نقش صفت به عنوان یک هنرسازه در زیبایی شناسی شعرنو

الموضوعات :

هادی حیدری نیا ¹ , عالیه مهرابی ²

1 - گروه ادبیات فارسی ،دانشکده علوم انسانی ،داشگاه ازاد اسلامی یزد، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی یزد، دانشجوی دکتری

تاريخ الإرسال : 19 الإثنين , محرم, 1442 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , جمادى الأولى, 1442 تاريخ الإصدار : 05 الثلاثاء , صفر, 1442

الکلمات المفتاحية: صفت, هنرسازه, دستور, شعرنو, زیبایی شناسی,

ملخص المقالة :

< p>شعر در پی رسیدن به زیباترین نوع سخن است و شاعر از تمام ظرفیت‌های زبانی و موسیقیایی و بلاغی بهره می‌برد تا سخن خود را از منظر زیبایی‌شناسی به اوج برساند. زیبایی‌شناسی شعر در دو ساحت بیرونی، شامل زبان، موسیقی، تخیل و ساحت درونی شامل محتوا ، عاطفه و اندیشه بررسی می‌شود. در این میان نقش هر یک از عناصر متن در زیبایی شناسی اثر می‌تواند مورد توجه قرار گیرد چرا که در یک متن، تمامی اجزا و بخش‌ها و عناصر مختلف آن در خلق زیبایی اثر نقش آفرینند. صفتها نیز در شعر علاوه بر نقش دستوری و نحوی خود، بار عاطفی و گفتمانی و بلاغی را در جهت زیبایی اثر به دوش می-کشند پس می توان به صفت‌ها در یک قطعه ادبی و شعر، با توجه به نقشی که ایفا می‌کنند، نام هنرسازه را نهاد که به تمام عناصر شعری که در جمال‌شناسی متن موثرند اطلاق می‌شود. روش این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی است که مطالب آن از طریق کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. نتایچ این تحقیق نشان می دهد خلاقیت شاعر در کاربرد صفت علاوه بر ایجاد موسیقی معنوی در شعر نو، می تواند تأثیر فراوانی در ایجاد فضای احساسی و عاطفی شعر نیز داشته باشد. همچنین با توجه به بسامد بالای میزان بهره گیری شاعران از صفت در شعر نو برای تقویت موسیقی درونی و معنوی، در کنار استفاده ایشان از شگرد ترکیب‌سازی و خلق صفت‌های مرکب ؛‌ بر طراوت و پویایی زبان شعری آنها در مقایسه با شعر سنتی افزوده شده است.

المصادر:

ماخذ و مآخذ

1ـ آتشی، منوچهر. (1375). گزینه اشعار آتشی. چاپ سوم، تهران: مروارید.

2ـ اخوان ثالث. (1361). مهدی، بدعتها و بدایع و عطا و لقای نیما. چاپ دوم، تهران: بزرگمهر.

3ـ ــــــــــ . (1369). آخر شاهنامه. چاپ نهم، تهران: مروارید.

4ـ ــــــــــ . (1369). از این اوستا. چاپ هشتم، تهران: مروارید.

5ـ ــــــــــ . (1376). زمستان. چاپ پانزدهم، تهران: مروارید.

6ـ ــــــــــ . (1379). در حیاط کوچک پاییز در زندان. چاپ یازدهم، تهران: زمستان.

7ـ ــــــــــ . (1379). زندگی می‏گوید: اما باز باید زیست. تهران: زمستان.

8ـ ــــــــــ . (1379). دوزخ اما سرد. چاپ نهم، تهران: زمستان.

9ـ ابن رشیق، قیروانی، (1955). العمده فی محاسن الشعر و آدابه و نقده. تحقیق محمد محی‏الدین عبدالحمید، جلد دو، قاهره.

10ـ بارت، رولان، (1384). درجه صفر نوشتار. ترجمه شیرین دخت دقیقیان، چاپ دوم، تهران: هرمس.

11ـ بهره‏مند، زهرا، «آیرونی و تفاوت آن با طنز و صنایع بلاغی مشابه»، دوره 14، شماره 45، پاییز 1389، صفحه 39-36.

12ـ پرین، لارنس. (1373). درباره شعر. چاپ اول، ترجمه فاطمه راکعی، تهران: اطلاعات.

13ـ پورنامداریان، (1380). در سایه آفتاب. تهران: سخن

14ـ تادیه، ژان، (1378). نقد ادبی در قرن بیستم. ترجمه مهشید نونهالی، چاپ اول، تهران: نیلوفر.

15ـ ترابی، ضیالدین. (1386). زخمه بر زخم. تهران: تکا.

16ـ حمیدیان، سعید. (1383). داستان دگردیسی روند دگرگونی‏های شعر نیما یوشیج. تهران: نیلوفر.

17ـ رستگار فسایی، منصور. (1380). «شعر رندانه یا معنی گردانی‏های حافظ»، نامه انجمن، شماره 2،
صص 63-39.

18ـ رویایی، یدلله. (1379)، گزیده اشعار. تهران: مروارید.

19ـ سپهری، سهراب. (1363). هشت کتاب. چاپ چهارم، تهران: طهوری.

20ـ شاملو، احمد. (1380). دشنه در دیس. چاپ دوم: تهران: مروارید.

21ـ ــــــــــــ . (1376). شعر زمان ما. چاپ چهارم، گرداورده: محمد حقوقی، تهران: نگاه.

22ـ ــــــــــــ . (1372). هوای تازه. چاپ هشتم، تهران: زمانه.

23ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1385). موسیقی شعر. چاپ نهم، تهران: آگاه.

24ـ ـــــــــــــــــــــــــ . (1386). صورخیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.

25ـ صهبا، فروغ. (1384). «مبانی زیباشناسی شعر»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره 22، شماره سوم.

26ـ علیپور، مصطفی. (1386). باران انگورهای سوخته. تهران: تکا.

27ـ ـــــــــــــــ . (1387). ساختار زبان شعر امروز. چاپ سوم، تهران: فردوس.

28ـ فرخزاد، فروغ. (1364). گزیدة اشعار. تهران: مروارید.

29ـ فرخزاد، فروغ. (1383). مجموعة اشعار. تهران: شادان.

30ـ فتوحی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.

31ـ ــــــــــــــ . (1391). سبک‏شناسی. چاپ اول، تهران: سخن.

32ـ فتوحی رود معجنی، محمود. (1384). «تصویر کلاسیک»، فصلنامه هنر، شماره 64، ص22.

33ـ فروخ، عمر. (1988). تاریخ الادب العربی. بیروت: دارالعلم الملایین.

34ـ کریمیان، کاظم. (1385). سیر تحول در شعر امروز. تهران: فیروزه.

35ـ موحد، ضیا. (1378). سعدی. چاپ سوم، تهران: طرح نو.

25ـ موسوی ساداتی، معصومه، پاشایی فخری، کامران. (1395). «زیبایی‏شناسی محتوایی شعر فروغ فرخزاد»، فصلنامه زیبایی‏شناسی ادبی، سال سیزدهم، شماره 29.

37ـ یوشیج، نیما. (1363). حرف‏های همسایه. چاپ پنجم، تهران: دنیا.