌ای عظیم و علوم پیشرفته است. همیشه یک طرف قراردادهای نفتی کشورهایی هستند که با بهره‌مندی از مخازن هیدرو کربنی قصد دارند نسبت به کتشاف و استخراج نفت اقدام کنند و سمت دیگر شرکت‌هایی ثروتمند و صاحب دانش که از اولین روزهای کشف نفت درکنار آن حضور داشته اند. ایجاد فضای مناسب برای سرمایه‌گذاران خارجی زمانی حاصل می‌شود که شرایط اقتصادی و سیاسی از ثبات برخوردار باشد، درج شرط تعادل اقتصادی همان چهره جدید شرط ثبات در قراردادهای نفتی نمایشی از امنیت و ثبات است و این خود عاملی در جذب سرمایه‌گذاران خارجی است. به این ترتیب که کشورها نمی‌توانند مفاد قرارداد را با وضع قانون یا هر وسیله دیگری بدون رضایت طرف دیگر تغییر دهند. رویه بین المللی شدن قراردادهای نفتی که زاییده تفکر غربیان (شرکت‌های بین المللی نفتی) است، دیگر پاسخ‌گوی اوضاع و احوال جدید نیست. آنچه امروزه مورد تایید جامعه بین الملل می باشد و قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل نیز منعکس شده این مساله است که صنعت نفت جزیی از اقتصاد ملی کشورها است. و این نشان از (محلی کردن) قراردادهای نفتی است. بررسی قانون حاکم بر قراردادها و آراء موجود در این زمینه و بررسی راهکارهای کاهش ریسک در این زمینه از اهمیت زیادی برخوردار است.
1- ابراهیمی، سید نصرالله؛ جانانلو، فرخ جواندل، مدیریت تفصیلی ریسک در تنظیم قراردادهای بین‌المللی نفت، مطالعات حقوق انرژی، بهار و تابستان 1394، دوره اول، شماره 1.
2- القشیری، احمد؛ ریاض، طارق، قانون حاکم بر نسل جدید قراردادهای نفتی: چرخش در روند ادواری، ترجمه محسن محبی، مجله حقوقی، نشریه دفتر خدمات حقوق بین المللی جمهوری اسلامی ایران، پاییز 1382، شماره 29.
3- امانی، مسعود، قراردادهای بین المللی نفت، نشر دانشگاه امام صادق، 1389، چاپ اول، تهران.
4- باوت، دریک ویلیام، قراردادهای دولتی با بیگانگان تحولات معاصر در مساله غرامت ناشی از فسخ یا نقض این نوع قراردادها، ترجمه علی قاسمی، مجله حقوقی بین المللی، 1371و1372، شماره16و 17.
5- ایران پور، فرهاد، نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای تجاری بین المللی دولت، دانشکده حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران)، زمستان 1382، شماره62.
6- حبیب‌زاده‌قره‌تپه، محسن، آثار درج شرط تثبیت در قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، رشته حقوق تجارت بین الملل، استاد راهنما: فیصل عامدی، مشاور: جواد کاشانی، 1390.
7- دوست‌محمدی، بتول، شرط ثبات در قراردادهای نفتی بین المللی، کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم، 1395.
8- رستگاری، عباس؛ بابایی، داریوش، تبیین شرط ثبات در قراردادهای نفتی، ماهنامه پژوهشی ملل، مرداد 1396، دوره دوم، شماره 20.
9- زینالدین، سید مصطفی؛ شاهمرادی، عصمت، بررسی تعلیمی ملاحظات زیست محیطی در قراردادهای بین المللی نفت، مطالعات حقوق انرژی، پاییز و زمستان 94، دوره اول، شماره 2.
10- سهم و نقش قراردادهای متنوع نفتی در افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، روزنامه دنیای اقتصاد، 30/07/1391، شماره روزنامه ۴۲۶۹.
11- شمسایی، محمد، شرط ثبات در قراردادهای دولتی، مجله پژوهش حقوق خصوصی، بهار1396.
12- شیروی، عبدالحسین، حقوق نفت و گاز، نشر میزان، 1393، چاپ اول، تهران.
13- کاظمی‌نجف‌آبادی، عباس، مالکیت نفت در قراردادهای نفتی بین‌المللی از منظر حقوق خصوصی، فصل نامه پژوهش حقوق خصوصی، 1396، سال پنجم، شماره 18.
14- محبی، محسن، رویه داوریبین المللی درباره غرامت، مرکز امور حقوقی بین المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، 1385، شماره 35.
1- Amador, Garcia, State Responsibility in Case of Stabilization Clause, Journal of Transnational Law & Policy, (1993).
2- Waelde, Thomas W. & Ndi, Georg, stabilizing International Investment cominitments, Int’l law Journa, (1996) 31 Tex.
