بررسی مقایسه ای حجاب عرفانی در اندیشة عطّار و مولوی
الموضوعات : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسیکورس کریم پسندی 1 , شهرام احمدی 2
1 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه ازاد اسلامی ، واحد چالوس ، چالوس ، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه مازندران
الکلمات المفتاحية: عرفان, مولوی, حجاب, عطّار,
ملخص المقالة :
یکی از مبانی اساسی دستگاه فکری عطّار و مولوی در حوزة عرفان، مفهوم حجاب عرفانی است. نگرشمعرفتی عطّار و مولوی به این مقوله به گونه ای است که حُجُب راه حق هم چون؛ حجاب انانیّت و رؤیت نفس،حجاب جسم و ... را مانع سیر و سلوک الی اللّه و باعث عذاب همیشگی روح وجان انسان می دانند. در نقطةمقابل، رفع حجاب را موجب قدرت معنوی و باطنی و رسیدن به مقام قرب الهی می شمارند. از آن جایی کهمقولة حجاب، یکی از مباحث عمده در عرفان اسلامی است؛ این مقاله به شیوهء تحلیلی- مقایسه ای به واکاویو تبیین وجوه اشتراک و افتراق آن در اندیشه های عرفانی عطّار و مولوی می پردازد، و نیز سیری است درعبارات و اشارات تأمّل برانگیز این دو عارف پرده دَر، دربارة فلسفة حجاب، منشأ حجاب و ... و این که انسان هاباید با خَرق حجاب های ظلمانی و حتّی نورانی، باعث کسب بصیرت و بینش باطنی شوند تا به شهود حقیقتدست یابند. برآیند مقایسه حاکی از این است که با وجود گستردگی و عمق بیشترمفهوم حجاب و مشتقّات ومترادفاتش در آثار مولوی نسبت به عطّار، هر دو دربارهء جلوه های گونه گون و فریبنده اش اتّفاق نظر دارند وسالکان طریق را از انواع حجاب های ظلمانی و نورانی؛ خصوصاَ حجاب رؤیت نفس و انانیّت برحذر می دارند